Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), chỉ số giá lương thực toàn cầu trong tháng 3/2021 tăng 2,1% so với tháng 2, đánh dấu mức tăng hàng tháng thứ 10 liên tiếp và ở mức cao nhất kể từ tháng 6/2014.
Xu hướng giá này dự kiến sẽ tiếp diễn trong thời gian tới do triển vọng mùa vụ năm 2021 bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi, trong khi sự phục hồi kinh tế trên toàn cầu thúc đẩy nhu cầu về lương thực.
Thiên thời, địa lợi
Báo cáo ngành nông nghiệp của Công ty chứng khoán VNDirect cho biết, trong xu hướng chung toàn cầu, giá gạo và đường tại Việt Nam đã tăng lần lượt 18,6% và 31,8% so với đầu năm theo giá lương thực thế giới.
Từ đây, VNDirect cho rằng, các công ty sản xuất gạo và đường sẽ tiếp tục mở rộng biên lợi nhuận gộp trong giai đoạn tiếp theo. Trong đó, các doanh nghiệp trong ngành đường còn được hưởng lợi từ quyết định mới về thuế chống bán phá giá.
Việc giá lương thực tăng cao có thể khiến giá cổ phiếu một số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đột phá. |
Cụ thể, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá gạo xuất khẩu tăng 1,16% so với quý IV/2020 chủ yếu do gạo thơm 5% tấm (bao 50kg) giá trung bình ở mức 549 USD/tấn FOB, tăng 19 USD/tấn so với quý IV/2020; gạo 5% tấm (bao 50kg) giá trung bình 472 USD/tấn FOB, tăng 18 USD/tấn.
Dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2021 cao hơn năm 2020 cả về số lượng và giá trị do dịch Covid-19 khiến nhiều quốc gia có nhu cầu dự trữ lương thực, thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam được mở rộng và hướng tới các thị trường cao cấp; ngành nông nghiệp đang tái cơ cấu toàn diện, chất lượng gạo không ngừng nâng lên, chuyển mạnh mẽ từ xuất khẩu gạo có phẩm cấp thấp sang gạo có phẩm cấp cao, đáp ứng các thị trường cao cấp như Mỹ, châu Âu, Australia…
Còn đối với ngành đường, Tổ chức Đường quốc tế (ISO) dự báo thị trường đường thế giới trong niên vụ 2020-2021 sẽ chuyển từ tình trạng cung vượt cầu sang cung không đủ cầu với mức thiếu hụt là 3,5 triệu tấn. Do vậy, giá đường thế giới sẽ tiếp tục xu hướng tăng trong năm 2021.
Đặc biệt, ngày 9/2/2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 477 về việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp tạm thời đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan.
Ngoài ra, như đã nói ở trên, xu hướng tăng giá lương thực dự kiến sẽ còn tiếp tục tăng do triển vọng mùa vụ năm nay bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi và sự phục hồi nhanh hơn kỳ vọng tại Trung Quốc thúc đẩy nhu cầu về lương thực tăng cao.
Từ đó, các doanh nghiệp ngành phân bón cũng sẽ được hưởng lợi gián tiếp từ việc nông dân tăng sản xuất để tận dụng xu hướng giá lương thực. Đồng thởi, giá khí đốt toàn cầu tăng mạnh dẫn đến việc giá phân bón tăng đột biến 30% trong thời gian gần đây, nhưng giá lương thực cao cũng vẫn sẽ giúp người nông dân có khả năng thích ứng với giá phân bón tăng.
Cổ phiếu "ăn theo"
Việc giá gạo tăng cao đã khiến cổ phiếu ngành gạo như LTG của CTCP Tập đoàn Lộc Trời, AFX của CTCP Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang (Afiex), PAN của CTCP Tập đoàn PAN được đánh giá là triển vọng.
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu LTG đã ghi nhận mức tăng hơn 26% từ mức giá 28.500 đồng/cp lên vùng giá 36.000 đồng/cp như hiện nay, thanh khoản cũng có sự chuyển biến khi các phiên giao dịch có khối lượng khớp lệnh lên tới hàng triệu đơn vị đã xuất hiện nhiều hơn.
Cũng với kỳ vọng tương tự LTG, cổ phiếu AFX đã tăng gần 14% từ đầu năm đến nay. Hay như đối với trường hợp của PAN, tuy có sự chuyển sàn giao dịch từ HoSE sang HNX nhằm giảm tải cho HoSE nên giá cổ phiếu này cũng có nhiều biến động, nhưng trong những phiên giao dịch gần đây đã liên tiếp đóng cửa trong sắc xanh.
Đối với các doanh nghiệp ngành đường, Đường Quảng Ngãi (mã: QNS), Thành Thành Công Biên Hòa (mã: SBT) và Mía đường Sơn La (mã: SLS) sẽ là những doanh nghiệp niêm yết được cho là có thể tận dụng được xu hướng tăng giá đường và mở rộng biên lợi nhuận gộp mảng kinh doanh này do có lợi thế về vùng nguyên liệu trong giai đoạn tới.
Tại mảng phân bón, CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (mã: DCM) và Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - CTCP (mã: DPM) là hai cái tên đáng chú ý từ xu hướng chung của ngành nông nghiệp.
Trong thời gian qua, QNS, SBT, SLS, DCM, DPM… đã ghi nhận cho mình thêm nhiều phần trăm giá trị trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, so với mặt bằng chung, những cổ phiếu được cho là hưởng lợi từ “bão giá” lương thực vẫn đang ở mức thấp, trong khi có những cổ phiếu thuộc các nhóm ngành khác đã vươn lên mức tăng trên 50% trong những tháng đầu năm 2021.
Tuy nhiên, cũng như tất cả các nhóm ngành, việc được hưởng lợi từ một xu thế nào đó sẽ không chia đều cho tất cả. VNDirect cho rằng, các công ty sản xuất sữa, thức ăn chăn nuôi, dầu ăn và thịt có thể bị ảnh hưởng do phải nhập khẩu sữa bột, ngũ cốc và dầu để sản xuất sữa, thức ăn chăn nuôi và dầu ăn.
Vì vậy, các nhà sản xuất này sẽ gặp phải thách thức về chi phí nguyên liệu đầu vào cao hơn. Giá thức ăn chăn nuôi tăng có ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất thịt, trong khi giá lợn hơi được dự báo sẽ giảm 19% so với cùng kỳ - mức cao trong giai đoạn dịch tả lợn châu Phi.
Minh Khuê