Tại Hội thảo nâng cao chất lượng, đổi mới sáng tạo sản phẩm du lịch làng nghề ngày 12/12, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho hay, cả nước có 5.400 làng nghề, trong đó, nhiều làng nghề đã trở thành điểm đến du lịch, hấp dẫn du khách về văn hóa bản địa, sản vật địa phương, phản ánh sinh kế, tinh hoa của nghề truyền thống.
 |
|
Nhờ sự kết hợp của du lịch - làng nghề, một số nghề truyền thống có nguy cơ mai một đã trở thành hướng đi mới góp phần phát triển bền vững kinh tế địa phương. |
Một số làng nghề truyền thống có nguy cơ mai một, mất đi tính nguyên bản, tinh hoa. Nhờ sự kết hợp của du lịch - làng nghề, đã trở thành hướng đi mới góp phần phát triển bền vững kinh tế địa phương, đồng thời giúp nghề được bảo tồn và gìn giữ.
Đơn cử, tại tỉnh Thanh Hóa, nghề dệt thủ công truyền thống gắn liền với các dân tộc miền núi như: nghề dệt sợi gai của người Thổ, dệt vải lanh của người Mông, dệt thổ cẩm của người Mường, Thái, làm cao chàm và nhuộm vải của người Dao,... từ lâu đã được người làm nghề lưu giữ theo cách truyền thống đó là truyền nghề trực tiếp, là bí truyền trong dòng tộc hết đời này sang đời khác.
Nhiều làng nghề sau khi được công nhận và đầu tư, người dân đã mạnh dạn đổi mới, đưa khoa học, công nghệ nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Đến nay, cùng với phát triển du lịch - làng nghề, địa phương đã có 50 sản phẩm đạt OCOP là sản phẩm của làng nghề, làng nghề truyền thống đạt 3 sao, 4 sao. Với việc đẩy mạnh quảng bá, bán sản phẩm trên các nền tảng số, giúp cho việc tiêu thụ sản phẩm các làng nghề được thuận lợi kể cả thị trường trong nước và xuất khẩu.
Đặc biệt, các làng nghề không chỉ tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân mà còn là "bảo tàng sống" về kỹ nghệ, phong tục, tập quán, là chất liệu quý để phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm.
Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc công nhận các làng nghề đã góp phần khôi phục và phát triển được nhiều nghề, làng nghề truyền thống. Nhiều điểm đến đón từ vài chục nghìn đến hàng triệu lượt du khách như: Làng gốm Bát Tràng Hà Nội đón 500.000 - 600.000 lượt khách/năm, làng Lụa Vạn Phúc đón 100.000 lượt khách/năm, làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân (Hà Nội) năm 2024 đón 100.000 lượt khách/năm, làng hoa kiểng Chợ Lách (Vĩnh Long) đón 50.000 - 60.000 lượt khách/năm... Các mô hình du lịch gắn với làng nghề đã góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, thúc đẩy bảo tồn văn hóa truyền thống và tăng sức hấp dẫn của du lịch địa phương.
Tuy nhiên, bà Trần Thị Loan, Trưởng phòng Ngành nghề nông thôn (Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn), cho rằng bên cạnh những kết quả đạt được, cần thẳng thắn nhìn nhận sự gắn kết hạ tầng làng nghề với du lịch tại nhiều địa phương vẫn còn hạn chế, dịch vụ phụ trợ chưa đáp ứng được nhu cầu. Hoạt động truyền thông, xúc tiến chuyên đề cho du lịch làng nghề chưa được tổ chức thường xuyên, chưa hình thành chương trình quảng bá và phát triển thương hiệu riêng cho sản phẩm du lịch làng nghề.
Trước thực trạng trên, theo bà Loan, giai đoạn tới, các địa phương cần tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách; đổi mới, đa dạng hóa, nâng cao chất lượng hệ thống sản phẩm và dịch vụ; sáng tạo hơn trong việc phát triển sản phẩm làng nghề, đẩy mạnh chuyển đổi số và thương mại điện tử.
Được biết, tính đến nay cả nước có 5.400 làng nghề và làng có nghề; trong đó có 263 nghề truyền thống, 1.975 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận. Du lịch đã góp phần đưa hệ thống các làng nghề trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách.
Thống kê trên cả nước, có hàng trăm điểm làng nghề trải dọc từ Bắc tới Nam, thường xuyên đón khách du lịch trong nước và quốc tế. Nhiều làng nghề đã được công nhận là điểm đến du lịch. Nhiều nhóm làng nghề thủ công với đặc trưng riêng đã cung cấp các hoạt động, loại hình cho ngành du lịch như: nhóm thủ công, mỹ nghệ; nhóm dệt may, thêu, thủ công; ẩm thực, sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch sinh thái. Các công ty lữ hành đã lựa chọn nhiều làng nghề để xây dựng các chương trình du lịch, thiết kế sản phẩm phục vụ du khách trong nước và quốc tế...
Hồng Hương
