Là huyện biên giới nghèo nhất tỉnh Thanh Hoá, Mường Lát có tổng diện tích rừng tự nhiên vào khoảng 40.000 ha, nhưng cuộc sống của đồng bào huyện Mường Lát gặp nhiều khó khăn.
Trồng rừng gỗ lớn
Trước thực trạng này, để hỗ trợ người dân phát triển kinh tế và bảo vệ rừng, UBND huyện Mường Lát chỉ đạo các xã tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho người dân về phát triển kinh tế và bảo vệ rừng. Tại các xã đang trồng những giống cây kém hiệu quả, huyện vận động người dân chuyển sang thực hiện mô hình trồng rừng gỗ lớn cho hiệu quả kinh tế cao.
Là tấm gương giảm nghèo thành công, anh Lước Văn Thúc, trú tại bản Cân, xã Tam Chung chia sẻ về “hành trình” giảm nghèo. Năm 2014, sau khi được cán bộ Ban quản lý rừng phòng hộ Mường Lát đến tư vấn về quyết định 147 hỗ trợ cây giống, phân bón cho người trồng rừng, anh đã đăng ký và được hỗ trợ 5 triệu đồng để mua giống cây, phân bón trồng rừng kinh tế.
Được hướng dẫn, tạo điều kiện về vốn anh đã thực hiện mô hình trồng rừng gỗ lớn, trồng các loại cây như keo, xoan, kết hợp chăn nuôi. Tới nay, gia trại của anh đã mở rộng lên 5 ha, bao gồm 4 ha trồng cây xoan, keo và 1 ha trồng mía, sắn ngô, 7 con trâu và 1 ha ruộng trồng lúa. Thu nhập của gia đình anh đạt 70 triệu đồng/năm.
Nói về quá trình giảm nghèo, chị Hà Thị Nga, trú tại bản Cân, xã Tam Chung cho biết, năm 2015, được hỗ trợ 10 triệu đồng từ chính sách hỗ trợ phát triển rừng theo quyết định 147 mua cây giống, chị đã thực hiện mô hình trang trại tổng hợp, nhập các giống cây xoan, vầu, keo và giống vật nuôi như bò, gà lợn về thực hiện mô hình trồng rừng gỗ lớn.
Sau gần 5 năm, trang trại của chị được mở rộng lên 9 ha, bao gồm 6 ha xoan, 15 con bò và trồng các loài cây hái quả như xoài, bưởi. Hầu hết sản phẩm làm ra được bán cho các cơ sở trong tỉnh với thu nhập bình quân của gia đình đạt 100 triệu đồng/năm.
Bên cạnh mở rộng diện tích, chị còn hướng dẫn đồng bào dân tộc Mông, Thái sống quanh vùng trồng rừng để giảm nghèo bền vững.
![]() |
Nhiều hộ dân ở Mường Lát có cuộc sống ấm no nhờ trồng rừng (Ảnh: Internet) |
Nhiều hộ thoát nghèo
Theo lãnh đạo huyện Mường Lát, giai đoạn 2014 - 2019, huyện này trồng được 17.154 ha rừng. Để hỗ trợ người dân phát triển kinh tế rừng, huyện Mường Lát triển khai nhiều chương trình, dự án trồng rừng gồm dự án khoanh nuôi bảo vệ rừng do chương trình 30a cấp vốn, dự án trồng rừng thay thế do quỹ rừng đồng bằng tài trợ vốn và quyết định 147/2007/QĐ-TTg hỗ trợ người dân trồng rừng.
Từ chương trình này, đến nay, nhiều dự án đã mang lại hiệu quả kinh tế cao giúp người dân giảm nghèo. Nhiều chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế rừng đã đi vào cuộc sống.
Trong 5 năm qua, theo quyết định 147, có khoảng 6.000 hộ được hỗ trợ khoảng 140 tỷ thực hiện các dự án hỗ trợ cây giống giúp bà con trồng rừng, đối với người dân sống tại các xã có đường biên giới mỗi hộ được hỗ trợ 10 triệu đồng, các xã còn lại mỗi hộ được từ 5-8 triệu đồng. Huyện trồng được khoảng 14.000 ha rừng theo quyết định 147, nhiều hộ đã sử dụng nguồn vốn hiệu quả vào xây dựng mô hình trồng rừng gỗ lớn để vươn lên thoát nghèo.
Tại xã Tam Chung, Ban quản lý rừng phòng hộ Mường Lát đã thực hiện dự án hỗ trợ người dân trồng rừng theo quyết định 147 và vận động các chủ rừng sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư bảo vệ, phát triển rừng. Nhờ đó, giai đoạn 2014-2019, xã đã trồng được hơn 800 ha rừng, nâng tổng diện tích rừng toàn xã lên gần 13.000 ha. Nhiều người dân chủ động hơn trong việc trồng các giống cây lâm nghiệp, phát triển kinh tế rừng.
Theo Đại diện Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Mường Lát, tổng diện tích rừng Ban quản lý đang quản lý khoảng 3.866 ha thuộc các xã Tam Chung, xã Tén Tằn, Thị trấn và xã Pù Nhi. Đối với diện tích rừng người dân trồng theo quyết định 147 là 130 ha, Ban quản lý đã hỗ trợ 10 triệu đồng cho người dân mua giống cây trồng cho bà con. Đa số các loài cây đều phát triển tốt, nhiều hộ thoát khỏi hộ nghèo nhờ phát triển kinh tế rừng.
Ông Trần Văn Thắng, Trưởng phòng nông nghiệp huyện Mường Lát chia sẻ, hiện trên địa bàn có 10 đơn vị thực hiện các dự án trồng rừng theo quyết định 147. Nhiều hộ dân sau khi được hỗ trợ đã xây dựng mô hình trồng rừng gỗ lớn đã nâng cao thu nhập và thoát khỏi danh sách hộ nghèo.
Hiện việc thực hiện các dự án trồng rừng theo quyết định tại huyện biên giới Mường Lát đang còn nhiều khó khăn do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, địa hình toàn đồi núi. Một số hộ trồng rừng nhưng chủ yếu trồng trên đất nương nhưng không chăm sóc làm một số cây rừng chậm phát triển. Phong tục tập quán sản xuất của người dân tộc Mông, Thái còn lạc hậu nên ảnh hưởng đến việc trồng và phát triển rừng.
Thời gian tới, huyện tiếp tục thực hiện tốt việc bảo vệ rừng, cấp gạo cho nhân dân chăm sóc và trồng mới rừng sản xuất. Địa phương đặt mục tiêu từ nay đến hết năm 2020 sẽ trồng thêm được 300 ha rừng; trong đó, có 5.500 cây phân tán, qua đó, làm thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu của người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo tại vùng cao.
P.T