Ngân hàng Nhà nước vừa "bật tín hiệu" để các ngân hàng thương mại giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 |
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa giảm một loạt lãi suất điều hành, chính thức có hiệu lực từ hôm nay (17/3). Theo đó, các lãi suất như tái cấp vốn, lãi suất vay qua đêm giảm 1%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm 0,5%. Tuy nhiên, các lãi suất cơ bản chỉ giảm nhẹ: trần lãi suất huy động giảm 0,25-0,3%/năm, trần lãi vay ngắn hạn với lĩnh vực ưu tiên giảm 0,5%.
Phù hợp với kinh tế vĩ mô
Theo đánh giá của các chuyên gia, lần điều chỉnh lãi suất này của NHNN là nhanh chóng, phù hợp với động thái điều chỉnh lãi suất cơ bản của ngân hàng trung ương nhiều nước trên thế giới. Trước đó, sáng 16/3 Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ (FED) đã hạ lãi suất "sốc" về 0% trước kỳ họp chính thức và bơm thêm hàng trăm tỷ USD bởi sự bùng phát mạnh của dịch Covid-19.
Theo lý giải NHNN, động thái giảm lãi suất lần này là để phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính quốc tế và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và tác động tiêu cực đến hoạt động kinh tế trên phạm vi toàn cầu.
"Việc giảm lãi suất điều hành là một cơ chế chính sách, giải pháp giúp tổ chức tín dụng (TCTD) có thanh khoản dồi dào, có thêm điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.
Nhận xét về mức giảm lãi suất điều hành của NHNN lần này, Ts. Luật sư Bùi Quang Tín, CEO Trường Doanh nhân Bizlight, giảng viên Đại học Ngân hàng TP.HCM cho rằng, việc giảm lãi suất điều hành phù hợp với mức lạm phát, tỷ giá, cũng như chỉ tiêu cân đối vĩ mô khác.
Ts. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cũng đánh giá, một khi các loại lãi suất điều hành giảm sẽ tác động giảm tới mặt bằng lãi suất trên thị trường 2 và làm giảm mặt bằng lãi suất cho vay đối với cá nhân và doanh nghiệp. Đây là điều quan trọng để giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Trong khi đó, Ts. Võ Trí Thành - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho biết, việc giảm lãi suất điều hành của NHNN là động thái phù hợp bởi trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều bất ổn và khó khăn, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới đã và đang giảm lãi suất, nhất là FED giảm mạnh lãi suất. Trong khi đó, kinh tế Việt Nam đang phải gồng mình khi các đối tác thương mại và đầu tư lớn đều đang trong tâm dịch; sự suy giảm từ cả phía cầu lẫn phía cung đang tạo sức ép lớn đến tăng trưởng.
Tuy nhiên, Chính phủ và NHNN cần điều hành chính sách tiền tệ một cách thận trọng, đặc biệt thời điểm này, các ngân hàng đã có chương trình tín dụng quy mô lớn nên việc giảm lãi suất không quá cấp bách. Quan trọng nhất là đảm bảo thanh khoản của toàn hệ thống.
Doanh nghiệp cần hỗ trợ tức thì
Mặc dù đánh giá hạ lãi suất sẽ tác động tích cực tới doanh nghiệp, song các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp chưa thể hưởng lợi ngay từ việc giảm lãi suất điều hành của NHNN.
Theo Ts. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính – ngân hàng, trong bối cảnh chịu cú sốc ngắn hạn như hiện nay, điều mà người dân và doanh nghiệp đang cần chính là dòng tiền, thanh khoản hỗ trợ tức thì, trong khi việc giảm lãi suất có độ trễ. Ngoài ra, việc giảm lãi suất hiện nay cũng sẽ không hỗ trợ nhiều đối với việc cho vay mới khi mà khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu (tín dụng toàn hệ thống ngân hàng trong 2 tháng đầu năm 2020 chỉ tăng 0,1%, cùng kỳ năm trước tăng 0,85%).
Đồng tình, Ts. Bùi Quang Tín cũng cho rằng tác dụng lãi suất điều hành mang tính trung, dài hạn. Lãi suất điều hành chủ yếu tác động các khoản vay mới, do đó doanh nghiệp chờ động thái mạnh hơn từ phía các ngân hàng thương mại.
“Nhu cầu vốn của doanh nghiệp hiện nay yếu, do kinh doanh đình trệ, nhiều doanh nghiệp có tâm lý ngồi im chờ cơ hội, đặc biệt là chờ gói kích thích của Chính phủ, chờ dịch bệnh kiểm soát xong… Đối với các hợp đồng vay cũ, doanh nghiệp khó lòng được ngân hàng hỗ trợ nếu không chứng minh được bị thiệt hại nặng nề bởi dịch Covid-19”, ông Tín đánh giá.
Các chuyên gia cho rằng bên cạnh việc hỗ trợ giảm lãi suất cho vay, các cơ quan quản lý của Việt Nam nên khẩn trương thực hiện các nhóm giải pháp tại Chỉ thị 11 ngày 4/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ, tập trung nhóm giải pháp giãn, hoãn các nghĩa vụ trả nợ của người dân, doanh nghiệp (như miễn giảm phí/thuế, giãn-hoãn nợ vay và tiền thuế, không chuyển nhóm nợ, cho vay mới với lãi suất thấp hơn, tăng chi tiêu đầu tư công…).
Theo Ts. Bùi Quang Tín, chính sách tiền tệ là sự hỗ trợ tích cực của Ngân hàng Trung ương. Tuy nhiên, thời điểm hiện nay, doanh nghiệp mong chờ hơn cả là được giảm thuế, miễn thuế, vắc xin chữa bệnh Covid-19, cũng như sự hỗ trợ thiết thực hơn nữa từ các ngân hàng thương mại như tái cơ cấu kéo dài thời hạn trả nợ, giảm lãi suất cho vay, thậm chí có thể miễn lãi suất cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, ngân hàng có thể hỗ trợ việc khoanh, giãn nợ và có chính sách khác mang tính hỗ trợ kịp thời hơn như tư vấn, hỗ trợ trực tiếp hơn để doanh nghiệp sớm tìm ra các giải pháp để vượt qua cơn khủng hoảng lần này.
Thanh Hoa