Hồi tháng 1 năm nay, ở Hà Tĩnh đã đưa ra xét xử vụ Hoàng Thị Hậu (người sáng lập Công ty TNHH xuất nhập khẩu Hào Hùng) và đồng bọn đã có hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế thông qua chiêu trò xuất khẩu (XK) ảo.
Chiêu trò nâng khống hàng xuất khẩu
Theo đó, Công ty Hào Hùng trong vòng 3 năm đã sử dụng hơn 1.000 hóa đơn Giá trị gia tăng (GTGT) mua hàng của gần 100 công ty “ma” (không có thật) trên nhiều tỉnh, thành. Số hoá đơn này được dùng để kê khai, quyết toán và hoàn thuế với hàng xuất khẩu (XK) tại Cục Thuế tỉnh Hà Tĩnh, hàng hóa chủ yếu của số hóa đơn này là vật liệu xây dựng (xi măng, sắt, thép...).
 |
|
Để bịt kẽ hở “XK ảo hoàn thuế thật” rất cần ngành hải quan và thuế có những trao đổi, cung cấp thông tin nhanh chóng, chặt chẽ hơn nữa. |
Thủ đoạn của chủ doanh nghiệp (DN) này là mượn hàng của nhiều chủ hàng tại các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh (là những đối tượng không được hoàn thuế) để mở tờ khai hàng hóa XK, sau đó lập khống hồ sơ hoàn thuế để chiếm đoạt hơn 34 tỷ đồng.
Điều đáng nói là trong quá trình kiểm tra hàng hóa thông quan, các cán bộ hải quan và đoàn kiểm tra của Cục thuế Hà Tĩnh không phát hiện được thủ đoạn của Hậu và đồng phạm nên đồng ý xét duyệt cho hoàn thuế.
Ở một diễn biến khác, hôm 22/2 vừa qua Tổng cục Thuế đã có công văn gửi các cục thuế tỉnh Tây Ninh, Long An, Đồng Nai, Tp. HCM nhằm lưu ý về vấn đề hoàn thuế GTGT có rủi ro cao.
Trong đó, Tổng cục Thuế có đề cập cụ thể đến trường hợp CTCP Nhà Thủ Đức (Thủ Đức House), một DN bất động sản khá tiếng tăm ở Tp. HCM và CTCP thương mại Sài Gòn Tây Nam có hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT.
Hơn thế nữa, có hơn 70 DN liên quan đến vụ việc, trong đó có một số DN “ma”, một số DN được thuê hoặc mua lại... để thực hiện chiêu trò hoàn thuế.
Hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế này cũng được cho là dùng chiêu trò XK ảo (xảy ra từ năm 2017 đến năm 2019) với việc DN lập công ty con trong nước, mua bán hàng hóa với giá thấp, sau đó nâng giá lên hàng trăm lần, làm giả hồ sơ XK các mặt hàng linh kiện điện tử, làm thủ tục hoàn thuế để chiếm đoạt số tiền hàng trăm tỉ đồng.
Cụ thể hơn, các lô hàng XK của DN có giá trị rất cao, mỗi lô hàng XK có trọng lượng chỉ vài kilogam đến vài chục kilogam nhưng trị giá khai báo lên đến vài tỷ đồng hay vài chục tỷ đồng.
Việc này tiềm ẩn nguy cơ rủi ro về việc mua bán hóa đơn trong nội địa để nâng khống giá trị hàng hóa XK nhằm chuyển tiền bất hợp pháp, chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT.
Có thể thấy, việc dùng chiêu trò XK ảo để chiếm đoạt tiền hoàn thuế là chuyện đã rồi khi mà có những DN làm ăn bất chính đã biết cách tận dụng các kẽ hở.
Có ngăn được không ?
Đó là lý do Tổng cục Thuế đã yêu cầu chủ động rà soát các trường hợp tương tự đối với các mặt hàng có rủi ro cao về hoàn thuế GTGT, cũng như công khai thông tin các công ty vi phạm pháp luật về thuế và các công ty mua bán hoá đơn bất hợp pháp để ngăn chặn các trường hợp tương tự.
Với các DN “ma”, vào đầu tháng 2/2021, trong công văn về xử lý vướng mắc về hoàn thuế với hàng hoá XK khi thực hiện Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 126/2020/NĐ-CP, Tổng cục Hải quan khẳng định “nếu DN không hoạt động tại địa điểm đăng ký kinh doanh thì cơ quan hải quan không thực hiện được việc kiểm tra hoàn thuế. Do đó, DN không đủ điều kiện để cơ quan hải quan thực hiện hoàn thuế”.
Còn về phía Tổng cục Thuế thì hiện đang yêu cầu rà soát các DN kinh doanh hàng hóa có rủi ro cao (linh kiện điện tử, gỗ và các sản phẩm từ gỗ, hàng nông lâm thủy hải sản...) để thực hiện thanh tra, kiểm tra về hoàn thuế GTGT có rủi ro cao.
Trong câu chuyện XK ảo hoàn thuế thật, trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, một chuyên gia trong lĩnh vực thuế cho rằng khi phía DN bất chính đã thực hiện hành vi trót lọt tức là kẽ hở vẫn còn, dù cho cơ quan quản lý đã phát hiện sau đó và hướng tới giải pháp khắc phục thiệt hại cho ngân sách.
Thực ra, để bịt kẽ hở này thì hai năm trước Tổng cục Hải quan cũng đã có những động thái như yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố cung cấp các thông tin xử lý gian lận về hàng hóa XK cho cơ quan thuế.
Nhất là cung cấp các thông tin về gian lận như: Quay vòng hàng XK; khai khống giá trị, khối lượng XK…để cơ quan thuế có căn cứ xác định số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, hoàn thuế của người nộp thuế.
Ngoài ra, phía cơ quan hải quan cũng đã đẩy mạnh việc kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa trong quá trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK có dấu hiệu khai khống số lượng hàng hóa, khai tăng số lượng so với số lượng thực tế, khai sai tên hàng, khai sai về trị giá hải quan trên tờ khai XK.
Thế nhưng, nếu nhìn từ chuyện một số DN bị phát hiện chiếm đoạt lớn số tiền hoàn thuế từ chiêu trò XK ảo, sẽ thấy rằng ngoài chuyện phải nâng cao hơn nữa năng lực của cán bộ quản lý thuế, hải quan thì giữa ngành hải quan và ngành thuế cần có những trao đổi, cung cấp thông tin nhanh chóng, chặt chẽ hơn để bịt kín các kẽ hở này.
Thế Vinh
