 |
Khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (KTTT, HTX) có vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, tích cực chuyển đổi mô hình theo Luật HTX năm 2012, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, khai thác tiềm năng thế mạnh, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy quá trình xây dựng NTM.
Nhiều mô hình điển hình
Đến nay, tại tỉnh Quảng Ngãi, đã xuất hiện một số mô hình HTX điển hình trong xây dựng NTM, như: HTX Nông nghiệp Bình Dương, HTX Nông nghiệp Nghĩa Kỳ Đông, HTX dịch vụ hậu cần nghề cá xã Bình Chánh, HTX dịch vụ điện Bình Thạnh...
Theo kết quả đánh giá, phân loại của Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi, có 42,6% số HTX đạt khá giỏi, 45,8% số HTX đạt trung bình, còn lại 11,6% số HTX yếu kém.
 |
|
Vai trò của các HTX trong phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM. |
Đến nay, toàn tỉnh đã có 4 huyện và 94 xã, phường được công nhận đạt đủ các tiêu chí NTM. Trong kết quả này, có phần đóng góp quan trọng của phong trào KTTT, HTX của tỉnh Quảng Ngãi.
Như tại huyện Bình Sơn, vai trò của HTX trong xây dựng NTM ở tỉnh Quảng Ngãi đã được thể hiện rõ nét. Đó là HTX dịch vụ Nông nghiệp Bình Dương (xã Bình Dương), một trong những đơn vị dẫn đầu về phát triển KTTT ở tỉnh Quảng Ngãi.
HTX được thành lập từ năm 1978, ban đầu chỉ đơn thuần là hoạt động sản xuất nông nghiệp. Trong quá trình phát triển, HTX luôn đi đầu trong việc vận động nông dân dồn điền đổi thửa, cải tạo đồng ruộng, vận động nông dân chuyển đổi cơ cấu giống lúa theo hướng chất lượng cao, thực hiện chuyên canh và đa dạng hóa dịch vụ nông nghiệp.
Từ các dịch vụ thủy lợi, vật tư nông nghiệp, HTX đã mở rộng sang các lĩnh vực dịch vụ tín dụng nội bộ, dịch vụ nước sinh hoạt nông thôn, dịch vụ khai thác trồng rừng ven sông, sản xuất giống và tiêu thụ sản phẩm.
HTX đã gắn kết được “4 nhà” cùng tham gia, góp phần thay đổi tư duy và phương thức làm ăn của người dân, từng bước đẩy lùi khó khăn, mang lại những chuyển biến mới. Nhờ tính năng động và đa dạng hóa lĩnh vực sản xuất kinh doanh, doanh thu của HTX không ngừng tăng lên theo thời gian
Hàng năm, HTX đã trích khoảng 1 tỷ đồng cho các hộ thành viên viên vay với lãi suất thấp, tạo điều kiện cho họ mua sắm trâu bò, máy móc phục vụ sản xuất.
Từ dịch vụ sản xuất giống và tiêu thụ sản phẩm, HTX đã bố trí khoảng 10 ha đất loại tốt có điều kiện thuận lợi, ổn định lâu dài và ký hợp đồng cùng 83 hộ dân chuyên sản xuất lúa giống và bao tiêu sản phẩm.
Trong Bộ tiêu chí NTM hiện nay, thì tiêu chí khó khăn nhất là tăng thu nhập cho người dân. Nhờ đa dạng hóa sản xuất và coi trọng đầu tư KH&CN vào sản xuất để tăng thu nhập mà xã Bình Dương đã sớm hoàn thành mục tiêu NTM.
Hay như HTX nông nghiệp Bình Hải (xã Bình Hải), HTX đã chủ động áp dụng mô hình trồng trọt theo hướng VietGap, với mô hình điểm 20ha cây hành tím và xây dựng thành công nhãn hiệu “Hành tím Bình Hải”. Ngoài ra, HTX còn thực hiện có hiệu quả mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản bền vững như liên kết nuôi gà thả vườn, trồng đậu phộng giống, sản xuất giống lúa lai.
Bên cạnh đó, HTX còn thực hiện tích tụ tập trung ruộng đất, từ đó, đời sống kinh tế của nhân dân ngày càng ổn định và từng bước phát triển, xây dựng nhiều mô hình kinh tế làm ăn có hiệu quả. Có nhiều hoạt động phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao thu nhập cho người dân. Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 đạt 41,06 triệu/người/năm (tăng gấp hơn 3 lần so với năm 2013 (năm 2013 là 12,6 triệu đồng), tỷ lệ hộ nghèo năm 2020 giảm còn 1,19%.
Sự trưởng thành của HTX dịch vụ Nông nghiệp Bình Dương và HTX Nông nghiệp Bình Hải đã góp phần để xã Bình Dương và xã Bình Hải trở thành điểm sáng trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của tỉnh Quảng Ngãi.
Tạo chuyển biến tích cực
Theo ông Lê Hạnh, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi, trong chương trình Xây dựng nông thôn mới có 19 tiêu chí được đặt ra để các địa phương tổ chức triển khai thực hiện, trong đó có 1 tiêu chí là phải xây dựng Tổ hợp tác, hoặc HTX sản xuất kinh doanh có hiệu quả.
 |
|
Bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn được nâng cao đáng kể. |
Do đó, những năm gần đây, số lượng HTX được thành lập mới trên địa bàn tỉnh ngày càng nhiều, luôn đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Nhiều HTX ra đời đã thể hiện được vai trò trong liên kết, tạo đầu ra cho sản phẩm.
Các HTX đã cung cấp các dịch vụ cho thành viên đạt hiệu quả như tín dụng nội bộ, thủy lợi nội đồng, dịch vụ làm đất, máy gặt liên hợp, vật tư nông nghiệp, phân bón, liên kết sản xuất lúa giống.
Các mô hình HTX kiểu mới bước đầu đã phát huy hiệu quả chủ yếu trên lĩnh vực nông nghiệp, kinh tế tập thể ngày càng phát triển đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới địa phương.
Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh Nguyễn Phúc Long cho biết, khu vực KTTT, HTX có mối quan hệ chặt chẽ với NTM, nên cần được củng cố và phát triển. Bởi giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh phấn đấu có 119 xã đạt chuẩn NTM (trong đó có ít nhất 36 xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao và 12 xã đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu) và 6 huyện, thị xã, thành phố đạt chuẩn NTM (trong đó có ít nhất 1 huyện được công nhận là huyện NTM nâng cao, hoặc kiểu mẫu).
Theo ông Lê Hạnh, mặc dù số lượng HTX có tăng về số lượng và chất lượng, nhưng so với các HTX được thành lập trước đây, thì số lượng thành viên tham gia còn rất ít. Nguyên nhân là do sức hấp dẫn của HTX đối với người dân chưa cao. Các cấp, ngành và chính quyền một số địa phương chưa thật sự quan tâm đến sự phát triển của HTX. Trong khi đó, chính sách của Nhà nước đối với lĩnh vực kinh tế tập thể còn nhiều bất cập, chưa đi sâu vào thực tiễn. Một trong những rào cản lớn nhất của các HTX mới thành lập là thiếu vốn, thiếu quỹ đất để phát triển sản xuất... Đặc biệt, việc tiếp cận vốn ngân hàng của HTX nông nghiệp vẫn là bài toán khó giải.
"Vì vậy, để tạo tiền đề cho HTX phát triển bền vững, bên cạnh sự nỗ lực trong tư duy làm kinh tế của HTX, Nhà nước cần có chính sách về vốn cho HTX. Về phía chính quyền các địa phương, cần quan tâm tạo điều kiện về quỹ đất để HTX có cơ sở sản xuất. Đồng thời, lựa chọn những HTX có năng lực để giao các dự án về phát triển sản xuất trong chương trình xây dựng nông thôn mới cho HTX làm, giúp họ tạo ra nguồn lực”. Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi cho biết.
Kim Yến
