 |
|
Phát triển nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp mới chỉ đạt khoảng 42%. (Ảnh minh hoạ: Int) |
Trong Văn bản số 45/2021/CV- HoREA do Chủ tịch Lê Hoàng Châu ký ngày 6/5 chỉ rõ hàng loạt hạn chế, bất cập trong thực hiện chính sách tài chính, tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội giai đoạn 2015-2020.
Khoản 2 Điều 33 Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định trong giai đoạn 2015-2020, Ngân hàng Chính sách xã hội chưa thực hiện cho vay đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, kể cả dự án nhà ở xã hội để cho thuê.
Với 4 ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ định cho vay ưu đãi nhà ở xã hội là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV, do chưa được tái cấp vốn, hoặc cấp bù lãi suất từ ngân sách nhà nước, nên cũng không có nguồn vốn tín dụng để cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vay ưu đãi.
“Trong 5 năm qua, tất cả các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đã phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9%/năm và chi phí này được tính vào giá bán, giá cho thuê, giá thuê mua nhà ở xã hội. Dẫn đến đơn giá nhà ở xã hội lên đến khoảng 18-20 triệu đồng/m2, tăng cao so với đơn giá 13-15 triệu đồng/m2 trong giai đoạn 2011-2015”, HoREA cho hay.
Đồng thời, do thiếu vốn nên nguồn cung dự án nhà ở xã hội bị sụt giảm rất lớn, kéo theo tình trạng thiếu sản phẩm nhà ở xã hội làm cho người có thu nhập thấp đô thị càng khó tạo lập nhà ở xã hội hơn.
Bên cạnh đó, trong danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 không có “danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội”. Vì vậy, gần như chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách nhà nước để tái cấp vốn, hoặc cấp bù lãi suất cho Ngân hàng Chính sách xã hội và 4 ngân hàng thương mại thực hiện chính sách nhà ở xã hội, nên người mua, thuê mua nhà ở xã hội gần như không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội.
“Đây là một trong ba nguyên nhân chủ yếu, dẫn đến không thực hiện được mục tiêu phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn 2015-2020, chỉ đạt 42% kế hoạch đề ra”, ông Lê Hoàng Châu chỉ rõ.
Trước những bất cập kéo dài nhiều năm, HoREA đề nghị Chính phủ làm việc với Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận “danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội” vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội “về danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025”. Để từ đó, có nguồn ngân sách tái cấp vốn, cấp bù lãi suất cho Ngân hàng Chính sách xã hội và 4 ngân hàng thương mại nhằm thực hiện chính sách nhà ở xã hội, tạo điều kiện để các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay vốn ưu đãi.
Bên cạnh đó, hiện nay, lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội và 4 ngân hàng thương mại đều là 4,8%/năm. Vì vậy, HoREA đề nghị: nên tạm dừng thực hiện quy định: hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội phải thực hiện việc gửi tiết kiệm. “Trước mắt áp dụng cho năm 2021 nhằm hỗ trợ người dân đang bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và có thể xem xét kéo dài thêm thời gian tạm dừng”, HoREA đề nghị.
Theo quy định hiện nay, để vay tiền mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội, người dân phải gửi tiết kiệm tối thiểu 12 tháng.
Hiệp hội cũng đề nghị chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được vay vốn tín dụng ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các ngân hàng.
Về lâu dài, khi nền kinh tế phát triển mạnh hơn, Hiệp hội đề nghị Chính phủ xem xét áp dụng mức lãi suất ưu đãi vay mua nhà ở xã hội từ 3-3,5%/năm để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người có thu nhập trung bình, có thu nhập thấp đô thị, như nhiều nước đã thực hiện. Đồng thời, kiến nghị thực hiện quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp.
Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét chỉ đạo Tổng cục Thuế chấp thuận cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP.
Thanh Hoa
