Cuộc 'đổ bộ' của Temu 'hâm nóng' đề xuất thu thuế hàng nhập khẩu giá trị nhỏ

Temu là "tân binh" đến từ PDD Holdings (Trung Quốc) - tập đoàn bán lẻ trực tuyến hàng đầu thế giới, đang nối gót các "đàn anh" như Taobao, 1688, Shein trong cuộc đổ bộ vào thị trường Việt Nam và hút khách với những món hàng có giá siêu rẻ.

Đơn cử, một đôi dép có giá 28.000 đồng; bộ đèn nhấp nháy 20.000 đồng; camera an ninh HD không dây 142.609 đồng; khóa hành lý chỉ 35.000 đồng; ốp lưng điện thoại chống sốc 37.149 đồng; kính râm thông minh không dây V5.3 mới 275.916 đồng…

Quyết định 87 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ quy định: hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống được miễn thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng (VAT). Hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị trên 1 triệu đồng phải nộp thuế nhập khẩu, thuế VAT theo quy định của pháp luật.

Trong vòng nửa tháng qua, người tiêu dùng Việt Nam bị "oanh tạc" bởi vô số các quảng cáo, thông tin, mời gọi... tham gia mua sắm trên sàn thương mại điện tử Temu với giá siêu rẻ.

Do đó, rất nhiều mặt hàng do các sàn TMĐT như Temu, Taobao, 1688, Shein khi nhập khẩu vào Việt Nam đang hưởng chính sách ưu đãi miễn thuế VAT và thuế nhập khẩu. Vấn đề này tác động đến các ngành sản xuất trong nước, thiếu sự công bằng đối với các doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trao đổi với VnBusiness về các giải pháp tiếp sức cho hàng Việt trên sàn TMĐT trước sự tràn ngập của hàng nhập khẩu qua kênh TMĐT xuyên biên giới, các chuyên gia cho rằng cần sớm xem xét bãi bỏ quy định miễn thuế nhập khẩu và thuế VAT với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ được vận chuyển theo đường chuyển phát nhanh nhằm tạo sự công bằng với hàng sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu được vận chuyển bằng các phương thức khác.

Bà Nguyễn Lan Phương, Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển truyền thông (IPS) bày tỏ những lo ngại việc hàng nhập khẩu có giá trị dưới 1 triệu đồng được miễn thuế VAT và thuế nhập khẩu.

Theo chuyên gia này, giá rẻ ở trên các sàn TMĐT như Temu, Shein chưa hẳn do sự tiến bộ của khoa học công nghệ, quy trình sản xuất khiến giá thành hạ, mà có thể do phía nhà bán hàng không phải chịu các loại thuế, hay nói cách khác là trốn thuế.

Khi các loại hàng hóa không đóng thuế, hạ giá bán để ồ ạt vào Việt Nam, sẽ tác động đến các ngành sản xuất trong nước, "TMĐT giúp người dân dễ tiếp cận trong mua hàng, nhưng cũng đặt ra các vấn đề về thất thu thuế bởi dù giá trị đơn hàng nhỏ, không đáng bao nhiêu nhưng tổng số tiền mà các hàng hóa được miễn thuế này "không nhỏ chút nào" và ngân sách nhà nước sẽ thất thu một khoản khá lớn", bà Phương nhấn mạnh.

Vì vậy, cần xem xét và sửa đổi quy định này. Đây là vấn đề không chỉ ở riêng Việt Nam mà cả Mỹ, châu Âu và một số nước Đông Nam Á khác lo ngại.

Không chỉ đề cập đến việc thất thu thuế khi miễn thuế VAT với hàng hóa nhập khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị nhỏ, đại biểu Phạm Văn Hoà, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, còn cho rằng quy định này gây ra sự thiếu công bằng trong sản xuất kinh doanh.

Bằng chứng là có tình trạng lợi dụng chính sách miễn thuế này mà đơn hàng được xé nhỏ còn vài ba trăm nghìn để trốn tránh thuế, gây thất thu thuế rất lớn cho ngân sách.

Về nguyên tắc, hàng nhập khẩu có giá trị dưới 1 triệu đồng được miễn thuế VAT và thuế nhập khẩu, giá bán đến tay người tiêu dùng sẽ rẻ hơn hàng sản xuất trong nước.

Thế nhưng, giá bán hàng hóa nhập khẩu loại này đến tay người tiêu dùng trong nước thực tế lại không hề giảm dù hàng không có thuế. Người mua hàng vẫn phải mua với giá như hàng sản xuất trong nước có thuế vì giá bán là do thỏa thuận giữa người mua và người bán. Chênh lệch này, người bán sẽ được hưởng.

Điều đó không chỉ gây thất thu rất lớn cho ngân sách mà còn tạo ra sự bất bình đẳng với hàng hóa sản xuất trong nước và gây thiệt hại cho người mua hàng.

Liên quan đến việc quản lý sàn TMĐT mới như Temu, đại diện Tổng cục Thuế cho biết việc quản lý sàn TMĐT mới như Temu hoạt động (mặc dù không hiện diện tại Việt Nam), Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) chịu trách nhiệm khâu đăng ký hoạt động ban đầu. Sau khi đăng ký hoạt động, sản phẩm từ sàn TMĐT như Temu vào Việt Nam sẽ chịu thuế VAT khi nhập khẩu.

Theo tìm hiểu của VnBusiness, Bộ Tài chính đã có đề xuất về việc bỏ quy định miễn thuế VAT hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ (dưới 1 triệu đồng/sản phẩm). Nếu đề xuất này được thông qua, các hàng hóa của các sàn TMĐT như Temu vào Việt Nam có thể sẽ phải chịu thuế VAT ở khâu nhập khẩu, cơ quan hải quan trực tiếp thực thi việc áp thuế này.

Tổng cục Hải quan dự kiến báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định quản lý hải quan với hàng hóa nhập khẩu, giao dịch qua TMĐT trong quý IV/2024.

Thanh Hoa