Với kinh nghiệm nhiều năm xuất khẩu (XK) hóa chất xử lý môi trường và xử lý cao su phế thải vào thị trường Nam Mỹ, ông Nguyễn Văn Thanh, Giám đốc công ty TNHH Hóa chất Long Long, cho biết XK một mặt hàng từ Việt Nam sang Mỹ Latinh phải mất khoảng hai tháng.
"Hai tháng với ngành hàng của chúng tôi thì bình thường, nhưng với ngành hàng nông sản, những ngành hàng mang tính chất tươi sống là cả vấn đề phức tạp. Vì xa xôi nên cước phí khá đắt. XK sang Hàn Quốc, Nhật Bản hay châu Âu thì cước phí rẻ hơn sang Mỹ Latinh rất nhiều", ông Thanh nói.
Mất hai tháng vận chuyển
Chia sẻ tại Diễn đàn thương mại và đầu tư Việt Nam – Mỹ Latinh do Bộ Công Thương tổ chức tại Tp.HCM ngày 13/11, vị giám đốc công ty hóa chất này cũng lưu ý vấn đề bảo hộ mậu dịch của một số nước ở Mỹ Latinh. Đơn cử như khi công ty Long Long xuất sang Argentina phải chịu thuế nhập khẩu lên đến 15%, chưa kể thuế giá trị gia tăng.
Cho nên, theo ông Thanh, nếu các doanh nghiệp (DN) Việt muốn bán hàng sang thị trường Argentina phải chấp nhận mức thuế suất đó. Chưa kể sự mất ưu thế dần tại thị trường này nếu như họ nhập hàng từ Brazil về chỉ mất có một tuần, còn các DN XK từ Việt Nam sang đây phải mất đến hai tháng.
Ngược lại, thị trường Mỹ Latinh vẫn có những ưu điểm tiềm năng. Thứ nhất, đây là thị trường lớn với hơn 650 triệu dân có tính cách gần gũi và GDP của họ hơn hẳn Việt Nam. Sản phẩm hóa chất từ Việt Nam hoàn toàn có thể đứng chân tại đây vì họ có nhu cầu và chưa làm.
Trong khi đó, về triển vọng XK thủy sản vào thị trường Mỹ Latinh, bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và XK Thuỷ sản Việt Nam (Vasep), cho biết chiến lược mở rộng thị trường của Vasep vào thị trường này bắt đầu cách đây 5 năm.
Đến nay, thủy sản Việt đã thâm nhập được thị trường Brazil, Mexico, Colombia…, giá trị giao thương hơn 200 triệu USD/năm với sản phẩm chính là cá basa. Vasep đặt mục tiêu đến năm 2020, giá trị XK thủy sản sang thị trường Mỹ Latinh sẽ đạt trên 500 triệu USD.
Trước băn khoăn là với một thị trường xa, mất nhiều thời gian vận chuyển sẽ ảnh hưởng đến mặt hàng tươi sống, bà Lan trấn an rằng việc XK chủ yếu là sản phẩm cá phi lê, đông lạnh với thời gian sử dụng khá dài (khoảng một năm), nên khoảng cách địa lý không phải là trở ngại chính với ngành hàng thuỷ sản.
Nông sản tươi sống chưa có nhiều cơ hội tiếp cận các nhà nhập khẩu Mỹ Latinh |
Cần chiến lược bài bản
"Chỉ có điều các DN XK còn gặp trở ngại khi giao dịch bằng tiếng Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha khi vào thị trường Mỹ Latinh. DN cũng phải cập nhật những chính sách thay đổi liên tục. Và điều mà DN còn e ngại là tính bảo hộ ở thị trường này", bà Lan bộc bạch.
Điển hình như Brazil – vốn là "gã khổng lồ" về nuôi trồng thủy sản, hàng rào kỹ thuật để nhập khẩu thủy sản vào nước này rất khắt khe. Nếu các DN muốn XK thủy sản vào Brazil phải đăng ký và được Cục Thanh tra các sản phẩm từ động vật cho phép thì mới được XK sang, với chất lượng đòi hỏi khá cao. Ngay cả Mexico hay Colombia cũng vậy.
Trên thực tế, giá trị XK thủy sản của Việt Nam vào Brazil hiện đã đạt 100 triệu USD/năm, đây là nỗ lực lớn của các DN thủy sản Việt. Nói ra điều này để thấy chất lượng của hàng hóa XK vào thị trường Mỹ Latinh rất quan trọng, không hẳn dễ tính như nhiều người nghĩ.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, năm ngoái, kim ngạch XK của Việt Nam vào thị trường Mỹ Latinh đã đạt 7,91 tỷ USD (tăng 27,1% so với năm 2016). Trong đó, có 4 nước đối tác đạt mức trao đổi thương mại hai chiều trên 1 tỷ USD là Brazil, Argentina, Mexico và Chile.
Giới chuyên gia cho rằng việc phát triển mở rộng thị trường XK của Việt Nam sang khu vực Mỹ Latinh sẽ góp phần giảm tải cho các thị trường truyền thống. Nhờ đó, các DN có thể đa dạng hóa thị trường, thêm đối tác bạn hàng, mở rộng khả năng giao dịch về giá cả, nguồn hàng.
Điều này sẽ góp phần giảm bớt rủi ro cho DN trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu không ngừng biến động. Mặt khác, Việt Nam có thể tranh thủ Mỹ Latinh với vai trò là nguồn cung cấp nguyên nhiên liệu quan trọng của thế giới nhằm phục vụ cho sản xuất hàng hoá trong nước để XK.
Theo Bộ Công Thương, các nước Mỹ Latinh có nhu cầu nhập khẩu lớn các mặt hàng vốn là thế mạnh XK của Việt Nam như gạo, giày dép, dệt may, thủy sản, đồ gỗ, máy tính, điện tử tin học, máy móc, cơ khí, vật liệu xây dựng, hóa chất, thực phẩm… Tuy nhiên, Việt Nam chưa tận dụng hết các cơ hội để gia tăng thị phần tại các thị trường này.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải lưu ý, những thách thức đối với cộng đồng DN Việt khi tìm đến thị trường Mỹ Latinh chính là khoảng cách địa lý xa xôi, chưa có tuyến vận tải hàng hóa và hành khách trực tiếp dẫn đến thời gian vận tải, đi lại dài và chi phí cao. Đó còn là sự khác biệt về ngôn ngữ, còn ít thông tin về các quốc gia trong khu vực Mỹ Latinh.
"Vì vậy, để thị trường Mỹ Latinh xích lại gần hơn với các DN Việt cần có những định hướng đúng cho DN có chiến lược tiếp cận thị trường này bài bản và thuận lợi hơn", ông Hải nhấn mạnh.
Thế Vinh