Các ngân hàng kiến nghị không truy thu thuế GTGT đối với dịch vụ thư tín dụng. (Ảnh minh hoạ: Int) |
Ông Nguyễn Xuân Bắc, Đại diện Vụ tín dụng, Ngân hàng nhà nước nói rằng, thu thuế giá trị gia tăng (GTGT) với hoạt động thư tín dụng (L/C) đã đặt ra từ lâu và có nhiều cuộc họp diễn ra ở các cấp. Đây là vấn đề khó khăn về nhận thức của các bên khi chưa thống nhất.
Còn nhiều tranh cãi
Bà Phạm Bích Hồng, Giám đốc Công ty May 10 thẳng thắn, việc thực hiện thư tín dụng, nếu như ngân hàng có kê khai thuế để nộp, đến doanh nghiệp lại kê khai để được khấu trừ thuế đầu vào. Rõ ràng, về bản chất, Nhà nước sẽ không gia tăng được nguồn ngân sách từ quyết định này.
Trước ý kiến của doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký hiệp hội Ngân hàng (VNBA), cho rằng, quy định trên chưa phù hợp thông lệ quốc tế và pháp luật chuyên ngành ngân hàng, ảnh hưởng đến cả ngân hàng và doanh nghiệp, vì thuế GTGT là thuế gián thu (thu từ khách hàng). Do vậy, từ nay, khi các doanh nghiệp có nhu cầu phát hành L/C, các ngân hàng sẽ thu thuế GTGT của doanh nghiệp, làm tăng chi phí của doanh nghiệp.
“Hoạt động L/C là nghiệp vụ ngân hàng nhưng vì thuế GTGT là thuế gián thu, vì vậy sẽ khiến doanh nghiệp nộp nhiều loại phí trong khi sử dụng dịch vụ của ngân hàng đã nộp thuế, phí”. Đại diện VNBA khẳng định.
Tuy nhiên, vấn đề các tổ chức tín dụng lo nhất hiện nay là có thể bị truy thu nộp bổ sung tiền thuế GTGT đã phát sinh từ năm 2011 đến nay cho ngân hàng để nộp ngân sách. Điều này, tạo gánh nặng rất lớn cho doanh nghiệp. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp như hiện nay, các doanh nghiệp đều đang hết sức khó khăn, Chính phủ và ngành ngân hàng đang có nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp.
Mới đây Vietcombank đã có khảo sát khách hàng hiện đang giao dịch với ngân hàng qua các biểu phí. Kết quả cho thấy, việc giao dịch với khách hàng sẽ khó hơn, ngân hàng này cho rằng, việc giải thích bổ sung thuế GTGT cho khách hàng là khó khả thi.
Bên cạnh đó, thời gian phát sinh nghĩa vụ thuế kéo dài nhiều năm, nhiều khách hàng đã thay đổi. Bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank, cho biết: “Các khoản thu liên quan đến L/C các TCTD đã thu của khách hàng trong giai đoạn trước đây theo biểu phí công bố tại từng thời điểm thu phí, khả năng để được các khách hàng nộp bổ sung thuế GTGT do quy định lại thuế suất là rất khó. Chưa kể, nhiều doanh nghiệp không giao dịch hoặc phá sản”.
Trong khi các bên còn đang tranh cãi việc nên hay không thu thuế GTGT hoạt động L/C thì một số doanh nghiệp cho rằng, với hoạt động L/C thì phần thuế GTGT sẽ đánh vào doanh nghiệp chứ không đánh vào người tiêu dùng cuối cùng, bởi người tiêu dùng không dùng L/C.
Vì vậy, nếu như ngân hàng có kê khai thuế để nộp, đến doanh nghiệp lại kê khai để được khấu trừ thuế đầu vào. Nên về bản chất Nhà nước sẽ không gia tăng được nguồn ngân sách ở đó nếu quyết định áp thu thuế GTGT đối với L/C thanh toán.
Từ những lập luận trên, các doanh nghiệp kiến nghị: "Ngân hàng Nhà nước và Tổng Cục thuế nên thống nhất về mặt câu chữ để hỗ trợ doanh nghiệp".
L/C có phải là hình thức thanh toán?
Một số chuyên gia cho rằng, muốn thu thuế GTGT L/C, trước hết cần làm rõ L/C có phải là hình thức thanh toán không?
Dưới góc nhìn của chuyên gia thuế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế, cho rằng, cần làm rõ khái niệm L/C là gì? Bởi hiện nay có hai cách hiểu về L/C: Một bên coi là một phương thức thanh toán, một bên lại coi đây là một hình thức bảo lãnh.
Cũng theo bà Cúc, thư L/C chỉ đơn giản là thanh toán và chịu thuế GTGT, thư tín dụng mà tính chất bảo lãnh thì không chịu thuế. Do vậy, việc gộp cả 2 đều phải chịu thuế là không khách quan.
Trong khi đó, T.S Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính - ngân hàng cũng khẳng định, L/C vừa là cung cấp tín dụng mà vừa là thanh toán.
Ông dẫn chứng: “Ví dụ, tôi muốn giao dịch với nhà nhập khẩu của Nhật, doanh nghiệp này thông qua ngân hàng rồi mở L/C. Trong trường hợp L/C này là L/C bảo lãnh, đó là một loại tín dụng”.
Tuy nhiên, hiện tại, L/C có loại không hủy hoặc có thể hủy ngang. Nếu mở tín dụng hủy ngang thì hoàn toàn có thể không trả tiền và dừng giao dịch bất kỳ lúc nào nên chỉ những tín dụng không hủy ngang mới được xem là tín dụng. “Nếu phải trả GTGT là 10%, tôi cho rằng nên chia đôi, 50% cho tín dụng, 50% cho thanh toán", ông Hiếu đề xuất.
Theo kinh nghiệm quốc tế, phần lớn các quốc gia trên thế giới đều không áp dụng thuế GTGT đối với hoạt động L/C, điển hình như UK, Malaysia, Australia… Một số nước có tính thuế trực thu với hoạt động L/C như Thái Lan, Trung Quốc... Còn Bangladesh thu VAT với L/C nhập khẩu chứ không thu thuế với L/C xuất khẩu.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) chia sẻ, theo dõi hoạt động của nhiều ngân hàng, nhất là những tổ chức quản trị tốt như Vietcombank hay các ngân hàng tư nhân từ năm 2010, các tổ chức này phân định rõ trong tín dụng. “Nhưng cũng có những tổ chức không thực hiện như Vietcombank”, ông Phụng nhấn mạnh.
Qua quá trình thực thi, ông Phụng nhận thấy nhận thức mỗi người, mỗi cơ quan về vấn đề L/C khác nhau. "Hiện nay chúng tôi cùng ngân hàng xác định L/C gắn với với tín dụng đơn thuần thì không cần nộp thuế, còn những giao dịch liên quan đến thanh toán thì phải nộp thuế", ông nói.
Thanh Hoa