Luật Thuế xuất nhập khẩu: Cần “gỡ rối” cho doanh nghiệp

Hiện nay, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các DN về dự thảo Luật Thuế XNK sửa đổi Luật Thuế XK, thuế NK năm 2005 và dự kiến sẽ trình Quốc hội thông qua vào tháng 10/2015. Dự thảo lần này tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định về hàng hóa chịu thuế, không chịu thuế, ưu đãi miễn giảm thuế, cách tính thuế và hoàn thuế…

DN muốn chính sách “có lợi”

Giải thích về lý do sửa đổi luật, bà Lỗ Thị Nhụ, Cục trưởng Cục thuế XNK (Tổng cục Hải quan) phân tích, trong hơn 1.000 dòng thuế XNK sẽ có khoảng 90% phải thực hiện giảm thuế suất về 0% theo các cam kết hội nhập. Luật Thuế XNK cần được sửa đổi để chính sách thuế giúp bảo vệ sản xuất trong nước.

Lý do cấp thiết là Luật Thuế XNK hiện hành vẫn bao gồm cả các nội dung đã quy định trong Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư, Luật Môi trường, Luật Hải quan mới được ban hành. Do đó, cần sửa đổi để khắc phục các quy định chồng chéo, vướng mắc, đảm bảo thực hiện thống nhất. Đồng thời, sửa đổi luật theo hướng phù hợp với các cam kết hội nhập mà Việt Nam đã và sẽ tham gia.

Đại diện Tổng cục Hải quan đề nghị các DN, hiệp hội tham dự góp ý cho các dự thảo Luật Thuế XNK, các điểm sửa đổi đã phù hợp hay chưa? Tuy nhiên, đại diện DN tỏ ra khá dè dặt góp ý chính sách, song họ lại sốt sắng đề nghị “gỡ rối” hàng loạt vướng mắc trong thực thi luật cũ và mới.

Bà Ánh Tuyết - Trưởng phòng XNK của công ty ôtô Ford Việt Nam thắc mắc về Điều 10 dự thảo Luật Thuế XNK quy định hàng hóa chỉ được thông quan, giải phóng khi đã nộp thuế. Nhưng khi hàng hóa chưa được thông qua và được phép mang về kho bảo quản thì doanh nghiệp có phải nộp thuế chưa? Đại diện Ford Việt Nam cũng lo lắng về thời hạn nộp tờ khai hoàn chỉnh trong vòng 30 ngày (vào mùng 10 hàng tháng) và nộp thuế của “DN ưu tiên đặc biệt” làm thủ tục hải quan là chưa phù hợp?

Theo bà Lỗ Thị Nhụ, với trường hợp các DN ưu tiên, tờ khai hoàn chỉnh trong tháng đã được hải quan chấp nhận đăng kí và đã được tính thuế rồi. Khi ấy, DN ưu tiên mới kê khai nộp thuế vào ngày mùng 10 tháng kế tiếp nên DN chưa phải nộp thuế.

Trong hơn 1.000 dòng thuế XNK sẽ có khoảng 90% phải thực hiện giảm thuế suất về 0% theo các cam kết hội nhập

Bà Phạm Quỳnh Trang - Đại diện Tập đoàn viễn thông quân đội (Viettel) cũng nêu ra hàng loạt vướng mắc trong thực hiện chính sách thuế XNK. Cụ thể, Viettel mở tờ khai tạm nhập - tái xuất hàng để thử nghiệm, sau đó đối tác có thể cho, tặng hàng hóa đó và chuyển đổi mục đích sử dụng.

Theo Điều 9 dự thảo Luật sửa đổi quy định: “tính thuế XNK từ thời điểm đăng kí tờ khai theo Luật Hải quan”, tức là tính từ thời điểm mở tờ khai tạm nhập. Bà Trang đề nghị nên tính thuế tại thời điểm mở tờ khai mới khi chuyển đổi mục đích sử dụng hàng hóa.

Đại diện Viettel còn đề nghị mở rộng thời hạn nộp thuế ưu tiên cho DN, mở rộng đối tượng quản lý thuế ưu tiên để không cần có bảo lãnh, miễn thuế VAT với hàng XK trả lại và NK mới (do chính sách hàng đổi bảo hành “1 đổi 1” của Viettel)…

Bà Lỗ Thị Nhụ đồng ý và tiếp thu đề xuất sửa đổi thời điểm tính thuế của Viettel vì phù hợp với thực tế của DN. Các đề xuất khác sẽ được ghi nhận và xem xét. Riêng đề xuất mở rộng thời hạn nộp thuế ưu tiên cho DN, theo bà Nhụ là khó khả thi.

Chính sách thuế cần ổn định

Ban soạn thảo luật đưa ra 2 phương án về thẩm quyền xây dựng biểu thuế, thuế suất (Khoản 2, Điều 11). Cụ thể, Phương án 1 là “Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành mức thuế suất tối thiểu cho từng phân nhóm hàng thuộc danh mục nhóm hàng chịu thuế xuất khẩu để làm căn cứ cho Bộ Tài chính quy định biểu thuế XNK với từng mặt hàng, quyết định mặt hàng và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế NK ngoài hạn ngạch thuế quan…”

Còn Phương án 2 là giao Thủ tướng Chính phủ quy định biểu thuế XNK với từng mặt hàng, quyết định áp dụng mặt hàng và mức thuế tuyệt đối… trên cơ sở mức thuế suất tối thiểu của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Phương án này được đánh giá là có tính ổn định hơn.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Xuân Hùng - đại diện Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) lo ngại chính sách thuế XNK thay đổi thường xuyên sẽ gây khó cho DN trong tính toán giá vốn hàng hóa. Hiện nay, Petrolimex là DN thực hiện XNK xăng dầu rất lớn và nộp thuế dẫn đầu.

“Chính sách thuế XNK nên được giữ ổn định mức thuế suất trong thời gian dài. Chúng tôi cũng đồng tình về thẩm quyền xây dựng biểu thuế, thuế suất theo Phương án 2 để giúp DN ổn định sản xuất kinh doanh, giảm thiểu tác động từ thay đổi chính sách thuế” - ông Hùng nói.

Ban soạn thảo cũng cho hay, thực tế có 90% kim ngạch XK có mức thuế đã được cam kết (mức trần với hàng hóa NK) tại các Hiệp định tự do hóa thương mại theo lộ trình từ 3-5 năm. Trong khi đó, quy định mức thuế XNK luôn có những ý kiến khác nhau giữa các bộ, cơ quan liên quan nên cần thiết giao Thủ tướng Chính phủ quy định.

Đại diện Samsung Display lại mong muốn được XK hàng hóa (sản phẩm nghiên cứu tại Việt Nam) ra nước ngoài. Nhưng, vì DN thuộc diện DN chế xuất nên đề nghị bổ sung loại hàng hóa này vào diện miễn thuế XK. Bà Nhụ giải thích, DN chế xuất phải XK sản phẩm sau khi nghiên cứu, nhưng DN có thể gửi công văn đến Cục hải quan Bắc Ninh để được hướng dẫn cụ thể.

Một số DN cũng lo lắng điểm sửa đổi của Điều 16 dự thảo “chuyển hàng hóa tạm nhập – tái xuất từ đối tượng chịu thuế ở khâu NK và thực hiện hoàn thuế khi XK sang đối tượng miễn thuế có điều kiện về bảo lãnh, đặt cọc”.

Vì Luật quản lý thuế hiện hành (Điều 10) lại chưa điều chỉnh, mà vẫn xác định là đối tượng chịu thuế XNK. Đại diện Tổng cục Hải quan đã trấn an các DN rằng Điều 10 của Luật quản lý thuế sẽ mất hiệu lực khi Luật XNK mới ra đời.

Thu Hằng