Trong phiên chất vấn ngày 30/10, đại biểu Quốc hội Cao Đình Thưởng (Đoàn Phú Thọ) đã đặt câu hỏi cho tư lệnh ngành công thương về trách nhiệm quản lý như thế nào khi để xảy ra tình trạng trên, đồng thời cho rằng nếu còn tiếp diễn, Nhà nước thất thu thuế, người tiêu dùng thiệt, chỉ doanh nghiệp (DN) nhập khẩu được hưởng lợi.
Giá bán xe không thay đổi
Năm 2017, tỷ trọng xe nhập khẩu từ ASEAN tăng 50,4% về lượng và 82,5% về giá trị so với năm 2016. Năm 2018, tình trạng này vẫn tiếp diễn.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tuần từ ngày 19 – 25/10, số lượng ô tô nguyên chiếc các loại đăng ký tờ khai hải quan nhập khẩu đạt 3.214 chiếc, tương ứng đạt 64,2 triệu USD, tăng tới 64% so với tuần trước (1.957 chiếc với tổng trị giá 46,7 triệu USD).
Trong số những mẫu xe làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam, các dòng xe miễn thuế nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia vẫn chiếm tỷ trọng lớn, với số lượng lần lượt là 2.054 chiếc và 932 chiếc, sau đó là từ Nhật Bản (156 chiếc), từ Trung Quốc (37 chiếc), từ Đức (22 chiếc).
Tuy nhiên, giá bán xe nhập khẩu từ các nước ASEAN vẫn không thay đổi, thậm chí có những dòng xe do cầu lớn hơn cung nên đã tăng giá.
Dự kiến cuối năm nay và đầu năm 2019, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được Ủy ban châu Âu (EC) đệ trình Hội đồng 28 nước thành viên EU và Nghị viện châu Âu (EP). Nếu hiệp định được thông qua, mặt hàng ô tô của các quốc gia châu Âu về Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất 0% theo lộ trình từ 7 đến 10 năm.
Hiện tại, mức thuế này đang là 74% với ô tô con dung tích xi-lanh trên 3.000cc và 78% với xe dưới 3.000cc. Mặt hàng xe tải dưới 5 tấn (bao gồm cả xe bán tải) đang được áp thuế nhập khẩu 65%.
Như vậy, nếu áp theo lộ trình giảm thuế trên, tính trung bình thuế sẽ được giảm 7%/năm, tương ứng các mẫu ô tô sẽ giảm từ vài chục cho đến hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, khi thuế về 0%, có những mẫu xe được giảm đến gần 50% giá hiện tại.
Tuy nhiên, theo dự đoán của các chuyên gia kinh tế, thời gian tới, giá bán sẽ vẫn diễn biến như nửa đầu năm nếu không có thay đổi gì về chính sách, thuế phí.
 |
|
Thuế về 0%, xe nhập từ ASEAN bắt đầu tăng mạnh nhưng giá bán vẫn chưa giảm |
Nhập khẩu chưa tăng đột biến
Quá trình Việt Nam tham gia hội nhập có hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) đã được ký kết với những cam kết giảm thuế quan, đơn giản thủ tục hành chính…
Trong 10 tháng qua, những dòng xe nhập khẩu từ ASEAN đã về với thuế 0% (từ 1/1/2018), thế nhưng đến nay vẫn chưa có mẫu xe nào giảm giá.
Thậm chí, nhiều mẫu xe nhập khẩu không có sẵn để mua, khách hàng phải đặt cọc trước để giữ chỗ, không biết ngày giao xe. Nếu muốn được ưu tiên giao xe sớm, khách hàng phải chấp nhận mua "bia kèm lạc" gói phụ kiện trị giá 20 – 100 triệu đồng.
Trả lời chất vấn của đại biểu về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho hay đây là cam kết của các nước thành viên để tiếp cận thị trường. Chúng ta đã tính toán kỹ trong đàm phán để đảm bảo lợi ích quốc gia, phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường nội địa, người tiêu dùng, lợi ích của DN sản xuất. Do đó, bên cạnh việc giảm thuế thì có những điểm khác tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đây là điểm tạo cân bằng khi tham gia các FTA.
Việc mở cửa thị trường nội địa cho các sản phẩm của FTA, của các nước ASEAN vào Việt Nam và sắp tới là các nước châu Âu… đã tạo thuận lợi cho Việt Nam có những điều kiện để tiếp tục tăng xuất khẩu, đẩy mạnh những mặt hàng Việt Nam có lợi thế cũng như có điều kiện phát triển.
Bên cạnh đó, các chính sách đồng bộ trong phát triển các ngành sản xuất nội địa, cơ chế ưu đãi, tự vệ đã có. Chẳng hạn như trong sản xuất ngành ô tô đang tạo điều kiện cho các DN ô tô nội địa và nhà đầu tư nước ngoài đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp ô tô trong nước.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết theo thống kê từ đầu năm đến nay, nhập khẩu ô tô từ ASEAN vào Việt Nam chưa có sự tăng đột biến trên tổng thể chung của kim ngạch nhập khẩu ô tô hàng năm đối với thị trường nội địa.
"Về quy mô thị trường nội địa 500.000 xe và nhập khẩu hàng năm khoảng 200.000 xe, còn lại là lắp ráp trong nước. Vì thế không có vấn đề gì lớn đặt ra cho thị trường ô tô nội địa và nhập khẩu", Bộ trưởng nói.
Với câu trả lời này, đại biểu Cao Đình Thưởng tranh luận lại với việc dẫn ý kiến cử tri cho rằng khi thuế về 0% thì kỳ vọng giá xe sẽ giảm khoảng 30% nhưng thực tế người mua xe vẫn phải mua với giá đắt hơn. Nhà nước có thất thu thuế năm 2018 không; Người dân có bị thiệt hại không và ai chịu trách nhiệm; doanh nghiệp có được lợi hay không?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh trả lời đại biểu bằng văn bản.
Thanh Hoa
