Áp lực của lạm phát đang 'đẩy' lãi suất?

Các tháng cuối năm thường là thời điểm ghi nhận tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất. Đặc biệt, trong quý IV năm nay, nền kinh tế Việt Nam đang có dấu hiệu hồi phục khi trải qua thời gian dài giãn cách xã hội do dịch Covid-19. Cùng với đó, Chính phủ đang tiếp tục cho thấy sự quyết liệt trong giải ngân đầu tư công tạo nên kỳ vọng lượng tiền gửi được Kho bạc gửi tại hệ thống ngân hàng sẽ không còn dồi dào. Do đó, lãi suất ở một số ngân hàng tăng lên để phù hợp với tình hình.

Diễn biến lãi suất huy động tháng 11/2021 của các ngân hàng.

Lãi suất tiết kiệm đang "nóng" lên

Khảo sát của VnBusiness cho thấy từ đầu tháng 11/2021, lãi suất tiết kiệm tại một số ngân hàng có dấu hiệu nóng lên. Đơn cử như tại Sacombank, biểu lãi suất tiết kiệm tại quầy của nhà băng này mới đây đã tăng nhiều kỳ hạn, với mức tăng phổ biến 0,4 điểm %; Eximbank cũng điều chỉnh tăng 0,1 điểm % lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 3 tháng trở xuống và tăng 0,1-0,2 %/năm lãi suất kỳ hạn từ 6-9 tháng.

Tương tự tại SHB, biểu lãi suất tiết kiệm của tiền gửi có kỳ hạn lĩnh lãi cuối kỳ áp dụng cho các khoản dưới 2 tỷ đồng được ngân hàng điều chỉnh tăng thêm 0,4%, lên mức 6,1% đối với kỳ hạn 24 tháng. Với các khoản tiền gửi từ trên 2 tỷ đồng đến 500 tỷ đồng, SHB áp dụng mức 6,2% đối với kỳ hạn dài 24 và 36 tháng.

Mặc dù lãi suất tiết kiệm có dấu hiệu tăng nhiệt tại một số ngân hàng thương mại, song lãi suất tiết kiệm cao nhất hiện nay vẫn được giữ ở mức 7,1%/năm. Theo đó ACB và Techcombank (TCB) là 2 ngân hàng áp dụng mức lãi suất cao nhất này.

Tuy nhiên, để được hưởng lãi suất tiết kiệm cao nhất, khách hàng phải đảm bảo một số điều kiện của ngân hàng. Như tại ACB, khách hàng phải gửi từ 30 tỷ đồng trở lên, kỳ hạn 13 tháng, trong khi Techcombank chỉ áp dụng với số tiền gửi từ 999 tỷ đồng trở lên.

Tiếp theo là MSB với mức lãi suất cao nhất không đổi là 7%/năm, áp dụng cho những khách hàng sở hữu tiền gửi từ 200 tỷ đồng trở lên tại hai kỳ hạn 12 tháng và 13 tháng.

Trong nhóm ngân hàng quốc doanh, lãi suất tiết kiệm cao nhất vẫn giữ ở mức 5,6% tại VietinBank (CTG). 3 ngân hàng còn lại là Vietcombank (VCB), Agribank hay BIDV thấp hơn 0,1 điểm %.

Đánh giá chung mặt bằng lãi suất hiện nay, giới chuyên môn đánh giá lãi suất chỉ tăng nhẹ cục bộ tại một số ngân hàng nên không tác động đến mặt bằng chung lãi suất trên thị trường.

Theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú, trong thời gian qua lãi suất huy động mới giảm 1-1,5 điểm %. Hiện mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng đã xuống thấp nhất trong 5 năm trở lại đây, trung bình khoảng 5-5,5%/năm. Như vậy, nếu lạm phát duy trì ở mức 3% thì người gửi tiền mới có lãi suất thực dương. Vì vậy, không thể đặt mục tiêu giảm lãi suất đầu vào để giảm lãi suất đầu ra từ nay đến cuối năm.

“Nếu huy động với lãi suất quá thấp thì người dân sẽ không gửi tiền ngân hàng nữa mà đi mua nhà, mua vàng. Điều này có thể dẫn đến bất ổn cho nền kinh tế”, ông Tú nói.

Các chuyên gia dự báo lãi suất huy động trong năm 2022 sẽ tăng do tác động từ lạm phát.

Lạm phát liệu có tạo áp lực trong huy động tiền gửi?

Trao đổi với VnBusiness, nhiều chuyên gia cho rằng, trong năm nay dự báo lạm phát ở mức 2,5%, trong khi mức Quốc hội cho phép là dưới 4%. Tuy nhiên, bước sang năm 2022, dự báo lạm phát tăng mạnh có thể từ 3,5 – 4%. Khi lạm phát gia tăng, người dân sẽ tăng cường việc bảo vệ tài sản nên sẽ xảy ra tình huống người dân rút tiền khỏi ngân hàng nếu lãi suất không đạt kỳ vọng. Để giữ được tính thanh khoản, có được khả năng cho vay, các ngân hàng sẽ tăng lãi suất đầu vào, nhất là những ngân hàng nhỏ, tính thanh khoản yếu, vốn ít trong thời gian tới.

“Ngay từ lúc này, một số ngân hàng có quy mô nhỏ, khó khăn vốn đầu vào có động thái tăng lãi suất tiền gửi để chuẩn bị nguồn vốn cho năm tài chính mới. Mặt khác tránh việc người dân rút tiền ra khỏi ngân hàng đổ vào bất động sản, chứng khoán”, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho hay.

Thậm chí dự báo chi tiết hơn về thời điểm áp lực lạm phát, kéo theo đó là khả năng lãi suất tăng, trao đổi với VnBusiness lãnh đạo một chi nhánh ngân hàng thương mại có quy mô lớn tại Hà Nội cho rằng, áp lực lạm phát sẽ tăng nhanh trong đầu năm 2022 với mức nền thấp trong năm 2021 sẽ tạo áp lực cho các ngân hàng trong việc huy động tiền gửi.

"Giả định giá các loại hàng hóa khác không có biến động bất thường, với việc giá xăng dầu chiếm tỷ trọng khoảng 4% trong rổ CPI, chúng tôi ước tính CPI bình quân 2022 có thể tăng vượt mốc 4% nếu giá xăng RON95 bình quân 2022 tăng 30% so với cùng kỳ. Nếu rủi ro này xuất hiện, Ngân hàng Nhà nước có thể phải áp dụng các chính sách tiền tệ thận trọng hơn để kiềm chế lạm phát (tăng lãi suất, giảm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng)", vị giám đốc này dự báo.

Trong báo cáo vừa phát hành của Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, TS Cấn Văn Lực đưa ra dự báo trong những tháng cuối năm, lãi suất sẽ tiếp tục ổn định ở mức thấp khi kinh tế bước đầu vào quá trình phục hồi. Tuy nhiên, trong năm 2022, lãi suất sẽ chịu nhiều áp lực tăng nhẹ (đặc biệt là trong nửa cuối năm) khi kinh tế phục hồi mạnh hơn khiến nhu cầu tín dụng tăng lên và xu hướng tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương trên thế giới.

Huyền Anh