Theo báo cáo của NHNN, hiện lãi suất huy động USD của TCTD ở mức 0%/năm đối với tiền gửi của cá nhân và tổ chức. Lãi suất cho vay USD phổ biến ở mức 2,8 – 6%/năm; trong đó lãi suất cho vay ngắn hạn phổ biến ở mức 2,8 – 4,7%/năm, vay trung và dài hạn ở mức 4,7 – 6%/năm.
Huy động bằng cách nào?
Theo các nhà phân tích tài chính, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho biết sẽ nâng lãi suất cơ bản 3 lần trong năm tới sẽ nới rộng mức chênh lệch lãi suất USD với lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngoại tệ tại các ngân hàng Việt Nam, dù mức độ tăng vẫn trong tầm kiểm soát của NHNN, song chắc chắn cũng có tác động tới nguồn cung kiều hối từ thị trường Mỹ, ảnh hưởng rất lớn đến tổng lượng kiều hối về Việt Nam.
Đứng trước lo ngại này, nhiều chuyên gia tài chính, ngân hàng đề xuất nên nâng trần lãi suất huy động USD đối với tài khoản cá nhân lên 0,25%-0,5%/năm để “hút” lượng ngoại tệ trong dân vì nền kinh tế vẫn có nhu cầu lớn vay ngoại tệ.
Đại diện NHNN cho biết, chỉ tính nửa đầu năm 2017, nhu cầu cho vay ngoại tệ đã tăng khoảng 5%, trong khi cùng kỳ năm 2016 chỉ tăng 1,5%-2%.
Chia sẻ tại một cuộc hội thảo về tăng trưởng tín dụng gần đây, lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cho biết, các ngân hàng thương mại đang phải vay USD ở nước ngoài với lãi suất 2,5%/năm, nếu huy động của dân sẽ rẻ hơn và không phải chịu hàng loạt điều kiện ràng buộc.
|
Nhu cầu sử dụng kiều hối tăng cao trong những tháng cuối năm, trong khi đó, tỷ giá VND/USD đang chưa có xu hướng hạ nhiệt
“Nếu NHNN nâng trần lãi suất huy động USD lên 0,25%-0,5%/năm sẽ góp phần giảm lãi suất đầu vào lẫn đầu ra đối với USD mà vẫn tránh được tình trạng đô la hóa”, chuyên gia kinh tế, Ts.Cấn Văn Lực nói.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã ba lần nhắc đến vấn đề tìm cách huy động nguồn lực ngoại tệ trong dân, nhưng trong buổi làm việc với Tổ công tác của Chính phủ hôm 18/7, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng vẫn chưa có động thái tăng lãi suất huy động USD và vẫn tiến hành các giải pháp tổng thể để điều hành tiền tệ nhằm bảo đảm ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát.
Vẫn siết chặt huy động USD
Các ngân hàng thương mại cũng cho rằng trong bối cảnh hiện nay, lãi suất USD trên thị trường quốc tế đang có xu hướng đi lên, nếu ngân hàng vẫn duy trì lãi suất ngoại tệ 0%, người dân sẽ tập trung gửi VNĐ, khiến nguồn cung USD có phần hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu vay ngoại tệ vẫn cao, khiến đầu ra và đầu vào ngoại tệ chênh lệch.
Lo ngại chênh lệch đầu ra và đầu vào lãi suất USD sẽ khiến các tổ chức tín dụng vượt trần lãi suất. Ngày 13/9, NHNN vừa có văn bản nhắc nhở các tổ chức tín dụng về việc huy động lãi suất USD vượt trần và yêu cầu các tổ chức tín dụng kiềm chế tăng trưởng tín dụng ngoại tệ để kiểm soát rủi ro.
Theo văn bản này, để bảo đảm tuân thủ các quy định của NHNN và Chỉ thị của Thống đốc NHNN về an toàn hoạt động của TCTD, Thống đốc NHNN yêu cầu các TCTD kiểm soát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng tín dụng bằng ngoại tệ, đồng thời kiểm soát tỷ lệ tín dụng/huy động vốn bằng ngoại tệ ở mức phù hợp, đảm bảo cân đối nguồn vốn giữa huy động và cho vay, tăng cường kiểm soát rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng bằng ngoại tệ.
NHNN yêu cầu các TCTD chấp hành đúng mức lãi suất huy động được quy định tại Thông tư số 06 và Quyết định số 2589 của Thống đốc NHNN; không áp dụng các biện pháp kỹ thuật để lách, vượt trần lãi suất huy động; nghiêm cấm cạnh tranh không lành mạnh trong huy động vốn.
Các TCTD tự kiểm tra, phát hiện những vi phạm về mức lãi suất huy động; chỉ đạo chấn chỉnh và xử lý nghiêm người đứng đầu các chi nhánh, đơn vị của TCTD để xảy ra vi phạm, không chấp hành các quy định của NHNN.
TCTD chủ động báo cáo về NHNN những TCTD cạnh tranh không lành mạnh vi phạm quy định về mức lãi suất huy động bằng ngoại tệ. Mặt khác, thực hiện các chương trình khuyến mại trong huy động vốn, cho vay đúng quy định của pháp luật và tiết giảm tối đa chi phí quảng cáo, khuyến mại, chăm sóc khách hàng để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.
Thống đốc NHNN yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố có văn bản chỉ đạo các TCTD trên địa bàn chấp hành nghiêm các quy định của NHNN về lãi suất huy động ngoại tệ.
Từ ngày 12/9/2017, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của NHNN về lãi suất huy động bằng ngoại tệ.
Thống đốc NHNN yêu cầu xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, trong đó tùy mức độ vi phạm đề xuất Thống đốc NHNN không xem xét, chấp thuận đề nghị mở mới chi nhánh, phòng giao dịch, máy ATM, văn phòng đại diện, cung cấp dịch vụ mới hoặc triển khai nghiệp vụ kinh doanh mới đối với TCTD vi phạm quy định về lãi suất huy động ngoại tệ.
Huyền Anh
