Bản Liền là xã vùng cao cách trung tâm huyện Bắc Hà (Lào Cai) gần 30 km, vốn nổi tiếng là vùng chuyên canh chè số 1 của Bắc Hà với nhiều cây chè tuyết Shan cổ thụ.
Chè Bản Liền nổi tiếng có màu nước đẹp, khi pha nước trà có màu xanh nhạt quyện lẫn màu vàng nhạt như mật ong rừng, có hương thơm quyễn rũ. Nước trà có vị ngọt thơm để lại vị ngọt lâu trong miệng sau khi uống.
Mục tiêu xóa đói giảm nghèo
Tại Bản Liền, 100% dân cư là người dân tộc thiểu số, có trình độ dân trí thấp, tập quán canh tác lạc hậu. Do đó, trước khi có HTX, cây chè tại đây phát triển theo lối tự nhiên, không chăm sóc, cải tạo, nên sản lượng thấp, chất lượng chè không cao.
Tuy nhiên, tại đây, cây chè là cây trồng có tiềm năng nhất để giúp xóa đói giảm nghèo. Theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương đã vận động người dân thành lập HTX Chè hữu cơ Bản Liền vào tháng 11/2004. Ban đầu, HTX có 30 xã viên với hơn 20 ha đất trồng chè.
Từ khi thành lập, chính quyền địa phương đã phối hợp với ban lãnh đạo HTX đến gõ cửa từng nhà, gặp từng người dân tổ chức tuyên truyền vận động thay đổi tập quán canh tác, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình độ, kỹ thuật sản xuất.
Nhờ đó, diện tích và sản lượng chè Tuyết Shan trên địa bàn xã không ngừng tăng lên, từ 20 ha năm 2004 đến năm 2011, diện tích tăng lên 195 ha. Hiện nay, diện tích chè của HTX đã lên tới 380 ha.
Cùng với sự phát triển của diện tích trồng chè, HTX cũng chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012 từ năm 2015. Từ khi chuyển đổi mô hình hoạt động, HTX như “quả cầu tuyết” càng ngày càng phát triển.
Anh Phạm Quang Thận - Chủ tịch HĐQT - Giám đốc HTX, cho biết chuyển đổi mô hình HTX theo Luật HTX 2012 thực sự là một bước ngoặt của HTX. Cụ thể, giai đoạn 2012 trở về trước HTX hoạt động theo mô hình kiểu cũ, trong đó chỉ tập trung lợi nhuận, không đề cao lợi ích của xã viên.
Sau khi chuyển đổi, HTX phát triển theo hướng đem lại lợi ích cho thành viên, thể hiện vai trò trong việc cung cấp dịch vụ đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho thành viên HTX. Do đó, HTX đã thu hút được thêm nhiều thành viên tham gia. Đến nay, HTX đã phát triển lên tới 180 thành viên.
Bản Liền nổi tiếng với nhiều cây chè tuyết Shan cổ thụ |
Liên kết khẳng định thương hiệu
Trước đây, việc tiêu thụ cho sản phẩm chè gặp không ít khó khăn, tuy nhiên, từ khi chuyển đổi theo HTX kiểu mới, HTX đã liên kết với công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Bắc Hà để tiêu thụ sản phẩm, giúp thu nhập của thành viên được tăng cao, hạn chế điệp khúc được mùa - mất giá.
Từ khi ký kết hợp tác với doanh nghiệp, các thành viên của HTX được hỗ trợ tập huấn, hướng dẫn thực hiện quy trình sản xuất chè hữu cơ theo 24 tiêu chuẩn của tổ chức quốc tế Thailan ATC (như việc sử dụng phân bón vi sinh, phân chuồng ủ hoai mục, không sử dụng thuốc BVTV, phân bón vô cơ…).
Thành viên của HTX cũng được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, thu hái, đốn tạo tán chè. Hàng năm, HTX tổ chức gieo ươm 10.000 - 15.000 hom chè hỗ trợ cho các thành viên HTX phát triển diện tích mới.
Ngoài việc cung cấp dịch vụ đầu vào, sản phẩm đầu ra là chè búp tươi được HTX bao tiêu 100%, giá sản phẩm được thu mua theo đơn giá hợp đồng được ký kết với công ty, đồng thời theo phân loại cấp độ sản phẩm theo quy định và bảo đảm lợi nhuận cao nhất cho thành viên.
Năm 2017, chè Shan tuyết Bắc Hà được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận thương hiệu giúp sản phẩm của HTX khẳng định được thương hiệu trên thị trường.
Đến nay, các sản phẩm chè của HTX như Hồng Trà, chè sấy, chè đen, chè xanh không chỉ được thị trường trong nước đón nhận, mà còn đang xuất khẩu sang châu Âu. Nhờ đó, thu nhập của HTX trong những năm qua luôn đạt ở mức 10 tỷ đồng mỗi năm.
Việc trích quỹ và phân chia lợi nhuận cho các thành viên được HTX thực hiện bảo đảm công khai minh bạch và đúng theo quy định. Tổng số tiền thu được quy trở lại hỗ trợ tiền lương cho Hội đồng quản trị HTX, trích lập các quỹ theo quy định, các hoạt động chung và hỗ trợ cho các thành viên theo mức độ sử dụng dịch vụ.
“Bên cạnh đó, HTX còn thực hiện chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tiêu biểu như ủng hộ một số vật tư thiết bị cho trạm y tế xã, hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa, xây dựng quy chế học bổng 3 cấp học trên địa bàn”, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Phạm Quang Thận cho biết thêm.
Hồng Nhung