Đây là thông tin được bà Yến Ngô, Giám đốc giải pháp thị trường Việt Nam của Facebook đưa ra tại Diễn đàn Tiếp thị trực tuyến 2020 vừa được tổ chức.
Bùng nổ mua sắm online
Theo đại diện Facebook, 2020 là năm có thay đổi ngoài sức tưởng tượng trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng.
![]() |
70% người tiêu dùng Việt Nam không biết chính xác muốn gì khi mua sắm online. |
Trong nghiên cứu gần đây của Facebook, 5 năm chuyển dịch số đã kịp nén lại chỉ còn 1 năm - tức là năm 2020. Số hóa, điện tử hóa trở thành cách sống của người tiêu dùng thế giới nói chung và người tiêu dùng Việt Nam nói riêng. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy, 70% người tiêu dùng Việt Nam thường không biết chính xác muốn gì khi mua sắm online.
Mặc dù vậy, người tiêu dùng Việt Nam là nhóm người dùng đang mua sắm online ở nhiều ngành hàng hơn các quốc gia khác. Nếu như năm 2019, người dùng Việt Nam mua sắm trung bình ở mức 3,9 ngành hàng, thì năm 2020 tăng lên 5,2 ngành hàng.
Người tiêu dùng Việt Nam mua hàng trên nhiều nền tảng khác nhau. Cụ thể, năm 2019 mua hàng trung bình trên 4 nền tảng, năm 2020 là 5,7 nền tảng.
"Người tiêu dùng Việt Nam mua nhiều trên kênh online và mua ở nhiều nơi. Vì thế, chúng tôi gọi người tiêu dùng số Việt Nam là thế hệ khám phá. Họ là những người tiêu dùng mà hành vi mua sắm không có kế hoạch, phụ thuộc nhiều vào cảm hứng và sự cởi mở với ý tưởng mới tại thời điểm họ mua", bà Yến Ngô cho biết.
Do vậy, theo đại diện Facebook, thói quen mua sắm này tạo ra mong đợi mới của người tiêu dùng với doanh nghiệp, đó là họ muốn "doanh nghiệp đừng bắt người dùng phải tự tìm sản phẩm". Thực ra, người dùng cũng không biết cần tìm gì, vì vậy doanh nghiệp hãy đem sản phẩm của mình đến với khách hàng, gợi ý cho họ những điều thú vị về sản phẩm - biết đâu họ sẽ mua.
Bà Yến Ngô nhấn mạnh: "Đây là sự chuyển dịch từ thương mại điện tử đơn thuần sang thương mại điện tử khám phá, mà doanh nghiệp phải biết. Truyền cảm hứng cho khách hàng là bước đầu tiên của thương mại khám phá. Doanh nghiệp có thể sử dụng người nổi tiếng để quảng cáo cho sản phẩm, livestream... để tạo ra cảm hứng cho người tiêu dùng".
Bà Lê Minh Trang, đại diện Công ty Nielsen Việt Nam nhìn nhận về xu hướng mua sắm online, theo đó dịch COVID-19 sẽ mở ra cơ hội kinh doanh online nhiều hơn khi người dân chọn mua sắm tại nhà gia tăng. Có tới 25% khách hàng nói rằng đã mua sắm online khi dịch COVID-19 xảy ra.
Hiểu rõ hành vi người tiêu dùng
Khảo sát của Nielsen cho biết, 55% người tiêu dùng online của Việt Nam là người trẻ trong độ tuổi 18 - 29, giới tính nữ, trình độ học vấn cao. Trước khi COVID-19 diễn ra, tốp các ngành hàng thường được mua sắm nhiều trên kênh online là thời trang, hàng chăm sóc cá nhân, thực phẩm... Tuy nhiên, sau COVID-19, người tiêu dùng đang thắt chặt chi tiêu hơn khi mua sắm các mặt hàng thời trang. Đây là chuyển dịch mà các doanh nghiệp bán hàng online cần phải nhìn thấy.
Trong khi đó, ông Nguyễn Thanh Hưng, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) chia sẻ, hình ảnh mà ông nhìn thấy nhiều trong 2 đợt dịch COVID-19 vừa qua là nhân viên giao hàng đồ ăn nhanh của nhiều ứng dụng mua sắm trực tuyến (app) khác nhau. Triển vọng tăng trưởng mua sắm online trong lĩnh vực này có thể phát triển hơn nữa.
"Dự kiến kinh doanh online tiếp tục sẽ là "cuộc chơi" sôi động với nhiều cơ hội. Vấn đề là doanh nghiệp phải biến những cơ hội này thành hiện thực", ông Hưng nói.
Để bán hàng online, các chuyên gia cho rằng không nhất thiết phải phụ thuộc quá nhiều vào một số kênh, mà doanh nghiệp có thể tham gia các super app.
Theo ông Tuấn Hà, CEO Vinalink, để tự xây dựng super app rất khó, vì đa phần doanh nghiệp không thể có đủ tiềm lực về vốn, công nghệ. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể tham gia vào super app của các doanh nghiệp khác. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng được cơ hội, cũng như tránh lệ thuộc quá nhiều vào "người khổng lồ" như Facebook hay Google.
Bình luận về ứng dụng Vinshop của Vingroup mới đây, ông Hà cho rằng trước giờ tạp hóa không thể lên kênh online như Shopee hay Lazada... Tuy nhiên, Vingroup đã nhìn thấy khoảng trống này, từ đó tạo ra kênh nhằm kết nối nhà sản xuất đến chủ cửa hàng tạp hóa truyền thống và người tiêu dùng. Đây là bước đi khá khôn ngoan của Vingroup nhưng đồng thời cũng tạo ra cơ hội để các cửa hàng tạp hóa hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả hơn.
Đồng thời, ông Hà kể lại một câu chuyện thú vị về cách tăng tương tác cho sản phẩm: "Khi bán online một chiếc bánh pizza, người bán bỏ vào trong hộp bánh 20.000 đồng với một tấm thiệp nhỏ với nội dung rằng người mua sau khi dùng bánh có thể giới thiệu, quảng cáo giúp với cả một tấm lòng tha thiết thì chắc chắn không có lý do gì khách hàng từ chối giúp đỡ. Trong khi ở ngoài có khi đưa 20.000 đồng, chắc chắn người ta không làm". Điều này cho thấy để bán hàng, nhất là bán hàng online là cả một nghệ thuật mà các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa luôn phải học.
Lê Thúy