Tại Hội nghị “Tổ chức khai thác thủy sản thích ứng an toàn, phòng chống dịch COVID-19 và triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm” do Bộ NN&PTNT tổ chức sáng ngày 22/10, ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, 9 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt xấp xỉ 6,2 tỷ USD, tăng hơn 2,9% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu thủy sản 3 tháng vừa rồi sụt giảm đã kéo đà tăng trưởng xuất khẩu của toàn ngành xuống rất nhiều.
 |
|
Kim ngạch xuất khẩu thủy sản dự kiến sẽ đạt 8,4 tỷ USD trong năm 2021. |
Theo ông Nam, với những nỗ lực trong công tác tiêm phòng vắc xin và mở cửa thị trường nên tại các thị trường Mỹ và EU có sự phục hồi khá nhanh. Bên cạnh đó, thị trường Australia và Nga sau một thời gian chịu tác động bởi dịch COVID-19, đến nay, nhu cầu cũng đã tăng trở lại, do sản lượng nội địa của các thị trường này giảm. Đây là những yếu tố thuận lợi cho ngành.
Tuy nhiên, cước vận tải trong nước và vận tải biển gia tăng đáng kể đối với toàn chuỗi sản xuất và tác động đến giá thành. Mặt khác, một số thị trường gia tăng rào cản kỹ thuật, ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Thống kê của VASEP đến ngày 20/10, tại các tỉnh hiện nay có ngành thủy sản trọng điểm, tỷ lệ tiêm vắc xin mũi 2 còn rất thấp. Trong khi đó, đây là điều kiện để mở cửa thị trường, tham gia vào lưu thông. Đây là những điểm bất lợi.
Theo một số dự báo, xuất khẩu thủy sản sẽ phục hồi trở lại kể từ tháng 10/2021 khi nhiều tỉnh, thành phố phía Nam dần nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội. Sau khi các tỉnh nới lỏng giãn cách, các doanh nghiệp ở miền Tây nhanh chóng khôi phục sản xuất, hầu hết các nhà máy thủy sản đạt trên 70% công suất làm việc so với trước khi xảy ra dịch COVID-19. Đây là thời điểm các doanh nghiệp sản xuất để đáp ứng nhu cầu dịp cuối năm từ các thị trường nhập khẩu lớn. Với nhu cầu từ Mỹ, EU ở mức cao, xuất khẩu thủy sản trong các tháng cuối năm dự báo sẽ phục hồi mạnh trở lại.
Tuy nhiên, theo ông Nam, mặc dù dư địa cho thị trường xuất khẩu là rất lớn và kim ngạch xuất khẩu có thể đạt 8,9 tỷ USD, nhưng 3 tháng vừa qua do tác động của dịch COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Thậm chí, thời điểm hiện tại, dù các địa phương đã chuyển sang thực hiện theo Nghị quyết số 128 của Chính phủ với phương châm chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, nhưng tốc độ phục hồi của các doanh nghiệp cũng sẽ không thể nhanh được.
Dựa trên tình hình thực tiễn, với sự nỗ lực của các doanh nghiệp, cơ quan quản lý để có nguyên liệu, có lao động, ông Nam nhận định kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm nay khoảng 8,4 tỷ USD.
Như vậy, ngành thủy sản sẽ không đạt được mục tiêu. Đầu năm 2021, toàn ngành thủy sản đặt mục tiêu tổng sản lượng thủy sản đạt 8,51 triệu tấn, bằng 101,1% so với năm 2020; kim ngạch xuất khẩu thủy sản phấn đấu đạt 9 tỷ USD.
VASEP kiến nghị Bộ NN&PTNT có ý kiến với các địa phương trong thời gian tới đẩy mạnh tiến độ phủ vắc xin mũi 2. Hiện, có nhiều chính sách “tiếp sức" cho doanh nghiệp, tuy nhiên việc thực hiện không nhanh, thậm chí còn tạo ra bức xúc cho doanh nghiệp.
Trước những khó khăn về vốn, thiếu lực lượng lao động, lưu thông vận tải…, một số ý kiến đề nghị, cần ưu tiên tiêm vắc xin ngừa COVID-19 cho các lao động, ngư dân làm việc trong chuỗi cung ứng khai thác thủy sản để duy trì hoạt động sản xuất.
Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cũng kiến nghị cần có thêm chính sách hỗ trợ phục hồi sản xuất sau dịch COVID-19, hỗ trợ khắc phục khó khăn cho các tổ chức, cá nhân trong chuỗi cung ứng khai thác thủy sản bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19.
Trước việc ngành thủy sản có nguy cơ hụt mục tiêu xuất khẩu, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định, tín hiệu thị trường đang rất tốt đối với sản phẩm thủy sản, đặc biệt dịp Tết và dịp lễ Noel. Mặt khác, giá thủy sản đang ở mức cao, đặc biệt là tôm là cơ hội để ngành thủy sản vượt khó, về đích đúng mục tiêu. Bộ NN&PTNT sẽ chỉ đạo các cơ sở khắc phục ngay tình trạng đứt gãy chuỗi các cung ứng để sản xuất đảm bảo được các chỉ tiêu về sản lượng và xuất khẩu.
Thy Lê
