Quy định về hoàn thuế trong Dự thảo được cho là gây phiền hà cho doanh nghiệp. (Ảnh: Int) |
Đại diện VCCI khẳng định, Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số quy định của Luật Quản lý thuế và Nghị định 126 khi được ban hành sẽ tác động, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động liên quan đến thuế của các doanh nghiệp (DN) trong tất cả các ngành nghề sản xuất, đầu tư, kinh doanh.
Nhiều quy định mới gây khó khăn cho DN
Vị đại diện VCCI nói rằng, cảm thấy "choáng" khi nhận được hồ sơ của Dự thảo thông tư vì có rất nhiều tài liệu, thuyết minh chi tiết, mẫu biểu cùng bản Dự thảo “đồ sộ” dày cả gang tay.
“Các văn bản hướng dẫn luật, nghị định thường chỉ là quy định các nội dung mang tính kỹ thuật, nhưng nội dung hướng dẫn một số quy định về quản lý thuế thì ngoài yếu tố kỹ thuật còn rất nhiều nội dung mới. Vì vậy, không chỉ có nhân viên kế toán của doanh nghiệp quan tâm mà còn nhận được sự quan tâm đặc biệt của người nộp thuế (bao gồm cả doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân)”, đại diện VCCI cho hay.
Đáng lưu ý, dự thảo không chỉ gây khó khăn cho DN trong việc tiếp cận thông tin, triển khai thực hiện, mà một số quy định trong dự thảo còn lộ những bất cập.
Cho ý kiến về dự thảo, bà Nguyễn Tuấn Anh đến từ Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) cho biết, khá bất ngờ khi đọc dự thảo Thông tư. Bởi nhiều quy định mới lại gây khó khăn cho DN.
Điển hình, trước đây, ngành dầu khí được áp dụng cơ chế thuế khác biệt theo Thông tư 36 năm 2016 với thuế xuất khẩu, thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và Thông tư 56 năm 2008 hướng dẫn thực hiện kê khai nộp và quyết toán các khoản thu của PVN.
Hiện nay, các DN, nhà thầu dầu khí khi bán được hàng, thu được đồng nào thì nộp cho "chủ nhà" đồng đó, việc này thực hiện đã lâu và rất thuận lợi. Dầu khí khác với ngành khác là hợp đồng mua bán khí rất phức tạp. Phải thăm dò, vận chuyển qua đường ống, bán cho người mua, bán cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và EVN bán cho người tiêu dùng... Giá bán phải được Chính phủ phê duyệt.
"Tuy nhiên, ở dự thảo mới, nghĩa vụ thuế đều áp dụng bằng ngoại tệ trừ thuế xuất khẩu. Nếu DN thu tiền là tiền VNĐ, theo quy định mới, nộp thuế bằng USD thì DN sẽ phải mất thêm công đoạn đi mua USD để nộp thuế thì sẽ ảnh hưởng tới chi phí, thời gian đi mua cũng ảnh hưởng tới hiệu quả làm việc của DN”, đại diện PVN bày tỏ băn khoăn đồng thời khẳng định, nếu làm theo dự thảo Thông tư mới sẽ dẫn tới tất cả hợp đồng từ thượng nguồn tới hạ nguồn phải điều chỉnh, trong đó có những hợp đồng đã đàm phán 7-10 năm mới đi đến thống nhất.
Cần cụ thể, minh bạch
Dưới góc độ chuyên gia nghiên cứu, góp ý vào dự thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, nhiều nội dung liên quan tới những bất cập mà người nộp thuế đang gặp vướng mắc chưa được đề cập trong dự thảo Thông tư hướng dẫn quản lý thuế. Chẳng hạn như DN không đủ lãi thu theo cam kết và bị phạt thuế thì xử lý ra sao? Việc khai tạm để tính thuế hiện đang phải nộp đủ 100% là bất hợp lý hay việc phân bổ làm 4 quý để tạm nộp 75% số thuế đối với các doanh nghiệp sản xuất có đúng không?
Ngoài ra, bà Cúc nói rằng, dự thảo hướng dẫn về các quy định khai tính thuế, quyết toán thuế phân bổ thuế giá trị gia tăng đối với đơn vị phụ thuộc địa điểm kinh doanh của người nộp thuế là chưa rõ ràng.
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế từ Học viện Tài chính cho rằng, việc có một văn bản hướng dẫn quản lý thuế đầy đủ là bước tiến quan trọng, tránh tình trạng hướng dẫn tản mát, khiến DN gặp khó khăn.
Tuy nhiên, các điều khoản hướng dẫn cần phải bảo đảm trong xu hướng cụ thể, minh bạch, cần có sự chuẩn bị đầy đủ, bền vững hơn.
Một số quy định mới giúp cho việc thu thuế chặt chẽ hơn rất tốt cho cơ quan quản lý. Tuy nhiên, chính vì quá chặt chẽ, thiên về tiện lợi cho cơ quan thuế nhưng lại chưa chú ý đúng mức đến việc cắt giảm thủ tục, thậm chí phát sinh một số yêu cầu gây phiền hà cho DN, điều này đi ngược lại với xu hướng cải cách hiện nay.
Về nguyên tắc nộp đâu khấu trừ đó, ông Thịnh cho rằng, dự thảo quy định lại tạo thuận lợi cho cơ quan thuế quản lý, nhưng không theo nguyên tắc này, nộp lại nhưng không được khấu trừ, không thuận lợi cho DN.
"Thủ tục về miễn, giảm, hoàn thuế rất chặt, tiện cho cơ quan thuế nhưng có những thủ tục lại gây phiền cho DN. Đơn cử như cơ quan thuế yêu cầu phải có hóa đơn chứng từ xuất nhập khẩu là không cần thiết, các quy trình thủ tục vẫn nhiều là đi ngược với xu hướng, cái nào bỏ được nên bớt cho DN”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh góp ý.
Hoàng Hà