Để hiện thực hóa mục tiêu này, các HTX đứng ra làm đại diện pháp lý cho bà con, ký kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm.
Hiệu quả từ liên kết sản xuất
Thời gian qua, Công ty Thái Huy Nam (TP. Hồ Chí Minh) đã phối hợp với huyện Bình Sơn tổ chức hội nghị triển khai mô hình trồng ớt xuất khẩu đi Hàn Quốc và ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm với nông dân một số xã của huyện Bình Sơn trong năm 2019.
 |
|
Mở rộng diện tích trồng ớt đang mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân huyện Bình Sơn (Ảnh: TL) |
Theo đó, công ty liên kết với nông dân trồng giống ớt chỉ thiên, nhằm nâng cao sản lượng và chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, các hộ dân tham gia mô hình sẽ được công ty hỗ trợ 100% giống và tập huấn kỹ thuật thâm canh.
Đặc biệt, việc HTX đứng ra đại diện pháp lý cho các hộ dân tham gia mô hình ký hợp đồng liên kết với DN đã tạo ra hiệu quả rất lớn. Theo hợp đồng, công ty cam kết sẽ thu mua toàn bộ sản phẩm ớt trái theo đơn giá thị trường, mở vào từng thời điểm và không thấp hơn 14.000đ/kg ớt chín.
Ông Bạch Hùng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Dương (Bình Sơn) cho biết, so với nhiều loại cây trồng khác thì ớt là loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Tuy nhiên, đầu ra của sản phẩm này không ổn định, giá cả thất thường.
Do đó, trong thời buổi thị trường luôn biến động, giá cả phù thuộc nhiều vào thương lái, việc liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ớt giữa người dân và DN chính là giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng sản phẩm giúp nông dân giảm thiểu rủi ro đầu ra.
Anh Võ Văn Sanh (thôn Mỹ Huệ 2, xã Bình Dương) chia sẻ, gia đình anh có 3 sào ớt, bình quân đạt khoảng 3 tấn. Giá ớt lúc lên lúc xuống, bấp bênh khiến người trồng thấp thỏm lo lắng, bán sản phẩm mình làm ra, nhưng nông dân không biết trước được giá bán.
"Có vụ, giá ớt chạm “đáy", nông dân chẳng lấy lại được vốn. Giờ liên kết với DN, được bao tiêu đầu ra nên người dân yên tâm sản xuất, đời sống cũng khấm khá hơn trước nhiều" anh Sanh nói.
Tạo mối liên kết bền vững
Cũng theo ông Bạch Hùng, việc liên kết sản xuất giữa nông dân, DN trong sản xuất nông nghiệp là hướng đi tất yếu. Nhưng nhìn từ thực tế thì mối liên kết này còn lỏng lẻo, chưa thực sự gắn kết được trách nhiệm và lợi ích giữa các bên với nhau.
 |
|
Liên kết, tìm đầu ra cho sản phẩm ớt là hướng đi cần thiết cho người dân Bình Sơn (Ảnh: TL) |
Nhằm tránh trường hợp nông dân ôm "quả đắng" vì DN bội tín, về phía công ty, cam kết trong hợp đồng sẽ bồi thường nếu không tiến hành thu mua ớt cho nông dân. Còn nếu như nông dân cố tình bán ớt cho đối tác khác, tùy thuộc mức độ, công ty có quyền chấm dứt hợp đồng hoặc khởi kiện.
Lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Bình Sơn cho biết, diện tích ớt của huyện Bình Sơn rất lớn, mỗi năm khoảng 600ha. Huyện đang rà soát lại diện tích và tiến hành các thủ tục tiến đến ký kết hợp đồng liên kết sản xuất ớt với Công ty Thái Huy Nam ở 3 xã Bình Dương, Bình Mỹ, Bình An. Nếu thành công sẽ mở rộng ra các xã khác.
Đặc biệt, để tạo mối liên kết bền vững, xây dựng các chuỗi sản xuất liên kết, tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm, nông dân, DN và chính quyền địa phương cần xác định rõ trách nhiệm gắn với lợi ích.
Không chỉ áp dụng đúng quy chuẩn trong sản xuất hàng hóa, nông dân cần "chung thủy" với DN. Còn về phía DN, cần quan tâm đến lợi ích của nông dân, thực hiện đúng các điều khoản hợp đồng ký kết.
Bên cạnh đó, Chính quyền địa phương cần giúp đỡ DN và người dân trong quá trình thực hiện dự án. Từ đó mới có thể góp phần phát triển nền nông nghiệp hàng hóa hiệu quả và bền vững, nâng cao hơn nữa đời sống người dân.
Nguyễn Đan
