Trong những năm gần đây, sự góp mặt của các đối thủ ngoại với tiềm lực dòng vốn rẻ khiến cuộc chiến thị phần tại các công ty chứng khoán (CTCK) ngày càng trở nên khốc liệt hơn. Bên cạnh cuộc đua về hệ thống, dịch vụ, phí giao dịch thì giảm lãi suất giao dịch cho vay ký quỹ (margin) cũng là một chiến lược được hầu hết các CTCK áp dụng.
Những năm trước, lãi suất margin thường dao động trong khoảng 9,9 - 14,5%/năm nhưng đa phần rơi vào khoảng 12 - 14%, tức 0,032 - 0,038%/ngày.
Ưu đãi “chưa từng có”
Trong 3 tháng vừa qua (tháng 3, 4, 5), thị trường chứng khoán đã đón thêm 100.000 tài khoản mới, tương đương với mức của cả 7 tháng cuối năm 2019. Nguyên nhân có thể là do tại thời điểm cuối tháng 3, nhiều cổ phiếu tốt bị giảm giá mạnh, nên rơi về vùng giá hấp dẫn, thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia tìm kiếm cơ hội.
Dòng tiền mới đã đóng vai trò quan trọng cho việc hồi phục của thị trường chứng khoán nói chung và hoạt động cho vay ký quỹ nói riêng.
Trước đó, tại thời điểm cuối quý I/2020, dư nợ margin của các CTCK ước đạt 50.000 tỷ đồng, giảm gần 15% so với đầu năm. Đây cũng là thời điểm đáy 3 năm của thị trường chứng khoán được xác lập, chỉ số Vn-Index dao động quanh mức 650 điểm.
 |
|
Không phải nhà đầu tư nào cũng được nhận mức lãi suất margin ưu đãi (Ảnh: Internet) |
Tuy nhiên, đến cuối tháng 5, theo chia sẻ của một số CTCK, dư nợ margin đã tăng bình quân 20% so với cuối tháng 3 và đang ở mức cao hơn so với đầu năm. Thế nhưng, trên "sân chơi" margin, các thành viên thị trường dễ nhận thấy có phần nghiêng về khối CTCK ngoại khi các công ty này có lợi thế về lãi suất margin.
Có thể kể đến như CTCK Yuanta Việt Nam áp dụng mức lãi suất ưu đãi 8,8%/năm cho tất cả các khoản nợ phát sinh mới; khách hàng mở tài khoản giao dịch ký quỹ tại CTCK Mirae Asset Việt Nam được hưởng mức lãi suất margin từ 9,5 - 9,9%/năm, hay tại KBSV đang áp dụng gói cho vay margin 8,3 - 8,5%/năm…
Trong khi đó, mặt bằng lãi suất margin phổ biến ở khối CTCK nội từ 10,5 - 13,5%/năm. Và không nằm ngoài xu hướng chung, nhóm các CTCK nội cũng đã có những bước “chuyển mình”.
Mới đây, CTCK Bảo Việt đã triển khai gói dịch vụ ưu đãi lãi suất margin ở mức 9%/năm. Từ ngày 28/4, Chứng khoán HSC cũng triển khai gói hoàn lãi và lãi suất ưu đãi 9% được áp dụng cho đến khi có thông báo mới.
CTCK VPS cũng đã ra mắt sản phẩm V9% với lãi suất vay margin 9%, miễn lãi vay ngày đầu tiên, áp dụng từ ngày 27/4.
Mới nhất, vào ngày 1/6 vừa qua, VPS gửi thông báo rằng khách hàng tham gia gói V9% còn có cơ hội hưởng mức lãi suất chỉ 7,5% - thấp nhất thị trường tính đến hiện tại.
Trong khi đó, từ 1/6 - 31/8, CTCK Viecombank (VCBS) cho biết cũng áp dụng mức lãi suất margin 9,5%/năm, là mức lãi suất thấp nhất của VCBS trong 2 năm qua.
Bản chất của ưu đãi
Thực tế, việc giảm lãi suất margin là các CTCK đã chấp nhận giảm bớt một phần lợi nhuận ở mảng kinh doanh này để hỗ trợ nhà đầu tư nhằm ghi điểm trong cuộc đua thị phần.
Tại báo cáo mới đây, HSC cho biết trong năm 2020, công ty dự đoán dư nợ trung bình của hoạt động margin là 4.200 tỷ đồng – biến động không đáng kể so với năm 2019 dù bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Tuy nhiên, HSC dự đoán doanh thu lãi cho vay margin trong năm 2020 sẽ giảm khoảng 11% so với năm trước do áp lực giảm lãi suất từ áp lực cạnh tranh.
Dù nỗ lực của các CTCK là điều không thể phủ nhận nhưng nếu phân tích các giao dịch có thể thấy, không phải nhà đầu tư nào cũng được hưởng mức lãi suất ưu đãi nói trên.
Tại Yuanta Việt Nam, mức lãi suất 8,8% chỉ áp dụng các khoản giải ngân mới trong khoảng thời gian từ 6/4 - 5/7 và khách hàng mới mở tài khoản trong thời gian này. Sau đó, các khách hàng của Yuanta Việt Nam có thể chuyển qua sản phẩm YS9.0 với mức lãi suất margin 9%.
Với sản phẩm YS9.0 của Yuanta, nhà đầu tư sẽ bị hạn chế về lựa chọn, khi chỉ được mua cổ phiếu trong danh mục YS9.0 (công bố theo từng thời điểm).
Tương tự, đối với HSC, để được hưởng mức lãi suất margin 9%/năm thì giá trị danh mục lưu ký tại HSC của nhà đầu tư phải đạt tối thiểu 2 tỷ đồng; giá trị danh mục bình quân và tổng giá trị giao dịch của tài khoản khách hàng tạo ra trong kỳ đạt các mức trong “bảng giá trị hoàn lãi vay ký quỹ” . Trong đó, lãi suất ban đầu là 12% và kỳ đánh giá là 3 tháng từ ngày phát sinh tài sản trong tài khoản của khách hàng.
Theo đó, để được hoàn lãi vay ký quỹ 3%, khách hàng cần có tài sản bình quân trong kỳ đánh giá từ 5 - 10 tỷ đồng, đồng thời hệ số tổng giá trị giao dịch trên tài sản mục tiêu bình quân trong kỳ đánh giá đạt trên 3 lần.
Tương tự đối với VPS, khách hàng tham gia gói V9% cũng chỉ được mua giao dịch đối với các cổ phiếu do CTCK này lựa chọn. Khách hàng sử dụng gói này có thêm cơ hội hưởng mức lãi suất thấp nhất là 7,5% nếu có vòng quay giao dịch tốt.
Nhìn vào những điều kiện được hưởng lãi suất ưu đãi mà các CTCK đưa ra có thể thấy vẫn có sự chênh lệch giữa thông tin công khai và mức lãi suất thực mà khách hàng phải trả. Ngoài ra, còn có sự khác biệt về lãi suất giữa các nhân viên môi giới, thậm chí là giữa các khách hàng của cùng một môi giới.
Theo chia sẻ của một nhà đầu tư cá nhân: “Hiện nay, tôi có 4 tài khoản chứng khoán tại các CTCK khác nhau nhưng có tài khoản phải trả mức lãi suất margin lên đến 13%, có tài khoản là 9,8% tùy vào lượng tiền có trong mỗi tài khoản, nhưng mức 9% thì chưa bao giờ được nhận”.
Linh Đan
