Hơn 10 ngân hàng thương mại vừa được nới chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, đồng nghĩa sẽ có thêm hàng nghìn tỷ đồng được các ngân hàng thương mại cho vay ra. Song, dịch Covid-19 đang tác động mạnh đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, nhu cầu vốn giảm mạnh. Trong khi đó, một số DN còn có thể hoạt động cầm chừng cũng không dám vay vốn vì thủ tục khó khăn.
“Rộng cửa” cho vay?
Tại văn bản giao hạn mức, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã yêu cầu các ngân hàng phải xây dựng kế hoạch, tập trung vốn cho sản xuất kinh doanh, đặc biệt là 5 lĩnh vực ưu tiên.
Thực tế, trong nửa đầu năm, có 3/5 lĩnh vực ưu tiên có tăng trưởng tín dụng ước tính cao hơn mức trung bình. Dẫn đầu là tín dụng cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao tăng 14,5%, vốn cho xuất khẩu tăng 9%, cho công nghiệp hỗ trợ tăng 6,9%. Còn lại, cho vay nông nghiệp, nông thôn ước tăng 4,8% và cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tăng xấp xỉ 4%.
Doanh nghiệp mong mỏi ngân hàng đơn giản hóa việc tiếp cận vốn và giảm lãi vay phù hợp. |
Mới đây, chia sẻ với báo giới, ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank cho biết, room tín dụng NHNN cấp cho các ngân hàng không dồi dào, "có thể nói là khá ít". Cơ quan điều hành kiểm soát rất chặt chẽ. Chỉ tiêu tín dụng được cấp cho mỗi ngân hàng khác nhau, ngân hàng chất lượng tài sản tốt được cấp nhiều, xếp hạng vừa thì được ít hơn.
Theo ông Hưng, trong đợt hai, NHNN có nới thêm hạn mức vài điểm phần trăm nhưng nhìn chung các ngân hàng vẫn thấy thiếu và muốn hơn nữa. Bản thân các ngân hàng cũng không đặt kế hoạch tín dụng quá cao và cũng cân nhắc đến tình hình dịch bệnh.
Các ngân hàng cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ dành từ 50% cơ cấu tín dụng cho vay sản xuất kinh doanh, những doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng bởi dịch sẽ được ưu tiên hỗ trợ. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Tổng giám đốc Vietcombank thông tin: "Hạn mức tín dụng của Vietcombank đã được nới từ 10,5% lên 12,5%. Toàn bộ hạn mức được cấp tăng thêm sẽ dành cho các lĩnh vực thiết yếu, sản xuất, phục vụ nhu cầu đời sống của người dân".
Trong khi đó, một số ngân hàng khác ngay khi vừa được nới room tín dụng đã triển khai loạt gói tín dụng hỗ trợ lãi suất. Như BIDV dành 6.100 tỷ đồng giảm lãi suất cho vay, đặc biệt với người dân, doanh nghiệp ở các địa phương đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16. "Chúng tôi đang triển khai các chương trình giảm lãi suất với mức giảm từ 0,5% - 2% với khoản vay tập trung vào các ngành như: hàng không, dịch vụ lưu trú, du lịch, khách sạn, nhà hàng...", ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV chia sẻ.
Đơn giản hóa việc tiếp cận vốn
Theo đánh giá của các chuyên gia, đợt dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 với biến chủng Delta, đặc biệt bắt đầu từ tháng 7/2021, đã khiến cho những "mảng màu xám" loang rất nhanh trong bức tranh toàn cảnh khu vực doanh nghiệp. Các doanh nghiệp vốn đã bị tổn thương lại càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Các nguồn lực dữ trữ đang cạn dần trong khi thị trường chưa có dấu hiệu phục hồi hoặc đang phục hồi rất chậm.
Trong bối cảnh đó, các ngân hàng muốn đẩy mạnh cho vay cũng không hề dễ dàng vì nhu cầu tín dụng có thể sụt giảm.
Mới đây, một doanh nghiệp nuôi trồng chế biến thủy hải sản vừa thẳng thắn từ chối nhận giảm lãi suất từ một ngân hàng vì lý do số lãi vay mà doanh nghiệp được giảm không đáng bao nhiêu. "Trong lúc khó khăn, thấy chủ trương của ngân hàng thực hiện giảm lãi suất cho vay đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng của Covid-19, chúng tôi đã đề nghị ngân hàng hạ lãi vay. Ngân hàng có thiện chí nhưng mức giảm lãi vay rất ít, chỉ 0,1 - 0,2%/năm - mức lãi giảm này không có ý nghĩa gì so với quy mô hoạt động của doanh nghiệp, nên chúng tôi không nhận", đại diện doanh nghiệp cho hay.
TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, việc hỗ trợ giảm lãi suất cần bảo đảm nguyên tắc không cào bằng, có trọng tâm, trọng điểm, đúng đối tượng thực sự khó khăn, đúng lĩnh vực và địa bàn.
Bởi, mức độ tác động của dịch bệnh rất khác nhau và khả năng phục hồi của các lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn cũng rất khác nhau... Đồng thời, mức giảm bao nhiêu tùy thuộc vào năng lực tài chính của mỗi tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, phải bảo đảm vừa hỗ trợ khách hàng vừa giữ được an toàn năng lực tài chính của các tổ chức tín dụng, nhất là khi rủi ro tiềm ẩn nợ xấu còn lớn...
Ngoài ra, theo các chuyên gia, tình hình dịch bệnh làm gián đoạn việc đi lại, cũng gây khó cho công tác thẩm tra, đánh giá hoạt động của doanh nghiệp. Vì thế, các ngân hàng cần đổi mới quy trình sàng lọc, áp dụng công nghệ nhiều hơn khi cấp tín dụng.
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng nhìn nhận: "Doanh nghiệp vừa và nhỏ, hạng trung đang bị tác động mạnh bởi dịch bệnh, thành ra giảm lãi suất cho doanh nghiệp là tốt nhưng vấn đề là doanh nghiệp có vay được món vay mới hay không".
Chẳng hạn, với những doanh nghiệp có kế hoạch kinh doanh tốt, nguồn hàng bị tắc nghẽn do dịch khiến dòng quay vốn chậm dù năng lực sản xuất tốt… thì ngân hàng nên có giải pháp như không bắt buộc phải có tài sản đảm bảo mới cho vay. Các ngân hàng nên đồng ý cho doanh nghiệp thấu chi trước một khoản để kịp thời có nguồn tiền quay vòng sản xuất. Đó mới là điều doanh nghiệp cần, chứ dù vốn có rẻ nhưng hàng tháng vẫn bắt trả nợ trong bối cảnh dịch bệnh không xuất khẩu được hàng thì doanh nghiệp sẽ "chết".
Huyền Anh