Còn nhớ trước đây, quận Hải An chỉ có "trên là trời, dưới là lúa và nước biển". Trong đó, đa số dân xã Tràng Cát, Nam Hải làm nghề nuôi trồng, khai thác thủy sản, người dân Đằng Hải cơ bản trồng lúa và hoa. Riêng người dân Cát Bi hầu hết là người lao động phổ thông, lao động tay nghề thấp, thậm chí mỗi lần nhắc đến vùng đất Cát Bi, người dân thành phố Hải Phòng phải lắc đầu vì nhiều tệ nạn xã hội của thành phố trôi dạt về Cát Bị tá túc...
Chắp cánh cho mảnh đất đắc địa
Thực hiện Nghị định 106/2002/NĐ- CP của Chính phủ, năm 2003, quận Hải An được thành lập. Từ đây, thành phố Hải Phòng đã thêm điều kiện cần và đủ để Hải An chắp thêm cánh cho vùng đất đắc địa. Bởi vùng đất này đã, đang và sẽ hội tụ 05 phương thức vận tải: Đường biển, đường sông, đường hàng không, đường bộ và đường sắt.
Riêng đường bộ, bằng nhiều nguồn vốn, Hải An đã xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng hàng trăm km đường bao, đường kết nối, đường nội bộ khu dân cư nhằm mở rộng không gian đô thị và kết nối với các vùng kinh tế trọng điểm của thành phố, vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh và kết nối với quốc tế.
 |
|
Một đoạn đường Lê Hồng Phong nối từ Cảng hàng không sân bay quốc tế Cát Bi vào trung tâm thành phố và đi về hệ thống cảng Đình Vũ. |
Báo cáo của UBND quận Hải An cho thấy, công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án lớn của Trung ương và thành phố được quận Hải An xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Hải An là một trong địa phương được thành phố và dư luận XH đánh giá cao về công tác vận động quần chúng nhân dân hiến đất làm đường, mở rộng giao thông. Công tác tái định cư cho người dân có chỗ ở mới tốt và đẹp hơn chỗ ở cũ khi Nhà nước thu hồi đất. Công tác cấp, đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp, nhất là các hộ dân sau khi Nhà nước thu hồi đất được tạo điều kiện nhanh, chính xác nhất.
Vì vậy, trong 20 năm, quận Hải An đã thực hiện kiểm kê, giải phóng mặt bằng cho 202 dự án, với diện tích gần 4.900ha, kinh phí bồi thường hơn 4.168,598 tỷ đồng, liên quan đến 11.371 tổ chức và cá nhân có đất thu hồi. Các dự án lớn trọng điểm như đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng; cầu, đường Tân Vũ – Lạch Huyện; Cầu Bạch Đằng; Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, nhà ga T2 và ga hàng hóa... nhanh chóng được triển khai.
Gần đây nhất là việc giải tỏa các hộ nuôi ngao, bảo đảm cho việc xây dựng 12km đê biển để phòng chống bão lụt, bảo vệ tài sản cho các nhà đầu tư trong các khu CN (Đình Vũ và Nam Đình Vũ); Quy hoạch phát triển 4 dự án khu đô thị gồm: Khu đô thị Kinh Bắc, Khu đô thị Him Lam, Khu đô thị Nam Tràng Cát và Khu đô thị Nam Đình Vũ...
Ông Dương Đình Ổn, Chủ tịch UBND quận Hải An cho biết: Từ hạ tầng giao thông, đô thị có xuất phát điểm thấp kém, lạc hậu, đến nay, trên địa bàn quận Hải An đã hình thành hệ thống giao thông huyết mạch, thực sự là cửa chính ra biển, kết nối Hải Phòng với các tỉnh phía Bắc, khu vực và quốc tế. Trong đó nhiều công trình giao thông được hiện hữu, khai thác và phát triển kinh tế của Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung, như: Đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, cầu Bạch Đằng, đường và cầu Tân Vũ - Lạch Huyện kết nối Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện đi các quốc gia, Cảng Hàng không Quốc tế Cát Bi, đường Bùi Viện...
Diện mạo đô thị của quận ngày càng hiện thực hóa quy hoạch đồng bộ, hiện đại, hình thành các khu đô thị mới ở các tuyến đường Lê Hồng Phong, Bùi Viện,.. hình thành các khu nhà ở có kiến trúc đồng bộ, hiện đại ở hầu hết các phường; đã quy hoạch xong 3 khu đô thị lớn đều hướng ra biển.
 |
|
Một góc cảng container Đình Vũ Lạch Huyện. |
Giao thông phát triển, riêng khu vực biển, cùng với nhiều chính sách của Đảng, Nhà nước, chính sách trải thảm đỏ của UBND TP. Hải Phòng nhằm thu hút đầu tư. Hiện, trên địa bàn quận có tổng diện tích 3.355ha đã xây dựng được 06 khu công nghiệp lớn, thu hút gần 200 doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn. Trong đó có hơn 40 doanh nghiệp nước ngoài với tổng số vốn đầu tư 4.414,89 tỷ USD và 146 doanh nghiệp trong nước với tổng số vốn đầu tư 53.359,64 tỷ đồng; 3 trung tâm Logistic, 98 kho, bãi; 18 cảng biển (04 cảng nội địa, 14 cảng quốc tế), thu hút hàng vạn lao động.
UBND quận Hải An cho biết: Quận có vị trí chiến lược trọng yếu trong khu vực phòng thủ của Thành phố. Toàn quận có diện tích đất tự nhiên gần 106 km2, từ 6 xã, phường, nay có 08 đơn vị hành chính cấp phường, 85 tổ dân phố. "Đất lành chim đậu", dân số cơ học tăng bình quân 2,26%/năm và với vị trí đắc địa được đầu tư, khai thác tỷ lệ tăng dân số sẽ tiếp tục cao hơn trong những năm tiếp theo.
Ông Lương Xuân Toàn, một người dân “gốc” ở xã Đằng Hải (nay là phường Đằng Hải) cho biết: Gia đình ông 5 đời ở Đằng Hải, từ một địa phương thuần nông, có thể nói là nghèo đói, chỉ sau 20 năm, nay, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ sang công nghiệp, dịch vụ; trở thành địa bàn phát triển năng động nhất thành phố. "Nhân dân chúng tôi đánh giá Hải An là động lực tăng trưởng và phát triển của thành phố về công nghiệp và dịch vụ", ông Toàn nói.
Còn ông Lưu Đức Quảng, một người dân ở Đằng Hải nói: "Người dân Hải An yêu Hải An vì Hải An trọn nghĩa, vẹn tình".
Theo báo cáo của UBND quận Hải An, tổng giá trị sản xuất của các nhóm ngành kinh tế trên địa bàn quận tăng từ 1.962,5 tỷ đồng năm 2004 lên 141.157,2 tỷ đồng năm 2022, tăng bình quân 25,2%/năm, tăng 71,9 lần so với ngày quận mới thành lập. Tổng giá trị sản xuất các nhóm ngành kinh tế do quận quản lý liên tục tăng trưởng, từ 651,4 tỷ đồng năm 2004 lên 14.461,6 tỷ đồng nằm 2022, tăng bình quân 17,7%, tăng 22,2 lần so với năm 2004.
Đời sống nhân dân đổi thay
Kinh tế phát triển, thu ngân sách luôn đột phá, vượt bậc, từ một địa phương có số thu ngân sách thấp nhất trong các quận, huyện của thành phố, Hải An đã vươn lên tốp đầu. Thu ngân sách nhà nhà nước trên địa bàn có tốc độ tăng bình quân đạt 29%/năm, tăng 126,1 lần so với năm 2004. Trong 3 năm (2020-2022) mặc dù ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng kết quả thu ngân sách nhà nước và thu trên địa bàn đều đạt và vượt kế hoạch thành phố giao. Riêng quý 1 năm 2023, đứng thứ nhất trong các quận, huyện về kết quả thu ngân sách (đạt 33,9%). Bên cạnh đó, Hải An là một trong những địa phương tự chủ về ngân sách từ năm 2017, đảm bảo được chi thường xuyên và chủ động nguồn lực để đầu tư chỉnh trang đô thị.
Hạ tầng y tế, giáo dục, văn hóa cũng được đầu tư mạnh mẽ. Cụ thể, có 14/22 trường đạt chuẩn quốc gia; 8/8 trạm y tế phường và Trung tâm y tế quận đạt chuẩn quốc gia; có 50/85 tổ dân phố có nhà văn hóa, điểm sinh hoạt văn hóa thể thao; các tuyến đường, ngõ nội đô của quận đã được bê tông hóa; triển khai lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, lắp đặt biển số nhà, số ngõ đạt trên 90%.
Quận đã đầu tư 879 công trình, dự án với tổng mức đầu tư 2.427 tỷ đồng để cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Hệ thống đường giao thông, ngõ, ngách tại các khu dân cư được xây dựng cải tạo, nâng cấp với tổng số 155,000 mét đường, ngõ; 220.500m2 hè đường với kinh phí đầu tư là 920,5 tỷ đồng.
 |
|
Cầu vượt Nguyễn Bỉnh Khiêm về đêm là điểm thu hút khách du lịch. |
Văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, từng bước hình thành nếp sống văn minh đô thị. Từ năm 2010 đến nay, chất lượng giáo dục quận có bước phát triển vượt bậc, đã nhiều năm vươn đứng đầu các quận, huyện của thành phố, 03 năm gần đây liên tục đứng thứ nhất thành phố về kết quả thi vào lớp 10 công lập. Mạng lưới y tế không ngừng phát triển, điều kiện chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn. Đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân không ngừng được được cải thiện và nâng cao.
Riêng công tác chăm lo gia đình chính sách, an sinh xã hội luôn được người dân đánh giá cao. Nâng cấp 564 nhà tình nghĩa từ quỹ người nghèo bằng sự đóng góp của các nhà hảo tâm, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn quận giảm từ 3,63% năm 2003 xuống 0% năm 2022. Đến nay duy trì tỷ lệ hộ nghèo 0% theo chuẩn mới.
Công tác quản lý, tôn tạo các di tích lịch sử được quan tâm đặc biệt; 18 di tích đã được đề nghị xếp hạng, trong đó có 16 di tích thành phố, 02 di tích cấp quốc gia, nâng số di tích lịch sử văn hóa được Nhà nước xếp hạng trên địa bàn quận là 4 cụm di tích và 26 di tích. Đặc biệt năm 2022, lễ hội Từ Lương Xâm (thờ Đức Vương Ngô Quyền, người có công chỉ huy đánh tan quân Nam Hán, chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc) được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.
Vũ Trang
