Cần làm cho người tiêu dùng cảm thấy có lợi và tạo thành thói quen, khi đó chẳng ai quay lại với tiền mặt nữa (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Hàng loạt câu chuyện về thay đổi thói quen thanh toán không dùng tiền mặt như VietinBank cho phép sử dụng điện thoại di động quét mã QR để rút tiền từ ATM. Hay HDBank hợp tác để cung cấp eKYC. Còn Visa triển khai thanh toán không tiền mặt đến từng sạp chợ, điểm bán, quán xá trên vỉa hè…đã được lãnh đạo ngân hàng Nhà nước (NHNN), doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nêu ra tại hội thảo "Xã hội không tiền mặt: Triển khai chính sách, hướng tới tương lai”, trong khuôn khổ: Ngày không dùng tiền mặt năm 2020.
Thói quen thanh toán đã thay đổi
Ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN cho biết nếu làm xong tất cả những việc trên, "ước mơ" ngân hàng số trong lĩnh vực thanh toán đã thành sự thực. Đó là người dùng có thể thực hiện từ A đến Z, từ khâu mở tài khoản đến khâu nộp tiền và rút tiền mà không cần tiếp xúc với nhân viên ngân hàng, không cần phải đến ngân hàng. Và kỳ vọng tỉ lệ thanh toán không tiền mặt sẽ đạt được mục tiêu Chính phủ đề ra sẽ không còn là xa vời.
Có thể thấy, thanh toán không dùng tiền mặt đang nhận được sự hưởng ứng của toàn xã hội. Từ phía doanh nghiệp, đại diện của hãng hàng không thế hệ mới Vietjet, Phó Tổng giám đốc Vietjet Nguyễn Thị Thúy Bình cho biết, Vietjet không chỉ thay đổi nhận thức và thói quen đi lại bằng máy bay của người dân mà còn thay đổi hành vi tiêu dùng của khách hàng, nỗ lực với vai trò "chất xúc tác cho sự thay đổi của thị trường".
Hầu hết các chương trình khuyến mãi của Vietjet đều gắn với thanh toán trực tuyến. Điều này được thể hiện qua những con số cụ thể trong năm 2019 tổng thu không tiền mặt của toàn hệ thống Vietjet đạt 2,5 tỷ USD tăng 25% so với năm 2018. Trong đó, 99% các khoản thu của Vietjet hiện nay đều không liên quan gì đến tiền mặt.
Lãnh đạo hãng hàng không này chia sẻ: "Nếu thị trường thanh toán không tiền mặt là cái bánh thì Vietjet là bột nở để làm cái bánh này lớn hơn", dịch vụ đa dạng, phương thức mua vé và thanh toán trực tuyến phong phú, tiện lợi sẽ kích thích mạnh hơn đến thói quen tiêu dùng thông minh của thị trường”.
Theo lãnh đạo Vietjet, sau đại dịch Covid-19, xu hướng sinh hoạt, tiêu dùng online càng trở nên phổ biến hơn.
Đại diện các ngân hàng thương mại cũng xác định chiến lược chuyển đổi số là xuyên suốt trong quá trình phát triển, chính vì vậy tất cả các chiến lược, dịch vụ của ngân hàng đều hướng tới chuyển đổi số để mang tới cho khách hàng sự thuận tiện, cảm thấy có lợi nhất và đặc biệt quan trọng là an toàn.
Ông Lê Thành Trung, phó tổng giám đốc HDBank, cho biết hiện ngân hàng này đã đầu tư công nghệ để triển khai thanh toán online, không chạm, mobile banking, đồng thời kết hợp với Vietjet Air, Saigon Coop tạo nên hệ sinh thái lớn để khách hàng thanh toán online vừa tiện vừa lợi. Ngoài ra, HDBank cũng củng cố, giúp thông tin khách hàng an toàn nhất.
Tuy nhiên, "cần làm cho người tiêu dùng cảm thấy có lợi và tạo thành thói quen, khi đó chẳng ai quay lại với tiền mặt nữa", ông Trung khẳng định.
Cần xử lý những điểm nghẽn
Có ý kiến cho rằng cần điều chỉnh mức phí hợp lý cho những khách hàng có nhiều giao dịch trong một ngày, nhất là những giao dịch nhỏ. Nên có những giải pháp cụ thể chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thúc đẩy việc triển khai thanh toán qua ngân hàng đối với việc thu phí các dịch vụ công.
Dù vậy, theo ông Phạm Tiến Dũng, thanh toán không tiền mặt vẫn còn điểm nghẽn. Như các Bộ, ngành chưa có cơ sở dữ liệu tập trung để ngân hàng kết nối vào làm dịch vụ thanh toán.
Một số đơn vị cung cấp dịch vụ chưa sẵn sàng. "Như 6 Sở sử dụng 6 phần mềm khác nhau, không theo chuẩn chung. Do vậy cần sự vào cuộc của các sở Ban, ngành...", ông Dũng nói.
Đặc biệt, trong lĩnh vực dịch vụ công xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt gia tăng mạnh mẽ. Tỷ lệ khách hàng thanh toán trực tuyến dịch vụ điện, nước, học phí, lĩnh vực y tế… tăng theo từng tháng.
Tuy nhiên, dưới góc độ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, ông Đàm Hồng Tiến, giám đốc khối bán lẻ VietinBankđề nghị ngành y tế cần đầu tư hệ thống công nghệ thông tin chung để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, ngân hàng này đang cung cấp 6 nhóm giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt cho các bệnh viện như chuyển khoản, POS, QR, thanh toán bằng thẻ thăm khám bệnh viện...
"Có cơ sở dữ liệu liên thông cấp quốc gia, chỉ cần một thẻ chung, người bệnh có thể khám bệnh ở các bệnh viện trên cả nước", ông Tiến nói.
Theo ông Nguyễn Đăng Hùng, phó tổng giám đốc Napas, đơn vị này đang phối hợp với các đơn vị cung ứng dịch vụ, như sau khi kết nối xong với Tổng cục Thuế, thông tin sẽ được đẩy tới các ngân hàng qua ứng dụng Mobile Banking để giúp người dân có thể thanh toán online các loại thuế, phí.
"Các ứng dụng này rất dễ sử dụng, trong tương lai, thanh toán một chạm không giới hạn ở nộp lệ phí trước bạ ôtô, xe máy mà mở rộng ra nộp thuế cho thuê nhà, tiền phạt vi phạm giao thông...", ông Hùng nói.
Huyền Anh