Theo Tổng cục Thống kê, bình quân năm 2022, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,15% so với bình quân năm 2021, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra. Lạm phát cơ bản bình quân năm 2022 tăng 2,59% so với năm 2021.
Tăng giá điện sẽ tạo áp lực lên việc kiểm soát lạm phát năm 2023. |
Trong bối cảnh đó, tình hình lạm phát thế giới tiếp tục tăng cao, đặc biệt tại khu vực châu Âu và Mỹ. Lạm phát của khu vực đồng Euro tháng 11/2022 tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát của Mỹ tăng 7,1% và FED tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ. Tại châu Á, lạm phát tháng 11/2022 của Thái Lan tăng 5,6% so với cùng kỳ năm trước; Hàn Quốc tăng 5%; Indonesia tăng 5,4%; Trung Quốc tăng 1,6%; Nhật Bản tăng 3,8%. Việt Nam thuộc nhóm các nước có mức lạm phát thấp so với mặt bằng chung khi CPI tháng 12/2022 tăng 4,55% so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn cao hơn mức lạm phát của Nhật Bản và Trung Quốc.
Bà Nguyễn Thị Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá, chia sẻ trong bối cảnh lạm phát toàn cầu tăng cao, Việt Nam đạt được con số 3,15% là thành công rất lớn trong kiểm soát và ổn định kinh tế vĩ mô.
Nguyên nhân là do việc sản xuất, cung ứng thực phẩm, lương thực được đảm bảo, trong khi thế giới đứng trước nguy cơ mất an ninh lương thực. Lương thực chiếm 25% chi tiêu của hộ gia đình nên tác động lớn tới chỉ số giá tiêu dùng. Cùng với giá thịt lợn giảm hơn 10% nên làm CPI giảm 0,36 điểm phần trăm.
Đồng thời, một số dịch vụ do Nhà nước quản lý được giữ giá rất ổn định như học phí được nhiều địa phương thực hiện miễn, giảm; tiếp đó là giữ ổn định giá dịch vụ y tế, giá điện giữ ổn định gần 4 năm qua trong khi giá đầu vào tăng cao.
Đặc biệt, lạm phát thấp là do sự điều hành sát sao, kịp thời, linh hoạt của Chính phủ về đảm bảo nguồn cung lương thực - thực phẩm, giảm thuế xăng dầu…
Bà Oanh cho hay, năm 2022, giá xăng dầu trải qua 34 đợt điều chỉnh, tăng 28% so với năm 2021 nhưng vẫn tăng thấp hơn so với thế giới.
Tuy vậy, đánh giá về năm 2023, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá cho rằng áp lực lên chỉ số lạm phát sẽ rất lớn, đây cũng là lý do Quốc hội đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới mức 4,5%. Việt Nam có nền kinh tế mở nên sẽ bị tác động, nhất là khi Trung Quốc mở cửa biên giới, tăng nhu cầu về nguyên liệu, đẩy giá hàng hóa lên cao, tạo áp lực lên chỉ số giá tiêu dùng.
Thêm vào đó, việc điều chỉnh giá dịch vụ do Nhà nước quản lý sẽ tác động mạnh tới CPI. Do đó, chỉ số giá hai nhóm này tăng sẽ tác động tới chỉ số giá chung toàn nền kinh tế. Giá điện năm 2023 tăng sẽ tạo áp lực lên lạm phát, giá điện tăng 10% thì sẽ tác động vào CPI là 0,33 điểm phần trăm...
Đồng thời, áp lực cầu kéo từ gói hỗ trợ sẽ đẩy giá hàng hóa, dịch vụ tăng theo. Đó là những yếu tố tạo nên áp lực lạm phát 2023.
Thy Lê