Xu hướng mua sắm qua TMĐT
Theo báo cáo của Hiệp hội TMĐT Việt Nam, những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng của TMĐT đạt khoảng 30-35% mỗi năm. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa chi hơn 30% ngân sách cho công nghệ có mức tăng doanh thu gấp 9 lần so với doanh nghiệp chi dưới 10%.
Triển lãm kết nối cung cầu công nghệ là hoạt động nhằm hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể, HTX tiếp cận và đẩy mạnh xúc tiến thương mại trên các công cụ TMĐT. Trong ảnh: Khai mạc Hội chợ quốc tế sản phẩm của khu vực kinh tế hợp tác, hợp tác xã ngày 17/10/2020 tại Cần Thơ. |
Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, năm 2019 có trên 44 triệu người Việt Nam tham gia mua sắm trực tuyến, quy mô thị trường TMĐT bán lẻ (B2C) đạt 10,08 tỷ USD, chiếm 4,9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước.
Năm 2020, đại dịch Covid-19 bùng phát đã làm thay đổi tư duy, nhận thức của người dân Việt Nam. Để hạn chế tiếp xúc, phòng tránh dịch bệnh, người tiêu dùng mua sắm trực tuyến trên các trang TMĐT, fanpage, Facebook thông qua máy tính, điện thoại thông minh đã tăng lên nhanh chóng.
Theo dự báo, TMĐT sẽ tiếp tục là xu thế chủ đạo trên thế giới, chiếm khoảng 25% tổng mức bán lẻ toàn cầu. Mặc dù nền tảng TMĐT ở Việt Nam hiện nay còn rất thấp nhưng tiềm năng phát triển TMĐT là rất lớn.
Năm 2017, Việt Nam có 53,86 triệu người sử dụng internet, và sẽ tăng lên 59,48 triệu người vào năm 2022. Năm 2020, đã có khoảng 30% dân số tham gia mua sắm online, đạt 350 USD/người.
Công nghệ thanh toán không dùng tiền mặt sẽ dần thay thế các hình thức thanh toán truyền thống, 30% doanh thu bán lẻ toàn cầu được dự đoán sẽ thực hiện thanh toán qua ứng dụng hoặc phần mềm trên máy tính, điện thoại.
Có thể nói, TMĐT là một trong những giải pháp hiệu quả, bền vững để các doanh nghiệp, HTX nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường tham gia sâu vào các hoạt động kinh tế trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực xây dựng nền kinh tế số, chuyển đổi và hòa nhập vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 của thế giới.
“Dư địa” lớn trong khu vực kinh tế hợp tác
Theo báo cáo của Trung tâm Khoa học Công nghệ và Môi trường (KHCN&MT) - Liên minh HTX Việt Nam về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX, có tới 100% các HTX vận tải, HTX chợ, HTX tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ có trang bị thiết bị máy tính và sử dụng các phần mềm quản lý như kế toán, thư điện tử, lưu trữ dữ liệu... Tuy nhiên, mới chỉ có khoảng 15% số HTX có website giới thiệu quảng bá sản phẩm, dịch vụ.
Việc sử dụng các ứng dụng TMĐT phục vụ hoạt động mua bán sản phẩm rất hạn chế, chỉ chiếm khoảng 30% trong số các HTX loại hình này.
Đối với nhóm HTX nông nghiệp, có khoảng 80% đã trang bị hệ thống máy tính nhưng chủ yếu để quản lý công tác kế toán và lưu trữ dữ liệu, hầu hết các HTX chưa có website để giới thiệu quảng bá sản phẩm.
Có thể nói, hiện nay, việc sử dụng ứng dụng TMĐT trong hoạt động sản xuất kinh doanh tại các HTX ở Việt Nam hầu như chưa được áp dụng. Nguyên nhân chủ yếu do trình độ nhân sự quản lý HTX còn hạn chế, chưa có nhân sự chuyên sâu về xúc tiến các hoạt động TMĐT, nguồn lực về cơ sở hạ tầng, thiết bị máy móc chưa đảm bảo. Phần lớn các HTX chưa đầu tư đúng mức cho hoạt động nghiên cứu tìm hiểu thị hiếu khách hàng để bán hàng trực tiếp, không phải qua các nhà phân phối trung gian. Ngoài chất lượng thì mẫu mã sản phẩm nghèo nàn vẫn là điểm yếu của khu vực HTX.
Hiện nay, cả nước có 27.266 HTX, trong đó có 17.509 HTX nông nghiệp, 9.757 HTX phi nông nghiệp (trong đó có 1.195 Quỹ tín dụng nhân dân). Mặc dù còn nhiều hạn chế, nhưng các HTX ngày càng khẳng định được vai trò, vị thể trong nền kinh tế quốc dân và mới đây Chính phủ đã có Quyết định hỗ trợ phát triển 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, 100 - 150 liên hiệp HTX gắn với chuỗi giá trị sản phẩm.
Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường phát biểu tại Hội nghị “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng đổi mới công nghệ cho các HTX”. |
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao với vai trò nòng cốt trong hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX, Liên minh HTX Việt Nam đã tích cực tổ chức các hoạt động tuyên truyền, đào tạo nâng cao năng lực hoạt động cho khu vực kinh tế tập thể, HTX. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các Bộ ngành, huy động nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia triển khai xây dựng hàng trăm mô hình HTX làm cơ sở điển hình nhân rộng, tạo động lực thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, hình thành chuỗi liên kết sâu để nâng cao giá trị gia tăng tham gia bền vững vào chuỗi giá trị sản phẩm.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, hoạt động hỗ trợ về TMĐT trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX cần được chú trọng hơn nữa để tương xứng với tiềm năng nhằm mở rộng phạm vi giao thương hàng hóa giữa các vùng miền, tăng hiệu quả kinh tế cho HTX và thành viên.
Để hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể, HTX tiếp cận và đẩy mạnh xúc tiến thương mại trên các công cụ TMĐT, cần có giải pháp đồng bộ từ chính sách hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật đến đào tạo nâng cao trình độ và kỹ năng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động TMĐT…
Nhằm góp phần thực hiện mục tiêu này, trong khuôn khổ dự án cấp nhà nước thuộc Chương trình phát triển thị trường khoa học và công nghệ đến năm 2020, ngày 17/10/2020, tại TP Cần Thơ, Trung tâm KHCN&MT, Liên minh HTX Việt Nam tổ chức Triển lãm kết nối cung cầu công nghệ và Hội nghị “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng đổi mới công nghệ cho các HTX” với quy mô 30 gian hàng trưng bày trình diễn và hàng trăm khách mời đại diện cho các HTX và doanh nghiệp cung cấp thiết bị công nghệ.
Đây là sự kiện lớn trong năm giúp kết nối cung cầu nhiều lĩnh vực hoạt động của các HTX, sự kiện cũng cung cấp thêm một số trang TMĐT như hoptacxa.vn, pga-partner.vn, cungcaucongnghe.vn để đa dạng hóa các dịch vụ TMĐT cung ứng cho khu vực kinh tế tập thể, HTX.
Các đại biểu tham dự Hội nghị “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng đổi mới công nghệ cho các HTX”. |
Trần Hiền (Trung tâm KHCN&MT)