Ngày 25/9, tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) họp báo công bố báo cáo cập nhật về tình hình kinh tế châu Á và Việt Nam, các chuyên gia ADB dự báo lạm phát của Việt Nam trong báo cáo ADO tháng 4/2024 được giữ nguyên trong hai năm 2024 và 2025.
Theo các chuyên gia những căng thẳng địa chính trị, gồm các cuộc xung đột ở Trung Đông và Nga - Ukraine có thể tác động tới giá dầu và có khả năng gia tăng lạm phát. Đồng thời, các yếu tố như tăng lương và điều chỉnh giá có sự kiểm soát của chính phủ dự kiến sẽ đẩy lạm phát tăng.
Thực tế, lạm phát tăng nhẹ trong nửa đầu năm 2024, tuy nhiên các chuyên gia ADB dự báo lạm phát vẫn ở mức 4,0% cho cả năm 2024 và 2025 nhờ Cục Dự trữ Liên Mỹ (Fed) nới lỏng tiền tệ sẽ giúp giảm bớt một số áp lực lên lạm phát. Đến cuối tháng 8/2024, chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước.
 |
|
Họp báo công bố báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á của ADB sáng 25/9 |
Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB nói: "Lạm phát trung bình trong 8 tháng đầu năm là 4,0%, cao hơn mức 3,1% cùng kỳ năm trước. Lạm phát dự kiến sẽ giảm trong nửa cuối năm 2024, bất chấp việc tăng lương cơ bản có hiệu lực vào tháng 7".
Trong báo cáo triển vọng phát triển châu Á (ADO) tháng 9 được công sáng nay, ADB dự báo tăng trưởng kinh tế tích cực cho Việt Nam, với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ước đạt 6,0% trong năm 2024 và 6,2% trong năm 2025.
Lĩnh vực công nghiệp tiếp tục là động lực chính của tăng trưởng, khi cầu bên ngoài đối với các mặt hàng điện tử xuất khẩu chủ lực góp phần gia tăng sản xuất. Kinh tế Việt Nam phục hồi cũng được hỗ trợ bởi sự khôi phục của các ngành dịch vụ và sản lượng nông nghiệp ổn định. Tuy nhiên, nhu cầu trong nước còn yếu và triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn khó khăn làm tăng thêm sự bất ổn.
Trong tám tháng đầu năm 2024, xuất khẩu và nhập khẩu đã có sự phục hồi mạnh mẽ, lần lượt tăng 15,8% và 17,7% so với mức nền thấp của tám tháng đầu năm 2023. Sự bất ổn trong việc tiếp tục tái cấu trúc chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu đã tác động tới triển vọng thương mại. Xuất - nhập khẩu có thể tăng hơn 10% trong năm nay và cao hơn một chút vào năm tới, với sự phục hồi dần của nhu cầu bên ngoài.
Bên cạnh đó, hoạt động thương mại gia tăng dự kiến sẽ giúp cán cân vãng lai duy trì thặng dư ước tính vào khoảng 2,0% GDP trong năm 2024. Hoạt động sản xuất phục hồi thúc đẩy nhập khẩu các nguyên vật liệu đầu vào phục vụ cho sản xuất, dự báo thặng dư tài khoản vãng lai sẽ thu hẹp ở mức 1,5% GDP vào năm 2025.
Về phía cầu, chính sách tài khóa mở rộng và tiền tệ nới lỏng sẽ tiếp tục hỗ trợ tiêu dùng hiện đang ở mức thấp. Đầu tư công sẽ có vai trò then chốt đối với sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế trong năm 2024. Tiếp tục chính sách hỗ trợ tài khóa và gia tăng đầu tư công sẽ góp phần kích cầu hơn nữa trong nửa cuối năm 2024.
“Tuy nhiên, vấn đề tồn tại trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục gây áp lực giảm đối với lĩnh vực bất động sản - là một lĩnh vực chính của tiêu dùng trong nước trước đây. Nhu cầu trong nước dự kiến sẽ vẫn tương đối yếu trong giai đoạn 2024 – 2025”, ông Hùng nhận định.
 |
|
ADB dự báo tăng trưởng GDP đạt 6% và lạm phát ở mức 4% trong năm 2024. |
Theo ADB, ngân sách nhà nước dự kiến sẽ thâm hụt nhẹ vào cuối năm 2024. Quốc hội đã thông qua việc tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng có hiệu lực đến hết năm 2024. Chính sách tài khóa mở rộng dự kiến sẽ tiếp tục, mặc dù việc thực hiện chi tiêu từ ngân sách vẫn chậm. Các biện pháp kích thích tài khóa nên được ưu tiên trong bối cảnh Việt Nam còn dư địa ngân sách. Việt Nam cần nỗ lực gấp đôi để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công. Điều này sẽ hỗ trợ trực tiếp cho các ngành như xây dựng, sản xuất và tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn.
Báo cáo nêu bật một số rủi ro có thể làm chậm đà tăng trưởng của Việt Nam. Cầu bên ngoài tại một số nền kinh tế lớn vẫn yếu, trong khi căng thẳng địa chính trị và những bất ổn liên quan tới cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ trong tháng 11 có thể khiến thương mại bị phân tán, ảnh hưởng tiêu cực tới xuất khẩu, hoạt động sản xuất và việc làm.
Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, ông Shantanu Chakraborty, cho biết: “Nền kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2024 và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, bất chấp những bất ổn trên toàn cầu. Sự phục hồi ổn định đạt được do sản xuất công nghiệp cải thiện và thương mại gia tăng mạnh mẽ.”
Bên cạnh đó, ông Shantanu Chakraborty cho rằng, hậu quả của cơn bão Yagi khá lớn nhưng tác động đến kinh tế không quá nhiều và đây cũng là cơ hội để tái sinh. Ông khuyến nghị Chính phủ cần tăng trưởng đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và các chính sách hỗ trợ để thúc đẩy kinh tế của các địa phương chịu thiệt hại do bão lũ.
Một điểm quan trọng nữa quyết định mức tăng trưởng của Việt Nam năm nay là giải ngân vốn đầu tư công. Hiện tại, giải ngân vốn đầu tư công đang hơi chậm, còn cách khá xa so với con số tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 95% mà Chính phủ đưa ra. Tuy nhiên, việc giải ngân đầu tư công thường được đẩy mạnh vào cuối năm và đây sẽ là động lực chính để thúc đẩy nền kinh tế năm nay, ông Shantanu Chakraborty nói.
Cũng theo ADB, tăng nhu cầu trong nước đòi hỏi phải có các biện pháp kích thích tài khóa mạnh mẽ hơn, như đẩy nhanh thực hiện đầu tư công, trong khi vẫn phải duy trì lãi suất thấp. Sự phối hợp giữa các chính sách là điều cần thiết để phục hồi kinh tế, trong bối cảnh giá cả tương đối ổn định và nhu cầu còn yếu.
ADB nhận định, chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ tiếp tục tập trung vào 2 mục tiêu ổn định giá cả và hỗ trợ tăng trưởng, mặc dù không gian chính sách hạn chế. Tuy nhiên, rủi ro các khoản nợ xấu tăng lên do việc tiếp tục gia hạn quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ làm hạn chế khả năng nới lỏng tiền tệ hơn nữa. Bất kỳ biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ bổ sung nào cũng nên được phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng, cùng với việc đẩy nhanh cải cách thể chế để hỗ trợ nền kinh tế.
Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2024 và 2025, việc đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn các chính sách tiền tệ và tài khóa là hết sức quan trọng, đi kèm với các cải cách quản lý nhà nước toàn diện. Cầu bên ngoài yếu hơn kỳ vọng đòi hỏi tiếp tục các biện pháp chính sách để thúc đẩy hoạt động kinh doanh nhằm kích thích cầu nội địa. Mặc dù NHNN tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ hỗ trợ, song năng lực thực hiện chính sách này đã bị hạn chế đáng kể.
“Do vậy, cần thiết phải đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ tài khóa, tăng cường giải ngân đầu tư công và cải cách quản lý nhà nước hơn nữa để giảm bớt gánh nặng lên chính sách tiền tệ trong việc thúc đẩy nền kinh tế”, ADB nhấn mạnh.
Thanh Hoa
