Bảng xếp hạng các tỉnh, thành công khai ngân sách tỉnh năm 2019 theo vùng miền địa lý |
Kết quả khảo sát POBI 2019 cho thấy chỉ số trung bình về công khai ngân sách tỉnh đạt 65.55 điểm trên tổng số 100 điểm quy đổi xếp hạng, cao hơn so với chỉ số trung bình đối với POBI 2018 là 51 điểm và POBI 2017 là 30.5 điểm.
Điều này cho thấy mức độ công khai ngân sách nhà nước của 63 tỉnh/thành phố năm 2019 đã cải thiện hơn so với năm 2017 và 2018. Tín hiệu đáng khích lệ là năm 2019, đã có 24 tỉnh công khai đầy đủ thông tin về ngân sách nhà nước. Ngoài ra, có 27 tỉnh công khai tương đối và có 9 tỉnh công khai chưa đầy đủ. Đặc biệt có 3 tỉnh ít công khai là Hoà Bình, Đồng Tháp và Lạng Sơn.
Như vậy, trong năm 2019 có 51 trong tổng số 63 tỉnh thành có mức điểm trên trung bình, trong khi con số này trong năm 2018 chỉ là 31 tỉnh. Điều này cho thấy nỗ lực rõ rệt trong việc cải thiện công khai minh bạch ngân sách của các địa phương.
Dự toán ngân sách được HĐND tỉnh quyết định vẫn tiếp tục là nhóm tài liệu được công khai nhiều trong số các loại tài liệu ngân sách bắt buộc phải công khai, mặc dù chỉ có 58 tỉnh (92.06%) tỉnh có công khai tài liệu này, ít hơn 1 tỉnh so với kết quả trong POBI 2018.
Tuy nhiên, báo cáo Tình hình thực hiện ngân sách tỉnh năm 2019 là loại tài liệu bắt buộc phải công bố công khai, thì qua khảo sát có tỷ lệ các tỉnh công khai thấp trong số các tài liệu tính điểm POBI.
Cụ thể, có 42/63 tỉnh thành (tương đương 66.67%) có công bố công khai loại tài liệu này. Tuy nhiên, số tỉnh công bố đúng hạn tăng từ 15 tỉnh (23.8%) trong khảo sát POBI 2018 lên 28 tỉnh (44.44%) năm 2019.
Trong khi đó, báo cáo ngân sách công dân là tài liệu không bắt buộc công khai theo Luật NSNN 2015, nhưng cần phải công khai theo thông lệ tốt của quốc tế. Số lượng các tỉnh công bố báo cáo ngân sách công dân tăng từ 1 tỉnh trong kỳ khảo sát 2018 lên 14 tỉnh trong POBI 2019.
Đáng lưu ý, trong nă 2019, danh mục dự án đầu tư công là tài liệu được các tỉnh công khai tương đối đầy đủ với 50 tỉnh công khai (tương đương với 79.37%) - cao hơn so với POBI 2018 (với 46 tỉnh thành công bố loại tài liệu này).
Kết quả khảo sát POBI 2019 đối với trụ cột về sự tham gia của người dân cho thấy nhìn chung các tỉnh ít tạo điều kiện để người dân tham gia vào quy trình ngân sách. Số điểm quy đổi trung bình của 63 tỉnh thành phố là 38.01 điểm.
Trong đó, tỉnh Vĩnh Long đạt điểm số cao nhất với 90 điểm. Phú Yên và Thái Bình là 2 tỉnh có số điểm bằng nhau và là các tỉnh có số điểm thấp nhất cả nước (10 điểm).
Theo đánh giá của các chuyên gia Viện nghiên cứu kinh tế và Chính sách (VERP), Việt Nam đang thực hiện các tiến bộ để cải cách tài chính công, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách của Chính phủ. Tăng cường tính minh bạch và công khai về ngân sách là một trong những nội dung quan trọng của lần cải cách này.
Thanh Hoa