Dư địa để phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại khu vực HTX là rất lớn, bởi hiện có hơn 6 triệu thành viên HTX, tạo việc làm cho gần 1 triệu lao động, song số người tham gia BHXH chỉ chưa tới 2%.
Tỷ lệ tham gia còn khiêm tốn
Trong khi đó, việc người lao động được tham gia BHXH có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX. Đơn cử, HTX Artemia Vĩnh Châu (Vĩnh Trạch Đông, Bạc Liêu), với ngành nghề sản xuất kinh doanh trứng artemia. Bên cạnh đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, HTX luôn thực hiện tốt chế độ lương, phúc lợi của thành viên và người lao động; người lao động trong HTX được đảm bảo lương, đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
 |
|
Đến hết tháng 10/2022, toàn tỉnh Lạng Sơn mới có 54 HTX tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp. |
Trong bối cảnh dịch COVID-19 tác động tới HTX, doanh nghiệp trên địa bàn, BHXH tỉnh Bạc Liêu đã thực hiện nhanh chóng các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch theo Nghị quyết số 68/NQ-CP, Nghị quyết số 116/NQ-CP. Vì vậy, người lao động càng thêm động lực để gắn bó với HTX.
Tuy nhiên, cũng giống như nhiều địa phương khác trên cả nước. Tại tỉnh Bạc Liệu, ước chỉ có 1,12% thành viên của các HTX được tham gia BHXH. Điều này đồng nghĩa với việc có hàng nghìn thành viên, hay nói đúng hơn là hàng nghìn lao động đang ở ngoài hệ thống an sinh xã hội. Họ tham gia lao động, sản xuất trong các HTX, nhưng lại không được HTX đóng BHYT, bảo hiểm thất nghiệp và cả BHXH.
Đây chính là một trong những nguyên nhân cơ bản làm cho người nông dân không tha thiết tham gia vào các HTX, nếu có cũng chỉ là tham gia mang tính hình thức. Bằng chứng cụ thể là nhiều thành viên khi tham gia HTX nhưng không góp vốn, không tham gia sinh hoạt và mặc cho các HTX hoạt động theo kiểu “tự hợp, tự tan”.
Đây cũng là nguyên nhân làm cho các HTX không tập hợp, huy động được các nguồn lực đầu tư từ các thành viên và chưa khai thác, phát huy được trí tuệ, tâm huyết, thậm chí cả sự cống hiến cho sự phát triển của các HTX, do các thành viên không thấy và hưởng được các lợi ích thiết thực, chính đáng.
Vận động các HTX đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Chỉ ra những bất cập trong phát triển BHXH của khu vực HTX trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, ông Nguyễn Hữu Hải, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn, cho hay mặc dù thời gian qua, công tác tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp đối với nhóm lao động chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động này đã được ngành BHXH và Liên minh HTX tỉnh quan tâm đẩy mạnh, nhưng số HTX đăng ký tham gia BHXH, BHYT bắt buộc cho người lao động và tỷ lệ lao động tham gia rất thấp.
Đến hết tháng 10/2022, toàn tỉnh Lạng Sơn mới có 54 HTX tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, bằng 13,8% tổng số HTX, với 271 lao động, bằng 3,4% tổng số lao động. Trong khi đó, số lao động, thành viên HTX tham gia BHXH tự nguyện cũng còn rất hạn chế.
Để khắc phục những khó khăn và hạn chế, từng bước thu hẹp và lấp đầy "khoảng trống", Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn cho rằng cần triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 20 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới gắn với thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, các chỉ tiêu đề ra hàng năm; Tiếp tục tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương về các giải pháp tổ chức thực hiện nâng cao chất lượng, hiệu quả của HTX.
Đặc biệt, phối hợp với các sở, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thành phố, trong đó trọng tâm là phối hợp với BHXH tỉnh để đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật và phát triển người tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp trong HTX.
“Phối hợp với các sở, ngành để thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh và hướng dẫn việc thực hiện tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp đối với các HTX trên địa bàn, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động”, ông Hải nhấn mạnh.
Theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn, cần đẩy mạnh phối hợp với BHXH tỉnh mở các hội nghị tuyên truyền, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình cho thành viên và người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; vận động các HTX dành một khoản kinh phí để hỗ trợ thêm cho người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc để tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.
“Với những giải pháp trên, tin tưởng rằng, trong thời gian tới, số người tham gia BHXH, bảo hiểm y tế tại các HTX sẽ có những chuyển biến tích cực, đảm bảo quyền lợi cho người lao động, là tiền đề để thành viên viên, người lao động gắn bó hơn với HTX, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển của các HTX trên địa bàn tỉnh”, ông Hải chia sẻ.
Minh Hằng
