Thu hoạch chuối trong 7 tháng đầu năm 2020 ở tỉnh Đồng Nai đạt gần 75.000 tấn, tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Chuối ở tỉnh này được thu hoạch quanh năm, vụ chính từ tháng 9 năm nay đến tháng 5 năm sau...
Hướng đến chuỗi liên kết
Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 7 ngàn ha chuối, được trồng nhiều ở các huyện Thống Nhất, Xuân Lộc, Định Quán và Tp.Long Khánh. Trong đó, huyện Trảng Bom có diện tích lớn nhất với 4,5 ngàn ha, được trồng ở các xã: Cây Gáo, Thanh Bình, Bàu Hàm, Sông Thao, Sông Trầu. Đa số diện tích chuối này là giống chuối già Nam Mỹ, chủ yếu cung cấp cho thị trường XK.
 |
|
Huyện Trảng Bom đang định hướng nông dân trồng chuối tham gia chuỗi liên kết. |
Diện tích chuối trong tỉnh tăng mạnh nhưng chủ yếu trồng tự phát, không đủ tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP để xuất đi các nước có nhu cầu lớn như: Nhật, Hàn Quốc... Bên cạnh đó, lượng chuối chế biến XK còn hạn chế.
Theo Sở Công Thương tỉnh Đồng Nai, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giống chuối già nuôi cấy mô cung cấp cho thị trường XK gặp khó khăn về đầu ra, nhất là XK sang Trung Quốc đang bị chững lại.
Giá chuối già nuôi cấy mô hiện được thương lái thu mua tại vườn ở tỉnh Đồng Nai với giá từ 2.000 đến 2.500 đồng/kg, thấp hơn rất nhiều so với mức giá từ 10.000 đến 15.000 đồng/kg vào thời điểm thị trường XK tốt. Đây là mức giá thấp hơn nhiều so với giá thành sản xuất khiến nông dân trồng giống chuối già cấy mô rơi vào cảnh thua lỗ.
Để đầu ra và giá cả cho quả chuối được ổn định tốt hơn, huyện Trảng Bom đang đẩy mạnh xây dựng các chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ. Tuy nhiên, thách thức lớn là nông dân vẫn chưa mặn mà tham gia các chuỗi liên kết.
Hiện nay, đa phần chuối Đồng Nai đều xuất sang Trung Quốc vì thị trường này không yêu cầu khắt khe về mẫu mã, chất lượng. Vào những thời điểm Trung Quốc thiếu hụt nguồn hàng, tăng mua nên giá chuối được đẩy lên 8-9 ngàn đồng/kg, có thời điểm giá chuối vượt 10 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, khi Trung Quốc bước vào vụ thu hoạch chuối thì lượng hàng nhập giảm, kéo theo giá chuối trên địa bàn giảm mạnh.
Phó chủ tịch UBND huyện Trảng Bom, bà Lương Thị Lan cho biết, doanh nghiệp rất quan tâm đến vùng nguyên liệu chuối cấy mô XK quy mô lớn nên đã về địa phương đặt vấn đề xây dựng chuỗi liên kết bao tiêu sản phẩm chuối XK. Theo đó, doanh nghiệp sẵn sàng cung cấp cây giống, phân bón, hỗ trợ kỹ thuật sản xuất cũng như nhiều chính sách hỗ trợ khác cho nông dân.
HTX tăng giá trị cho quả chuối
Nhưng thực tế, theo bà Lan, nông dân vẫn chưa mặn mà tham gia vì họ vẫn quen với việc ở đâu giá cao thì bán chứ không quan tâm vào chuỗi, phát triển bền vững. Trong đó có nguyên nhân do trong huyện còn thiếu những HTX uy tín, hoạt động hiệu quả để thực hiện tốt vai trò liên kết nông dân.
Trên địa bàn huyện Trảng Bom hiện nay có một HTX được cho là tiên phong trong việc chế biến (sấy dẻo, chiên) chuối già lùn Nam Mỹ để XK và có thể sẽ nhân rộng mô hình này.
Đó chính là HTX nông nghiệp thương mại dịch vụ Thanh Bình ở ấp Trung Tâm, xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom. Hồi tháng 1/2020, lô hàng sản phẩm chuối chế biến của HTX này đầu tiên được xuất sang Trung Đông.
 |
|
HTX Thanh Bình tập trung đầu tư cho chế biến để tăng giá trị cho quả chuối. |
Việc một HTX tiên phong chế biến và mở rộng thị trường XK chuối được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội tăng giá trị và lợi nhuận cho người nông dân trồng chuối ở Đồng Nai, đồng thời giảm rủi ro khi chỉ tập trung XK chuối tươi vào một thị trường nhất định như hiện tại.
Ông Lý Minh Hùng, Giám đốc HTX Thanh Bình cho biết ông là nông dân trồng chuối, từng rơi vào thảm cảnh chuối chín vàng không có người mua, phải đi “gõ cửa” nhiều nơi tìm người mua chuối cho mình, cho các hộ nông dân khác.
Theo ông Hùng, mục tiêu của ông không phải là chuối tươi mà chế biến để tăng giá trị cho quả chuối. Thời gian đầu là chuối tươi, sau đó sẽ là chuối chế biến.
“Tôi đang phát triển 2 dòng sản phẩm là chuối sấy dẻo nguyên quả và chuối thái lát chiên giòn. Chuối sấy đã có một số nơi làm nhưng chuối già Nam Mỹ chiên giòn thì rất hiếm ” - ông Hùng chia sẻ.
Hiện tại, HTX Thanh Bình có 10 thành viên với tổng diện tích 70 hécta, ngoài ra HTX bao tiêu đầu ra cho hơn 100 hécta chuối khác. Các vườn chuối của HTX phải cam kết sản xuất theo quy trình, hằng tháng ông Hùng đưa chuối, đất đi làm các xét nghiệm.
Khoảng 90% sản lượng chuối của HTX này vẫn được bán tươi cho các công ty, đơn vị thu mua xuất khẩu trong nước. Tuy nhiên, tới đây, con số này sẽ giảm, đồng thời chuối chế biến tăng dần.
Thanh Loan
