Tọa đàm về thi hành Luật HTX 2012 của Liên minh HTX Việt Nam được tổ chức ngày 19/10 tập trung thảo luận về những vướng mắc của các HTX công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trong quá trình áp dụng Luật HTX 2012. Thực tế sản xuất của các HTX cho thấy, sửa đổi Luật HTX năm 2012 sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp luật cơ bản nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển các HTX.
Băn khoăn về tỷ lệ góp vốn
Ông Nguyễn Tiến Thi, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Sản xuất hương làng nghề Xà Cầu (Hà Nội) cho rằng, tại điều 17 Luật HTX 2012 có quy định góp vốn tối đa của thành viên không quá 20% vốn điều lệ của HTX là chưa phù hợp.
Theo ông Thi, số lượng thành viên góp vốn tối đa và tối thiểu để thành lập HTX có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Có những thành viên có nhu cầu góp vốn cao hơn song do quy định thành viên góp vốn không quá 20% vốn điều lệ đã gây hạn chế, bất cập trong mở rộng nguồn vốn cho HTX. Chính vì vậy mà nguồn vốn điều lệ của HTX Sản xuất hương làng nghề Xà Cầu từ năm 2016 đến nay vẫn được giữ nguyên ở mức 600 triệu đồng.
“Nếu tăng được tỷ lệ góp vốn tối đa của thành viên lên 30-40% thì họ mới gắn bó lâu dài với HTX và cũng là cơ hội cho HTX mở rộng vốn để phát triển sản xuất”, ông Thi nói.
Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Trưởng, Giám đốc HTX đồ gỗ Minh Trưởng (Bắc Ninh) cho biết, cần tăng tỷ lệ vốn góp tối đa của thành viên lên 50% vì khi mở rộng được vốn góp sẽ giúp các HTX tháo gỡ bài toán về vốn. Đặc biệt hiện nay, các HTX công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đang cần nhiều vốn để nhập nguyên liệu, đầu tư khoa học kỹ thuật.
 |
|
HTX Sản xuất hương làng nghề Xà Cầu mong muốn tăng vốn góp thành viên để bảo đảm phát triển sản xuất. |
Cùng chia sẻ về vấn đề vốn góp tại các HTX công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ông Đặng Đình Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX cơ khí Lạng Giang (Bắc Giang) cho rằng, quy định vốn góp tối đa là 20% đang hạn chế sự phát triển của HTX. Bởi HTX công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hiện nay rất khó huy động nguồn vốn từ ngân hàng. Tuy HTX cơ khí Lạng Giang có sổ đỏ, nhà kho nhưng không bảo đảm điều kiện thế chấp nên cần tăng vốn góp tối đa của thành viên để bảo đảm phát triển sản xuất kinh doanh.
“Không nên giới hạn tỷ lệ vốn góp của thành viên, nếu không sẽ không huy động được nguồn lực từ bên ngoài vào để phát triển HTX”, ông Bình nêu quan điểm.
Còn theo đại diện Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ, để tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX, Luật HTX 2012 không nên quy định mức góp vốn tối đa, mà mức độ góp vốn do thành viên từng HTX tự quyết định. Nhưng cần quy định rõ thành viên không được rút vốn tối thiểu sau 3 năm đóng để bảo đảm nguồn vốn cho HTX hoạt động thông suốt. Vì có thành viên góp vốn lớn, từ 50% trở lên nhưng nếu rút vốn ngay sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX.
Thành viên ít, khó phát triển
Ngoài quy định về tỷ lệ góp vốn, các HTX còn băn khoăn về vấn đề quy định số lượng thành viên. Hiện nay, Luật HTX 2012 quy định về số thành viên tối thiểu đối với HTX là 7 thành viên, số thành viên tối thiểu đối với tổ hợp tác là 2 thành viên, còn đối với liên hiệp HTX là 4 thành viên.
Ông Nguyễn Hữu Đạo, Phó Chủ tịch Liên minh HTX và Doanh nghiệp thành phố Hải Phòng cho rằng, quy định số lượng thành viên như vậy là quá ít so với nhu cầu người dân, cũng như yêu cầu đủ mạnh về vốn, lao động, lợi ích cộng đồng… để có thể đủ sức phát triển trong nền kinh tế thị trường.
“Số lượng thành viên phản ánh nhu cầu của cộng đồng đối với mô hình kinh tế tập thể nên cần có số lượng tương đối. Vì vậy, khi sửa Luật HTX năm 2012 lần này, Liên minh HTX Việt Nam cần tham mưu với các Bộ ngành rằng nếu không thể tăng thì cũng không nên giảm số lượng thành viên”, ông Đạo đề xuất.
Ông Nguyễn Anh Đức, Tổng giám đốc Saigon Co.op nhìn nhận, với mô hình HTX, liên hiệp HTX thương mại dịch vụ, rất cần số lượng thành viên lớn để bảo đảm hoạt động theo chuỗi giá trị quy mô lớn. Chính vì vậy không nên giảm số lượng thành viên khi sửa đổi Luật HTX năm 2012.
Kinh tế tập thể là mô hình phổ biến và được Nhà nước đánh giá là có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người dân. Chính vì vậy, theo đại diện của các HTX, việc mở rộng số lượng thành viên tham gia sẽ tạo điều kiện trong huy động vốn góp để gia tăng khối lượng và chất lượng sản phẩm, từ đó góp phần xóa đói, giảm nghèo và an sinh xã hội.
Cần sự bình đẳng, minh bạch
Theo quy định của Luật HTX năm 2012, tài sản không chia của HTX, liên hiệp HTX bị chia, tách được chuyển thành tài sản không chia của các HTX, liên hiệp HTX sau khi chia, tách theo phương án do Đại hội thành viên của HTX quyết định.
Tuy nhiên, khi thực hiện tổ chức lại HTX thì tài sản không chia sẽ được xử lý như thế nào thì Luật HTX năm 2012 chưa có hướng dẫn chi tiết, cụ thể. Điều này gây khó khăn cho HTX khi thực hiện.
Tổng giám đốc Saigon Co.op Nguyễn Anh Đức cho biết, Luật HTX năm 2012 hiện nay mới quy định “việc xử lý tài sản không chia do Chính phủ quyết định” nhưng thực tế, việc này chỉ do các phòng kinh tế địa phương hoặc UBND các xã, huyện thực hiện. Chính vì vậy, cần có những quy định rõ ràng trong việc xử lý tài sản không chia nhằm tạo sự chủ động cho các HTX.
Bên cạnh đó, ông Đức cũng cho rằng, tài sản không chia là điều phổ biến đối với mô hình hoạt động tập thể như các HTX, liên hiệp HTX. Thế nhưng như thế nào là tài sản không chia thì chưa được nêu rõ trong Luật HTX năm 2012. “Do đó, cần quy định rõ thế nào là tài sản không chia để tạo điều kiện pháp lý rõ ràng nhằm hướng dẫn các HTX thực hiện đúng, đủ”, ông Đức nêu vấn đề.
Ngoài ra, Luật HTX năm 2012 hiện nay không quy định HTX hoạt động như doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, cơ quan thuế vẫn thu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các HTX công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ.
Bà Nguyễn Thị Hòa, Giám đốc HTX thủy tinh Hồng Quang (Thái Bình) cho biết: “HTX đang phải thực hiện nghĩa vụ thuế như doanh nghiệp, nhưng quyền lợi thì không được như doanh nghiệp. Ngoài ra, HTX cò bị hạn chế tỷ lệ cung ứng dịch vụ sản phẩm ra thị trường. Điều này chẳng khác gì gây khó cho chúng tôi”, bà Hòa nói.
Phát biểu tại Tọa đàm, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường khẳng định, những chia sẻ về vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật HTX năm 2012 của các HTX sẽ là nền tảng để Liên minh HTX tham gia đóng góp với các Bộ ngành về Dự án Luật HTX (sửa đổi) nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, loại bỏ các quy định rào cản. Và từ đó có thể giúp các HTX tham gia thị trường, phát triển thành viên, phát triển kinh tế nhưng vẫn bảo đảm và phát huy đặc trưng, nguyên tắc cơ bản của mô hình kinh tế tập thể.
Huyền Trang
