Ngày 19/7, phát biểu tại Diễn đàn phát triển kinh doanh: Tháo gỡ khó khăn, tạo không gian phát triển mới cho doanh nghiệp, ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST), cho biết thời gian qua, do các biến động phức tạp về địa chính trị thế giới và các thị trường lớn của Việt Nam đang ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế nước ta cũng như các chỉ số về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Ngành công nghiệp gỗ đã từng đặt ra mục tiêu đến năm 2025 đạt kim ngạch xuất khẩu 20 tỷ USD và trở thành quốc gia xuất khẩu lớn sau Trung Quốc. Tuy nhiên, những năm gần đây, ngành gỗ đã và đang gặp phải không ít khó khăn vướng mắc, khi thực tế cho thấy sản lượng xuất khẩu của năm nay so với các năm trước giảm đáng kể.
Ông Hoài lý giải, có nhiều nguyên nhân dẫn đến các khó khăn hiện nay của ngành gỗ, một trong đó xuất phát từ việc thị trường Mỹ chiếm 55% tổng kim ngạch xuất khẩu, nhưng quốc gia này lại áp dụng rất nhiều phương pháp bảo hộ thương mại, khởi xướng nhiều cuộc điều tra gỗ dán và tủ bếp, nên dẫn đến tình trạng xuất khẩu giảm.
 |
|
Nhiều doanh nghiệp gỗ lo không thể xuất khẩu hàng hoá vì không đáp ứng được quy định mới về phòng cháy chữa cháy. |
So với các ngành khác thì yêu cầu về nguyên liệu ngày một cao, đặt ra rất nhiều rào cản về môi trường cũng là những khó khăn, thách thức mà ngành gỗ đang gặp phải, Việt Nam đã ký hiệp định với EU với hàng loạt quy định ngặt nghèo như: không gây mất rừng,…
Từ những khó khăn, vướng mắc như vậy, các doanh nghiệp thuộc VIFOREST mong muốn công tác cải cách thể chế sẽ được chú trọng hơn nữa, trong đó vấn đề phòng cháy chữa cháy cần sớm được giải quyết. Hiệp hội đề xuất, trong bối cảnh hiện nay không thực hiện các quy định mới về phòng cháy chữa cháy,… bởi doanh nghiệp gỗ sẽ không xuất khẩu được nếu không đáp ứng được yêu cầu này.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cũng mong muốn lãi vay ngoại tệ có thể giảm xuống 3,8% để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn thách thức, tăng tính cạnh tranh. Đặc biệt, cần sớm tiến hành việc hoàn thuế giá trị gia tăng cho các doanh nghiệp ngành gỗ khi số tiền cần hoàn là rất lớn, đồng thời đưa các doanh nghiệp ngành gỗ ra khỏi luồng doanh nghiệp rủi ro cao trong hoàn thuế...
Đồng tình, ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, hiện nay, các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn về thị trường, tài chính, vốn, cạnh tranh. Ở thời điểm khó khăn về thị trường, cạnh tranh diễn ra không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà còn có sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp trong khu vực. Trong những khó khăn đó, doanh nghiệp gặp khó nhất là chi phí để trang trải, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trong bối cảnh trên, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cần thiết thực hiện cải cách thể chế. Nhắc đến những tác động không mong muốn của luật pháp (thể chế), ông Phan Đức Hiếu nhấn mạnh: không chỉ tạo thủ tục hành chính, thể chế còn tạo ra gánh nặng về tài chính và chi phí tuân thủ lớn.
Chẳng hạn, Dự thảo quyết định định mức tái chế vừa được đưa ra lấy ý kiến, ngoài thủ tục hành chính, dự kiến những doanh nghiệp không tự tái chế phải nộp khoản tiền cho Quỹ bảo vệ môi trường hay dự kiến tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt có thể gia tăng chi phí cho doanh nghiệp. Trong khi đó, về mặt lý thuyết, một quy định pháp luật tạo ra 5 loại chi phí: chi phí thủ tục hành chính, phí và lệ phí, chi phí đầu tư tính bằng tiền, chi phí cơ hội và chi phí không chính thức.
Do vậy, “cải cách thể chế có ý nghĩa quan trọng, thậm chí quan trọng hơn cả chính sách tài khoá và tiền tệ trong ngắn hạn. Không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn hướng đến cắt giảm chi phí đầu tư phát sinh từ quy định pháp luật”, ông Hiếu nói.
Ông Hiếu cho biết, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Công điện 644 về việc chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm và nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Trong đó có 3 điểm được nhấn mạnh: không chỉ cải cách thủ tục mà cắt giảm chi phí tuân thủ; rà soát, loại bỏ thủ tục hành chính là rào cản, cắt giảm 20% chi phí tuân thủ; xử lý dứt điểm các phản ánh của người dân và doanh nghiệp.
Theo đó, một trong những giải pháp được ông Hiếu gợi ý là: tập trung kiểm soát quy định mới làm gia tăng chi phí. “Nếu thực sự chưa cấp bách, đừng ban hành quy định mới. Nếu phải ban hành quy định thì cần có lộ trình áp dụng phù hợp quy định để doanh nghiệp có thời gian ổn định sức khoẻ và chuẩn bị phương án tuân thủ, đồng thời có hỗ trợ tài chính trực tiếp cho doanh nghiệp trong tuân thủ quy định như phòng cháy chữa cháy, kiểm đếm CO2… theo đúng địa điểm, đúng nhu cầu, đảm bảo tuân thủ pháp luật”, ông Hiếu nêu.
Thanh Hoa
