Giữa tháng 3/2021, Tập đoàn Vingroup đã chào bán thành công 2.860 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng để đầu tư vào 2 công ty con. |
Thống kê của Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho thấy, trong quý I/2021, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã giảm mạnh tới 40% so với cùng kỳ năm 2020, chỉ đạt 22.000 tỷ đồng.
Cụ thể, trong tổng số 22.000 tỷ đồng TPDN được phát hành trong quý I, có khoảng 13.000 tỷ đồng phát hành ra công chúng, tăng mạnh khoảng 60% so với cùng kỳ. Mặc dù đối tượng phát hành nhiều nhất vẫn là các doanh nghiệp bất động sản, chiếm 40% thị trường, nhưng đã giảm 60% về lượng so với năm 2020.
Đáng lưu ý, nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chỉ còn chiếm 8% tổng lượng TPDN phát hành trong 3 tháng đầu năm 2021, giảm mạnh so với mức 27% trong quý I/2020.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính cho rằng, mặc dù khối lượng TPDN phát hành sụt giảm mạnh, nhưng diễn biến thị trường đã phản ứng tích cực với những khung pháp lý mới bắt đầu có hiệu lực từ quý IV/2020.
Đó là Nghị định 81/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến phát hành TPDN có hiệu lực từ tháng 9/2020.
Với quy định này, TPDN phát hành tại thị trường trong nước bị hạn chế giao dịch trong phạm vi dưới 100 nhà đầu tư không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, trong vòng 1 năm kể từ ngày hoàn thành đợt phát hành trừ trường đặc biệt. Sau thời gian này, TPDN được giao dịch không hạn chế về số lượng nhà đầu tư, trừ trường hợp doanh nghiệp phát hành có quyết định khác.
Nghị định này được ban hành giúp lành mạnh hóa và giảm rủi ro khi nhà đầu tư tham gia, gia tăng đầu tư vào thị trường TPDN. Đồng thời, kiểm soát sự tăng trưởng nóng và tránh ảnh hưởng đến tính ổn định của thị trường trái phiếu.
Sang năm 2021, cùng với hiệu lực thi hành của Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, phát hành TPDN áp dụng hàng loạt điểm mới trong Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán và giao dịch TPDN riêng lẻ, chào bán TPDN ra thị trường quốc tế.
Đại diện Bộ Tài chính cho rằng các quy định mới không tác động theo hướng siết chặt, mà mở ra sự đa dạng trong huy động vốn của doanh nghiệp. Việc nhà đầu tư cá nhân tiếp cận TPDN qua kênh phát hành ra công chúng sẽ giúp họ tiếp cận tài sản an toàn hơn. Bởi lẽ, trái phiếu phát hành ra công chúng đã được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước rà soát, cấp phép thông hành phù hợp công ty đại chúng có quy mô, tình hình tài chính mạnh, sẵn chuẩn công bố thông tin chuẩn mực cao.
Vì vậy, lãnh đạo Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính cho rằng, việc khối lượng phát hành giảm không phải doanh nghiệp giảm nhu cầu huy động vốn. Doanh nghiệp chỉ đang tạm dừng để điều chỉnh cho phù hợp khung chính sách mới thay đổi.
"Trước đây, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ và bán cho nhà đầu tư cá nhân nhiều hơn. Tuy nhiên, các quy định mới yêu cầu trái phiếu riêng lẻ chỉ được bán cho nhà đầu tư chuyên nghiệp. Điều này buộc doanh nghiệp phải cân nhắc, tính toán lại để phát hành ra công chúng, nhằm tiếp cận phạm vi nhà đầu tư lớn hơn", ông Dương cho hay.
Các dự báo trước đó cũng cho thấy, với các quy định mới, thị trường TPDN trong năm 2021 sẽ hạ nhiệt so với năm 2020. Tuy nhiên, chất lượng trái phiếu sẽ được nâng cao, tránh rủi ro cho nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân.
Hoàng Hà