Năm 2020, BHXH Việt Nam đặt ra mục tiêu tăng thêm ít nhất 300 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện lên ít nhất 800 nghìn người.
Còn nhiều dư địa
Tuy nhiên, do khó khăn của đại dịch COVID-19, công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đã bị ảnh hưởng phần nào. Để giải quyết những khó khăn này, bà Đinh Mai Hạnh, Phó Trưởng Ban Thu, BHXH Việt Nam cho biết, cơ quan BHXH cấp cơ sở sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động trực tiếp đối với đối tượng là nông dân và lao động khu vực phi chính thức về quyền và lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện, những rủi ro khi không tham gia BHXH, từ đó thay đổi nhận thức và hành động của người dân, chủ động tham gia BHXH tự nguyện để bảo đảm việc tự an sinh, ổn định cuộc sống.
Tư vấn hỗ trợ để đồng bào dân tộc thiểu số tham gia BHXH tự nguyện. |
Đồng thời, phát huy vai trò của cơ quan BHXH, bưu điện các cấp trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện để gia tăng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện nhằm hoàn thành tốt các chỉ tiêu được giao.
Theo ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), ở nước ta, gần 67% lao động trong độ tuổi lao động còn chưa tham gia BHXH, đây cũng là cơ hội để phát triển BHXH tự nguyện.
BHXH tự nguyện hiện chưa thực sự hấp dẫn với người dân. Nguyên nhân trước hết là sự khác biệt trong mức hưởng. Trong khi BHXH bắt buộc có 5 chế độ (hưu trí, tử tuất, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp), BHXH tự nguyện chỉ thực hiện 2 chế độ (hưu trí và tử tuất).
Vì vậy, để tăng độ bao phủ của BHXH nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, ông Trần Hải Nam cho hay, về ngắn hạn, cần tập trung nâng cao hiệu quả công tác thông tin tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ về lợi ích của chính sách an sinh xã hội mà Đảng, Nhà nước đang triển khai thực hiện, bảo đảm ổn định thu nhập lâu dài cho người dân khi về già, lúc đã hết tuổi lao động. Đây là mục tiêu của chính sách BHXH khi triển khai thực hiện.
Nghiên cứu gia tăng chính sách hỗ trợ
Bên cạnh đó, với những khó khăn trước mắt do tác động của đại dịch COVID-19 của đối tượng lao động khu vực phi chính thức, trong khả năng nguồn lực của mình, các địa phương cũng có thể dành thêm gói chính sách hỗ trợ cho người dân gặp khó khăn cùng gói hỗ trợ chung của Chính phủ, nhằm giúp người dân sớm ổn định cuộc sống. Qua đó, giúp họ có điều kiện để duy trì và tham gia BHXH tự nguyện.
Ông Trần Hải Nam nhấn mạnh, điều quan trọng nhất trong giai đoạn hiện nay là giữ được số người tham BHXH tự nguyện.
BHXH Việt Nam cho biết, để hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện, Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện đã cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người dân. Theo đó, có 3 mức hỗ trợ cho các nhóm đối tượng. Cụ thể, hỗ trợ 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo và 10% đối với các đối tượng khác.
Quá trình triển khai thực hiện ở địa phương thời gian qua cho thấy, chính sách đã có tác động tích cực đến việc thu hút người dân tham gia BHXH. Trước khi triển khai chính sách, nhiều người cũng lo ngại về mức hỗ trợ, đặc biệt là đối với các đối tượng thuộc hộ nghèo và cận nghèo.
Đến hết năm 2019, kết quả thực hiện cho thấy, cả nước có 14.726 người lao động thuộc hộ nghèo, 18.718 người lao động thuộc hộ cận nghèo và 574 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện được nhận chính sách hỗ trợ, chiếm tỷ trọng lần lượt là 2,6%, 3,3% và 100% tổng số người tham gia BHXH tự nguyện.
Tuy nhiên, BHXH Việt Nam cũng cho rằng, các quy định về mức hỗ trợ cần tiếp tục được nghiên cứu, đánh giá, có thêm động lực để khuyến khích, tạo điều kiện cho các đối tượng, đặc biệt các đối tượng yếu thế như hộ nghèo, hộ cận nghèo, dân tộc thiểu số, để họ có khả năng và cơ hội tham gia.
Bên cạnh đó, khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ, tạo điều kiện để người dân tham gia BHXH tự nguyện. Thời gian tới, Bộ LĐ-TB&XH cùng với các bộ ngành sẽ đánh giá việc thực hiện chính sách hỗ trợ trong giai đoạn vừa qua. Đây sẽ là cơ sở để đề xuất, điều chỉnh các chính sách đã ban hành với người tham gia BHXH tự nguyện trong thời gian tới.
Thy Lê