Theo một báo cáo toàn cầu được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố, mỗi năm Việt Nam có hơn 20.000 người tử vong do điều kiện nước sạch và vệ sinh nghèo nàn, thấp kém. Còn thống kê của Bộ Y tế, hơn 80% các bệnh truyền nhiễm ở nước ta liên quan đến nguồn nước.
Linh kiện nhái, giả
Tại Việt Nam hiện nay, đặc biệt là các đô thị lớn, hàm lượng Asen trong nước vượt tiêu chuẩn khá nhiều. Theo kết quả phân tích của Trung tâm Quan trắc và Dự báo tài nguyên nước, số mẫu nước có hàm lượng Asen vượt quá tiêu chuẩn cho phép là trên 50%. Bản đồ Asen do UNICEF thực hiện cũng cho thấy, có đến 21% khu dân cư Việt Nam đang sử dụng nguồn nước nhiễm Asen, trong đó Hà Nội là một trong 10 tỉnh nhiễm Asen nặng nhất.
Y học đã liệt kê Asen có thể gây ra 19 bệnh lý khác nhau, làm keo tụ protein do tạo phức với Asen III và phá hủy quá trình Photpho hóa; gây ung thư biểu mô da, phổi, phế quản, xoang... Để loại bỏ Asen trong nước, các chuyên gia khuyến cáo rằng người dân nên lọc nước trước khi sử dụng.
Do nhu cầu sử dụng máy lọc nước của NTD ngày càng cao, thị trường máy lọc nước hiện vô cùng phong phú, với nhiều thương hiệu khác nhau, từ nhập khẩu đến lắp ráp trong nước, với giá từ 3 triệu đến hơn chục triệu đồng, tùy công suất và số lượng tầng lọc.
Anh Bình - một nhân viên kinh doanh máy lọc nước lâu năm, cho biết trên thị trường hiện nay, có 3 công nghệ lọc nước phổ biến là công nghệ lọc RO, UF và Nano. Công nghệ RO (màng lọc thẩm thấu ngược) đã xuất hiện trên thị trường Việt Nam từ rất lâu, các khe hở màng lọc RO có kích cỡ 0,001 micromet, có khả năng ngăn tất cả các loại chất, vi khuẩn, virus... và cho ra sản phẩm nước tinh khiết.
Công nghệ lọc nước UF (màng siêu lọc) là công nghệ lọc dùng màng áp suất thấp để loại bỏ những phân tử có kích thước lớn ra khỏi nguồn nước. Dưới một áp suất không quá 2,5 bars, nước, muối khoáng và các phân tử/ion nhỏ hơn lỗ lọc (0,1- 0,005 micron) sẽ “chui” qua màng dễ dàng.
Công nghệ lọc nước Nano có các khe hở to hơn RO, nhưng nhỏ hơn UF, do vậy, lọc được vi khuẩn, virus nhưng không loại bỏ hoàn toàn hàm lượng khoáng chất. Tuy nhiên, các chất còn lại đó sẽ có lợi hoàn toàn hay không, thì chưa có câu trả lời, vì còn phụ thuộc vào nguồn nước đầu vào.
Về đặc tính của các công nghệ, PGs.Ts. Vương Đình Đước - Viện Kỹ thuật tài nguyên nước và môi trường Tp.HCM, cho biết máy lọc nước RO lọc được nước tương đối tinh khiết, loại bỏ gần như hoàn toàn các khoáng chất và các chất vi lượng có trong nước, nhưng đây cũng chính là nhược điểm của máy này. Nếu lạm dụng nước lọc từ máy lọc nước RO, trong thời gian ngắn, người sử dụng sẽ mắc bệnh thiếu vi chất, thiếu khoáng chất, mất cân bằng điện giải…
|
Thị trường máy lọc nước đa dạng và… khó tin
Tốt xấu từ tâm người sản xuất
Anh Bình chia sẻ, hiện trên thị trường chỉ có một số máy lọc nước có nguồn gốc rõ ràng, còn lại phần nhiều là hàng lắp ráp với linh kiện từ nhiều nguồn khác nhau, NTD khó có thể phân biệt đâu là loại máy lọc nước bảo đảm chất lượng.
Chất lượng sản phẩm tốt hay không phụ thuộc vào nhà sản xuất, lắp ráp. Trong quá trình lắp ráp, các linh kiện cũng dễ dàng bị đánh tráo bằng hàng nhái, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Lõi lọc có 5 - 7 loại và chỉ có người trong nghề mới phân biệt được lõi nào chính hãng hay hàng nhái.
Nhiều loại máy lọc nước không rõ nguồn gốc, thường lõi lọc thô kém chất lượng làm từ sợi bông vải không rõ nguồn gốc và quy chuẩn, chỉ lọc được những cặn bẩn có thể quan sát bằng mắt thường, nước đầu ra vẫn còn các chất độc hại như Asen, chì, thủy ngân, vi khuẩn… Đặc biệt, vật liệu lọc không bảo đảm chất lượng có thể sẽ làm tan thêm các chất nguy hại vào trong nước, gây nguy hại tới sức khỏe NTD.
Nhiều máy lọc nước giả còn sử dụng lõi OCB sử dụng than đá thay cho than hoạt tính. Than hoạt tính có tác dụng hấp thụ màu, mùi, Clo dư và các chất độc khác có giá thành đắt hơn than đá. Trong khi đó, than đá hoàn toàn không có tính năng lọc, không những không làm nước sạch mà còn làm cho nước bẩn hơn, có mùi khó chịu.
Các chuyên gia khuyến cáo, để an toàn nhất, người sử dụng nên tìm đến các cửa hàng, đại lý được phân phối chính hãng hoặc các cơ sở uy tín. Ngoài ra, cần theo dõi và thay thế lõi lọc nước theo định kỳ, vì sau một thời gian sử dụng, các tạp chất sẽ tích tụ ở lõi lọc cùng với nhiều sinh khuẩn, có thể bít kín màng lọc hoặc gây hiện tượng thẩm thấu ngược sẽ gây hại cho nguồn nước.
Để bảo đảm sức khỏe cộng đồng, đã đến lúc cơ quan chức năng cần siết chặt việc kiểm soát sản phẩm máy lọc nước nhằm ngăn ngừa, loại bỏ những sản phẩm kém chất lượng, cơ sở làm ăn gian dối, bảo vệ những cơ sở kinh doanh chân chính và NTD.
Thu Hường
