Bỏ ra 100 tỷ USD mua lại mảng hoạt động của đối thủ SABMiller tại Ấn Độ vào năm 2016, AB InBev gần đây bất ngờ vỡ lẽ ra là công ty con này đã có nhiều năm bắt tay với Carlsberg (Đan Mạch) và United Breweries (Ấn Độ) - có một phần sở hữu của Heineken NV, để ấn định giá bán các sản phẩm bia.
Ngấm ngầm “đi đêm”
AB InBev lập tức tiến hành một cuộc điều tra nội bộ trong nửa đầu năm ngoái và nhận thấy ban lãnh đạo các doanh nghiệp trên đã có sự thỏa thuận ngầm trước khi thông báo giá sản phẩm cho chính quyền địa phương.
Mức giá này bao gồm tất cả chi phí sản xuất, tiếp thị, lợi nhuận cho nhà sản xuất… và thường được chính quyền các bang sử dụng làm tham chiếu xây dựng giá trần bán lẻ.
Hồi đầu tháng này, Ủy ban Cạnh tranh Ấn Độ (CCI) cũng tổ chức kiểm tra đột xuất văn phòng của cả ba công ty này và tìm thấy một số thư điện tử cho thấy lãnh đạo doanh nghiệp đã vi phạm luật chống độc quyền của Ấn Độ.
Đại diện của AB InBev chưa đưa ra bình luận nào chi tiết về diễn biến sự việc từ đó đến nay, mà chỉ khẳng định họ rất coi trọng vấn đề tuân thủ pháp luật về chống độc quyền.
Trong khi đó, Carlsberg tuyên bố vẫn “cam kết tuân thủ” tất cả các quy định liên quan. United Breweries, hiện chiếm 51% thị phần Ấn Độ, và Heineken thì đều giữ thái độ im lặng.
Theo Euromonitor International, ba hãng sản xuất bia trong diện điều tra hiện chiếm 90% sản lượng bia tiêu thụ trên thị trường Ấn Độ có quy mô 7 tỷ USD.
Nếu quá trình điều tra đi đến kết luận bất lợi, ba doanh nghiệp này có thể sẽ phải đối mặt với án phạt tiền lên đến 272 triệu USD và cá nhân các lãnh đạo cũng không tránh được trách nhiệm. AB InBev có thể sẽ được giảm tội vì đã tự giác trình báo.
Cuộc điều tra của cơ quan chức năng Ấn Độ chắc chắn sẽ khiến ngành bia nước này “khó thở” hơn, mặc dù đã và đang bị quản lý tương đối khắt khe với nhiều quy định khác nhau từ cấp bang, khiến cho các nhà sản xuất bia muốn mở rộng hoạt động cũng khó.
Có điều kiện dân số trẻ và mặt bằng thu nhập tăng cao, xã hội cởi mở hơn với chuyện bia rượu và văn hóa quán nhậu ngày càng phổ biến, tuy nhiên nhiều người Ấn Độ, nhất là ở các thị trấn và làng mạc nhỏ, vẫn chuộng rượu mạnh, đặc biệt là whisky.
 |
|
AB InBev khẳng định luôn coi trọng, tuân thủ pháp luật về chống độc quyền |
Một thị trường rất khó tính
Hầu hết các bang đều quy định giá bán đồ uống có cồn và hàng năm, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh rượu bia phải làm thủ tục xin phê duyệt giá sản phẩm. Đó là chưa kể nhiều điều kiện khác về dán nhãn, giấy phép và đăng ký nhãn hiệu.
Giá sản phẩm của công ty cũng là cơ sở để tính thuế rượu bia, một nguồn thu quan trọng của chính phủ Ấn Độ. Chính thực tế này dẫn đến việc giá bán lẻ ở các bang có sự khác biệt rất lớn. Một chai Kingfisher 330ml của United Breweries có giá 36 rupee (tương đương 0,49 USD) ở Goa, nhưng sang Haryana lại bị “thổi” lên tới 130 rupee.
Theo nguồn tin của Reuters, chính quyền địa phương rất ít khi cho phép tăng giá, vì lo ngại sẽ tác động đến lượng tiêu thụ của người dân và nguồn thu từ thuế.
Ngoài các vấn đề về giá cả, những thay đổi chính sách đột ngột cũng ít nhiều ảnh hưởng tới các nhà sản xuất bia. Năm 2016, Tòa án tối cao Ấn Độ đã cấm bán rượu trong vòng 500m từ đường cao tốc và cùng thời gian đó, bang Bihar thậm chí cấm các loại đồ uống có cồn - tức là chỉ 2 năm sau khi Carlsberg “trót” mở nhà máy bia tại đây.
Một thách thức nữa cho các hãng bia nước ngoài là sự nổi lên của các loại bia thủ công phân khúc cao cấp.
Nhãn hiệu “Bira 91” của Baza Bever và một thương hiệu khởi nghiệp “Simba” đã thu hút nhiều khách hàng với cách định vị thương hiệu lạ và độ bia nhẹ hơn. Simba đạt doanh thu 10,2 triệu USD năm 2017 và đặt mục tiêu tăng gấp đôi trong năm nay.
Hải Châu
