Trong vòng 5 năm tới các ngân hàng sẽ "chạy đua" thu hút nguồn vốn ngoại khan hiếm và chất lượng từ EU (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có thể làm thương mại Việt Nam – châu Âu (EU) tăng lên, song đầu tư trực tiếp của doanh nghiệp EU vào ngành ngân hàng Việt Nam chưa thể tăng đột biến ngay lập tức. Bởi, dù khả năng sinh lời của thị trường ngân hàng Việt Nam vẫn khá tốt, nhưng quy mô thị trường nhỏ và khả năng quản lý vốn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro là lý do khiến các nhà đầu tư đến tư EU chưa mặn mà.
Cơ hội tăng vốn cho ngân hàng Việt
Theo cam kết, trong vòng 5 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, các tổ chức tín dụng (TCTD) thuộc EU được sở hữu 49% cổ phần tại các ngân hàng Việt. Quy định này sẽ tạo động lực để gia tăng thu hút vốn FDI vào ngành ngân hàng, qua đó thúc đẩy sự phát triển nhanh, bền vững của ngành này.
Các chuyên gia phân tích, hiện nay các ngân hàng đang đứng trước áp lực tăng vốn và nâng cao năng lực quản trị rủi ro nhằm đáp ứng các chuẩn mực khắt khe về an toàn vốn của Hiệp ước Basel.
Thực tế, thời gian qua các ngân hàng đẩy mạnh việc tìm nhà đầu tư chiến lược, nhà đầu tư nước ngoài, nhưng tại một số ngân hàng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại đã đạt hoặc gần chạm ngưỡng tối đa 30% theo quy định.
“Tỷ lệ sở hữu vốn ngoại thấp là rào cản của chiến lược tăng vốn và cải thiện CAR ở các ngân hàng. Khi EVFTA chính thức có hiệu lực sẽ nới lỏng “room” ngoại sẽ mở ra cơ hội “gọi vốn” ở các ngân hàng”, một chuyên gia cho hay.
Bên cạnh ảnh hưởng trực tiếp đến các ngân hàng thương mại cổ phần, EVFTA còn giúp giảm đáng kể hàng rào thuế quan, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp, đẩy mạnh xuất khẩu. Điều này sẽ ảnh hưởng tích cực đến nhiều ngành dịch vụ hỗ trợ, trong đó có lĩnh vực tài chính ngân hàng.
Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, để các ngân hàng và công ty tài chính Việt đón được cơ hội từ EVFTA mang lại các ngân hàng phải đáp ứng được những tiêu chí khắt khe từ các TCTD EU.
Bà Nguyễn Anh Thơ, Phó Tổng giám đốc Công ty Tư vấn và Kiểm toán Deloitte Việt Nam cho rằng, tại EU quy định về an toàn vốn cũng như phòng chống tội phạm tài chính rất chặt chẽ.
Vì vậy, những nhà đầu tư từ EU khi quyết định đổ vốn vào các ngân hàng Việt Nam sẽ có xu hướng chọn lọc rất khắt khe, tập trung vào những tiêu chí như: tính minh bạch cao, quản trị rủi ro tốt, quản trị vốn lành mạnh, tính sinh lợi ổn định.
Ngoài ra, nhà đầu tư cũng quan tâm hơn đến những ngân hàng có thế mạnh nổi bật trong phân khúc khai thác như mảng khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ, phát triển bền vững…
Ngân hàng phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe
Để không bỏ lỡ cơ hội thu hút dòng vốn ngoại từ các nhà đầu tư EU, bà Thơ cho rằng các ngân hàng Việt cần tăng cường đầu tư không chỉ nhằm tuân thủ chính sách, luật định, mà cần tập trung vào nâng cao năng lực quản trị rủi ro và quản trị vốn, cải thiện hiệu quả hoạt động dựa trên rủi ro thông qua những công cụ, hệ thống tiên tiến, tiệm cận với các chuẩn mực thế giới.
"Đây sẽ là những nỗ lực dài dạn, tốn kém nhưng xứng đáng, có ý nghĩa không chỉ với riêng ngành ngân hàng mà còn tác động tích cực đến tổng thể nền kinh tế Việt Nam", bà Thơ cho hay.
TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia ngân hàng cho rằng, vốn FDI đổ vào lĩnh vực ngân hàng khó tăng sau khi EVFTA có hiệu lực, song nhiều khả năng, thông qua các quỹ đầu tư, sẽ có thêm dòng tiền đầu tư gián tiếp (FII) từ các tập đoàn tài chính nước ngoài đổ vào cổ phiếu nhà băng.
“Với tốc độ của thị trường bán lẻ và độ mở của nền kinh tế Việt Nam hiện nay, về lâu dài, có thể các ngân hàng EU sẽ xem xét khả năng đổ vốn vào các ngân hàng Việt Nam, theo chân các doanh nghiệp EU. Trước mắt, EVFTA mở ra cơ hội cho các ngân hàng Việt Nam có thể thu hút dòng vốn FII từ EU. Theo đó, thông qua các quỹ đầu tư, dòng vốn từ EU đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam có thể sẽ tăng”, TS. Lê Xuân Nghĩa nhận định.
Từ những phân tích trên, các chuyên gia đánh giá trong giai đoạn 5 năm từ khi Hiệp định chính thức có hiệu lực, trong nội bộ ngành ngân hàng sẽ sớm thấy được sự phân hóa rõ rệt, nổi bật lên những ngân hàng tốt, luôn phấn đấu để giữ vững vị trí tốp đầu trong cuộc đua thu hút nguồn vốn ngoại khan hiếm và chất lượng từ EU.
Việc cạnh tranh không chỉ gói gọn trong việc tăng cường những chỉ số tài chính cơ bản như tỷ suất sinh lợi, biên lợi nhuận (NIM), CAR, quản lý chi phí, giảm nợ xấu mà còn đến từ những nhân tố phi tài chính như đóng góp cho cộng đồng, tạo ra môi trường làm việc tốt nhất cho nhân viên, chinh phục sự hài lòng của khách hàng, đầu tư về công nghệ số và bảo mật thông tin...
Huyền Anh