Trước đó, khi Bộ Tài chính đưa ra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 6 luật thuế, nhiều doanh nghiệp (DN) sản xuất phân bón trong nước từng bày tỏ mong muốn phân bón phải trở thành đối tượng chịu thuế GTGT với mức thuế suất là 0% để không chỉ có lợi cho DN mà còn có lợi cho nông dân.
Doanh nghiệp trông chờ
Trong quý I năm nay, công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (DHB) tiếp tục báo lỗ hơn 86,4 tỷ đồng và dự kiến lỗ cả năm hơn 720 tỷ đồng. Đối với chính sách thuế, công ty này kiến nghị đưa mặt hàng phân bón vào đối tượng điều chỉnh của Luật thuế GTGT với thuế suất từ 0 đến 5%.
Như chia sẻ của ông Nguyễn Đức Ninh, Phó Tổng Giám đốc DHB, chính sách thuế GTGT cần đưa về 0% để cạnh tranh bình đẳng với phân bón nhập khẩu và nông dân được mua phân bón giá rẻ.
Bộ Công Thương từng cho rằng việc đưa phân bón từ mặt hàng không chịu thuế GTGT sang chịu thuế 0% có thể giúp ngành phân bón trong nước tiết kiệm 2.500 tỷ đồng chi phí mỗi năm, tạo sức cạnh tranh về giá so với hàng nhập khẩu.
Còn theo báo cáo phân tích của một số công ty chứng khoán, nếu áp thuế GTGT 0 – 5% đối với phân bón, những DN sản xuất phân bón trong nước sẽ hưởng lợi lớn.
Các DN này sẽ giảm giá thành sản xuất, tăng tính cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu (nhất là phân bón giá rẻ của Trung Quốc). Khi ấy, chi phí của DN phân bón nội địa sẽ giảm và lợi nhuận sẽ tăng lên.
Trong khi đó, theo quan điểm của Bộ Tài chính khi trả lời ý kiến cử tri mới đây, việc áp thuế GTGT với mức 0% như một số đề xuất là chưa phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định của Luật Thuế GTGT.
Theo Luật Thuế GTGT (có 3 mức thuế suất là 0%, 5% và 10%), mức thuế 0% áp dụng với hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu theo thông lệ quốc tế. Mức thuế suất 5% áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ thiết yếu cho đời sống và hàng hóa, dịch vụ là đầu vào sử dụng cho sản xuất nông nghiệp. Mức thuế suất 10% áp dụng đối với các hàng hóa, dịch vụ thông thường khác.
 |
|
Nếu Bộ Tài chính đưa ra mức áp thuế GTGT 0% thì sẽ tốt hơn nhiều cho DN và nông dân |
Nông dân chịu thiệt?
Xoay quanh phần trả lời của Bộ Tài chính, trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, giám đốc một công ty sản xuất phân bón ở phía Nam cho biết việc phân bón được chịu thuế GTGT tất nhiên là tốt hơn rất nhiều so với việc không chịu thuế GTGT. Tuy nhiên, nếu Bộ Tài chính đưa ra mức áp thuế GTGT 0% thì sẽ tốt hơn nhiều cho DN và nông dân.
"0% hay 5% thì phía DN phân bón đều sẽ chấp nhận, nhưng việc cân đối nguồn thu cho ngân sách nhà nước thì phải tính đến, vì như vậy, Nhà nước phải hoàn thuế đầu vào nhiều hơn", vị giám đốc này chia sẻ thêm.
Với giả định mặt hàng phân bón sẽ chịu thuế GTGT 5% kể từ đầu năm 2019, giới phân tích nhận định DN phân bón sẽ phải gánh thêm 5% thuế trên giá vốn. Nếu các DN phân bón nội địa không đổi giá bán thì lợi nhuận biên lãi gộp của họ sẽ giảm 3-5 điểm phần trăm.
Chưa kể, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như hiện nay và áp lực về lợi nhuận, theo dự báo, các nhà sản xuất phân bón sẽ tăng giá bán. Còn các DN hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu và phân phối phân bón, do biên lợi nhuận gộp mỏng nên sẽ đẩy phần lớn gánh nặng thuế sang cho người tiêu dùng là nông dân.
Thực ra, dư luận vẫn tỏ ra chưa hoàn toàn đồng tình với quan điểm tăng thuế suất VAT nói chung hay áp 5% thuế GTGT với phân bón nói riêng trong điều kiện như hiện nay. Bởi vì bản chất của thuế GTGT là loại thuế gián thu, điều tiết hầu như vào tất các loại hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.
Do đó, bản chất của thuế GTGT tạo ra sự bất bình đẳng rất lớn cho người chịu thuế. Việc tăng thuế GTGT cộng với việc áp thuế GTGT 5% đối với phân bón sẽ gia tăng gánh nặng về thuế cho những nông dân vì họ phải trả thuế GTGT gián tiếp trong giá cả hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng và sử dụng. Đây là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước gánh nặng về thuế mà Bộ Tài chính lẽ ra cần nghĩ đến.
Một khi áp thuế GTGT 5% đối với phân bón đồng nghĩa người nông dân phải chịu thêm một khoản chi phí khi sử dụng các sản phẩm, hàng hóa đầu vào cho sản xuất nông nghiệp như phân bón luôn chực chờ tăng giá vì thuế.
Đại bộ phận những người làm nông nghiệp có quy mô sản xuất nhỏ, đất đai canh tác phân tán, mức thuế suất này sẽ làm đời sống của họ càng khó khăn hơn.
Thế Vinh
