Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam trải qua quý đầu tiên của năm nay đầy khí thế với doanh thu xuất khẩu (XK) đạt gần 955 triệu USD, tăng 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả khả quan quý đầu năm nay hứa hẹn một năm hoạt động tích cực của xuất khẩu tôm cả nước.
 |
|
Quý I/2022, xuất khẩu tôm đạt gần 955 triệu USD, tăng 44% so với cùng kỳ năm ngoái. |
Quý I/2022, XK tôm Việt Nam sang các thị trường chính đều ghi nhận mức tăng trưởng 2 con số. Mỹ tiếp tục là thị trường đơn lẻ nhập khẩu nhiều tôm nhất của Việt Nam với tỷ trọng chiếm 20,4%. XK tôm Việt Nam sang Mỹ lũy kế 3 tháng đầu năm nay đạt gần 195 triệu USD, tăng 45% so với cùng kỳ.
Số ca nhiễm tại Mỹ hiện duy trì ở mức thấp và tỷ lệ tiêm phòng cao, cuộc sống của người dân đã quen với việc sống chung với COVID-19. Theo nhận định của các chuyên gia, nhập khẩu tôm của Mỹ năm 2022 sẽ tiếp đà tăng của năm ngoái.
Doanh thu tôm trong ngành dịch vụ thực phẩm tại Mỹ tăng vọt trong năm 2021 dù chưa phục hồi về mức trước đại dịch. Nhu cầu tiêu thụ tôm cỡ lớn 26-30 con/kg và dễ chế biến có xu hướng tăng rõ rệt.
XK tôm Việt Nam sang EU trong quý đầu năm nay đạt hơn 159 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, XK sang 3 thị trường đơn lẻ chính trong khối là Hà Lan, Đức và Bỉ tăng lần lượt 77%, 59% và 82%.
Nhu cầu tiêu thụ tôm tại EU thường tăng vào cuối mùa Hè và đầu mùa Thu nên các nhà nhập khẩu và phân phối tại thị trường này đang chuẩn bị các đơn hàng từ thời điểm này.
Cùng với đó, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc 3 tháng đầu năm nay đạt trên 106 triệu USD, tăng 70% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu tốt cho XK tôm sang thị trường này sau năm 2021 trầm lắng. Nhu cầu nhập khẩu tôm từ thị trường này trong năm nay sẽ ổn định hơn khi Trung Quốc trong năm nay chủ trương tăng lượng thủy sản NK lên mức 66 triệu tấn để giảm bớt nhu cầu về thịt lợn. Tuy nhiên, quốc gia này hiện vẫn đang theo đuổi chính sách "Zero COVID" nên sẽ ít nhiều tác động tới XK tôm Việt Nam sang thị trường này trong thời gian tới.
VASEP dự báo, XK tôm trong quý 2 năm nay sẽ tiếp tục đà tăng trưởng cao. Nếu diễn biến thuận lợi, kim ngạch xuất khẩu tôm trong cả năm 2022 có thể đạt mức tăng trưởng 10%. XK tôm Việt Nam trong năm nay sẽ vững đà tăng trưởng nhờ nhu cầu từ các thị trường vẫn tốt và ưu đãi từ các Hiệp định Thương mại như CPTPP, EVFTA, UKVFTA , RCEP…
Tuy nhiên, diễn biến từ một số thị trường như Trung Quốc với việc duy trì chính sách “Zero COVID”, cước vận tải biển chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”, bất ổn từ xung đột Nga-Ukraine… vẫn là những thách thức mà DN phải đối mặt trong quý tới.
Liên quan tới thị trường Trung Quốc, trong bài phân tích của mình TS. Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT FIMEX VN, đánh giá chính sách "Zero COVID" của Trung Quốc có thể gây thiếu nhân lực cục bộ ở các cảng Trung Quốc như đã từng xảy ra hai năm qua. Hệ lụy là lịch tàu bị co giãn, gây ùn ứ container rỗng và gây thiếu cục bộ như từng xảy ra, dẫn tới các hãng tàu sẽ có cớ tiếp tục tăng cao giá cước.
Đáng lo ngại hơn, "Zero COVID" sẽ khiến còn nhiều lô hàng nhập vào Trung Quốc có dính COVID và nhiều nhà XK vào Trung Quốc sẽ bị cấm cửa ngắn hạn như nhiều hãng tôm Ecuador đã từng bị các năm qua. Tình huống này sẽ tới khi tôm Ecuador vào vụ và ồ ạt xuất vào Trung Quốc. Nếu “cấm cửa” xảy ra, Ecuador chắc chắn sẽ chuyển hướng đưa tôm của mình tiêu thụ ở các thị trường lớn khác như Hoa Kỳ, EU.
Theo ông Lực, Ecuador đang nâng cao trình độ chế biến tôm của họ, tập trung là tôm tươi lột vỏ đông rời từng con. Hai thị trường lớn nói trên có khả năng lớn dung nạp tôm theo hình thức chế biến này, nhất là tôm Ecuador giá khá rẻ so tôm Việt Nam. Chắc chắn lúc đó tôm Việt Nam sẽ vất vả cạnh tranh và bán giá giảm là điều sẽ xảy ra.
"Con đường khắc chế tình huống này là DN tôm Việt Nam chế biến những mặt hàng sâu hơn, ít đối thủ cạnh tranh, nhưng không phải DN tôm nào cũng đủ khả năng ứng phó khi tình huống bất lợi này xảy ra", ông Lực lưu ý.
Thy Lê
