Mới đây, Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động thực vật Việt Nam (SPS Việt Nam) thuộc Bộ NN&PTNT đã gửi Công văn số 133/SPS-BNNVN đến Cục Bảo vệ thực vật, nêu thông báo của Bộ An toàn thực phẩm và dược phẩm Hàn Quốc đối với sản phẩm ớt đỏ khô của Việt Nam vi phạm quy định về an toàn thực phẩm. Cụ thể, lô hàng ớt khô của Công ty TNHH Long Thành sản xuất năm 2022 có mức dư lượng tricyclazole từ 0,02 - 0,04 mg/kg, vượt mức cho phép của Hàn Quốc là 0,01 mg/kg.
Trái ớt nhiều lần bị cảnh báo
Qua xác minh của Cục Bảo vệ thực vật, Công ty TNHH Long Thành đăng ký kinh doanh tại Cụm công nghiệp đường Ngô Quyền (P.Cẩm Thượng, TP.Hải Dương, tỉnh Hải Dương). Cục Bảo vệ thực vật đã gửi thông báo tới Sở NN&PTNT tỉnh Hải Dương, các chi cục kiểm dịch thực vật và Công ty TNHH Long Thành kiểm tra, làm rõ nguyên nhân.
![]() |
Chất lượng, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật với quả ớt là điều kiện tiên quyết để giữ chữ tín ở thị trường xuất khẩu. |
Ngay sau thông tin trên, Cục Bảo vệ thực vật đã 2 lần chính thức thông tin khẳng định đến nay chưa nhận được bất cứ thông báo nào từ phía Hàn Quốc về việc cấm nhập khẩu ớt của Việt Nam, bởi trước đó trên mạng xã hội xuất hiện thông tin Hàn Quốc cấm nhập khẩu trái ớt của Việt Nam.
Sự việc trên tiếp tục là “hồi chuông” cảnh tỉnh cho ngành ớt về chất lượng cũng như đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bởi đây cũng là ngành hàng từng nhiều lần bị các thị trường "tuýt còi", nghiêm trọng hơn là cấm nhập.
Ông Lê Nhật Thành, Giám đốc Trung tâm kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu I (Cục Bảo vệ thực vật) kể lại câu chuyện, cách đây 5 năm, khi ớt được xuất khẩu vào EU với hình thức nằm trong gói gia vị. Sau đó, thị trường EU phát hiện gói gia vị của Việt Nam còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, và cảnh báo nếu phát hiện thêm 5 trường hợp tồn dư thuốc bảo vệ thực vật thì sẽ dừng nhập khẩu toàn bộ nông sản từ Việt Nam.
Sau đó, Bộ NN&PTNT đã phải tạm dừng xuất khẩu rau gia vị sang EU trong vòng 6 tháng để yêu cầu các vùng sản xuất phải trồng trong nhà lưới, cấp mã số trong nhà lưới. Một lô rau xuất đi EU, cán bộ kiểm dịch thực vật cần kiểm tra tại chỗ từng lô hàng. Rất may, 4-5 năm nay về cơ bản, rau gia vị Việt Nam đã đáp ứng được các yêu cầu khắt khe trên.
Tình trạng quả ớt bị cấm nhập khẩu do tồn dư thuốc bảo vệ thực vật cũng từng xảy ra tương tự đối với các thị trường Trung Quốc, Malaysia. Đến thời điểm hiện tại, cơ bản các thị trường đã nối lại để cho phép nhập khẩu, tuy vậy trái ớt cần phải đặc biệt chú ý tới kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Ông Nguyễn Trung Dũng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP DH Food cho biết, thu mua được sản phẩm ớt cực kỳ khó khăn vì không tìm được nhà cung cấp đảm bảo chất lượng. “Đây là những dẫn chứng cho thấy, Việt Nam cần phải tăng cường giám sát và phát triển sản xuất theo hướng xanh, sạch”, ông khuyến nghị.
Quay trở lại câu chuyện liên quan tới lô hàng bị Hàn Quốc tuýt còi, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung khẳng định: Cục Bảo vệ thực vật đã nhiều lần hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện nghiêm các yêu cầu của phía đối tác. Cụ thể, một trong các điều kiện tiên quyết của các lô ớt trước khi xuất khẩu phải đưa mẫu vào các phòng xét nghiệm để kiểm tra, loại trừ tồn dư hóa chất mà phía Hàn Quốc cấm.
Hàn Quốc đã thẩm định và công nhận 8 phòng lab của Việt Nam đủ điều kiện để làm các mẫu xét nghiệm. Quy định này đều được công khai, các doanh nghiệp xuất khẩu phải có trách nhiệm tuân thủ nghiêm túc yêu cầu của thị trường nhập khẩu.
Cũng theo Thứ trưởng Hoàng Trung, ngoài Hàn Quốc, Việt Nam đang đàm phán để ký nghị định thư xuất khẩu ớt chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Khi đã ký được nghị định thư với Trung Quốc, sản lượng ớt xuất khẩu của Việt Nam sẽ còn tăng mạnh trong những năm tới. Do vậy, chất lượng luôn là ưu tiên phải đặt lên hàng đầu.
Đừng để mất lòng tin với người dùng thế giới
Thực tế, câu chuyện của ngành hàng ớt chỉ là một trong những dẫn chứng về nỗi lo cũ nhưng rất nhức nhối về vi phạm tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Đơn cử như với quả vải tươi, ông Cao Xuân Thắng, Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Singapore cho biết, nhờ hoạt động xúc tiến thương mại, năm 2021, sản phẩm vải tươi đã đạt được mức tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu khá tốt. Tuy nhiên, năm 2022, Thương vụ có làm việc lại với hệ thống siêu thị của Singapore là NTUC FAIRRICE thì họ từ chối nhập khẩu vải thiều Việt Nam.
“Lãnh đạo hệ thống siêu thị này nói rằng, hầu hết các mẫu quả vải tươi nhập khẩu vào Singapore bị tồn sulphur”, ông Thắng chia sẻ. Đó là lý do xuất khẩu quả vải tươi Việt Nam giảm mạnh tại thị trường Singapore.
Không chỉ quả vải, cách đây một vài năm, quả nhãn tươi cũng bị phía Singapore từ chối nhập khẩu vì tồn dư sulphur. Sang năm 2023, ông Thắng cho biết, một số doanh nghiệp Việt Nam đã gửi mẫu chào hàng tới Thương vụ nhờ kết nối xúc tiến thương mại. Tuy nhiên, Thương vụ lưu ý, các Bộ, ngành chức năng, Hiệp hội, doanh nghiệp cần quản lý chặt chẽ quy trình sản xuất để nông sản thực phẩm đảm bảo yêu cầu chất lượng phục vụ xuất khẩu.
“Mở cửa thị trường sẽ tốn kém công sức, tài chính, nên vào được thì phải lưu ý duy trì chất lượng, nếu không sẽ bị đào thải. Nông sản Việt phải giữ uy tín - không chỉ uy tín doanh nghiệp mà còn là uy tín của thương hiệu quốc gia. Người tiêu dùng không biết vải của địa phương này hay địa phương kia, nhưng hiểu đó là vải của Việt Nam và quay lưng nếu phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật”, ông Thắng nói.
Tương tự, thời gian qua, để hỗ trợ cho các doanh nghiệp, các hoạt động xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm của Việt Nam, Thương vụ Việt Nam tại Australia đã đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp tổ chức các sự kiện dùng thử, quảng bá thương hiệu cho nhiều mặt hàng nông sản Việt tới người tiêu dùng Australia.
Sau nỗ lực xây dựng thương hiệu, sầu riêng Ri6, gạo ST25, mít đông lạnh, chanh leo đông lạnh, hạt điều, dừa Việt Nam đã có thương hiệu tại thị trường này. Tuy nhiên, Thương vụ Việt Nam tại Australia đề nghị doanh nghiệp không trộn hàng loại 2 để phá giá các mặt hàng trên, việc này sẽ làm người tiêu dùng quay lưng với nông sản Việt Nam.
Đối với các doanh nghiệp đang có đơn hàng chuẩn bị xuất khẩu sang thị trường Australia, Thương vụ khuyến cáo, cần đảm bảo việc hàng hóa đã đáp ứng các điều kiện nhập khẩu an toàn sinh học và chuẩn bị đầy đủ tài liệu nhập khẩu tối thiểu theo quy định của Australia. “Cần đảm bảo các thùng chứa hàng hóa và thực phẩm nhập khẩu phải tuân thủ đúng yêu cầu, sạch sẽ để hạn chế các rủi ro sẽ ảnh hưởng tới tiến độ kiểm tra hàng hóa”, Thương vụ khuyến nghị.
Nhật Linh