Cập nhật kinh tế vĩ mô tháng 6 của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB) cho thấy những bức tranh tích cực trong phát triển kinh tế của Việt Nam như sản xuất công nghiệp tiếp tục đà tăng trưởng vững chắc với tốc độ 10,4% (so cùng kỳ năm trước) trong khi doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng bật tăng với tốc độ tăng 4,2% (so tháng trước) và 22,6% (so cùng kỳ năm trước), cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của tiêu dùng trong nước.
 |
|
WB khuyến nghị Việt Nam nên cân nhắc chính sách trợ giá tạm thời cho các đối tượng sử dụng xăng dầu chính. |
Trong bối cảnh bất định toàn cầu gia tăng, tăng trưởng xuất khẩu chậm lại và tăng trưởng nhập khẩu đi ngang. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký cũng giảm tháng thứ tư liên tiếp, trong khi vốn FDI giải ngân ghi nhận chuỗi 6 tháng tăng.
Lạm phát nhích lên nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 4%. Trong đó, lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng tháng thứ tư liên tiếp, từ 2,6% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 4 lên 2,9% trong tháng 5/2022, tương đương với tỷ lệ lạm phát tháng 5/2021. Giá xăng và dầu diesel tăng vọt - tăng lần lượt đến 5,9% và 4,0% (so tháng trước) - là yếu tố chính đóng góp vào lạm phát.
Lạm phát giá lương thực, thực phẩm cũng nhích nhẹ từ 1,1% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 4 lên 1,3% trong tháng 5. Lạm phát cơ bản, không bao gồm giá lương thực, thực phẩm, nhiên liệu và các mặt hàng có giá cả do Nhà nước quản lý, cũng tăng nhưng với mức tăng thấp hơn, từ 1,5% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 4 lên 1,6% trong tháng 5.
Tuy nhiên, WB đánh giá lạm phát giá sản xuất cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt trong tháng 5. Chi phí đầu vào và giá cả đầu ra đều tăng với mức tăng chậm nhất trong 3 tháng qua tuy các chỉ số này vẫn cao hơn xu hướng lịch sử.
Diễn biến giá cả nêu trên cũng có thể thấy giá nhập khẩu bình quân một số mặt hàng, được ước tính bằng tỷ số kim ngạch nhập khẩu trên lượng nhập khẩu. Giá xăng dầu tiếp tục tăng (so tháng trước) nhưng với tốc độ chậm hơn so với tốc độ tăng trong tháng 2 và tháng 3, trong khi giá than lại giảm sau 2 tháng tăng vọt.
Sau khi giảm trong tháng 3, giá phân bón và sắt thép tăng nhẹ trong tháng 4 và tháng 5, qua đó khẳng định nhiên liệu nhập khẩu là mặt hàng chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ cuộc chiến tranh tại Ukraine. Giá phân bón tăng 2,8% (so tháng trước) trong tháng 4 và 5,6% trong tháng 5. Giá sắt thép tăng 4,2% (so tháng trước) trong tháng 4 và 1,8% trong tháng 5.
"Nền kinh tế duy trì đà phục hồi mạnh mẽ bất chấp tình trạng bất định toàn cầu gia tăng liên quan đến cuộc chiến tranh kéo dài tại Ukraine, giá hàng hóa thế giới tăng cao, gián đoạn chuỗi cung ứng do giãn cách xã hội nhằm kiểm soát dịch COVID-19 tại Trung Quốc, và điều kiện tài chính toàn cầu đang thắt chặt", báo cáo trên của WB đánh giá.
Mặc dù vậy, WB cũng đưa ra các lưu ý với Việt Nam, đó là các cấp có thẩm quyền vẫn cần thận trọng với rủi ro lạm phát liên quan đế867163n xu hướng giá nhiên liệu và hàng hóa nhập khẩu tiếp tục tăng lên, có thể cản trở quá trình phục hồi tổng cầu trong nước đang diễn ra.
Các biện pháp hỗ trợ tạm thời, trong đó có hỗ trợ trực tiếp có mục tiêu nên được cân nhắc để giúp các hộ nghèo chống chọi với giá nhiên liệu tăng. Do cú sốc giá hàng hóa thế giới có vẻ như ảnh hưởng chủ yếu đến xăng dầu, với tác động lan truyền làm tăng chi phí vận tải nên chính sách trợ giá tạm thời, có mục tiêu cho các đối tượng sử dụng xăng dầu chính (như lái xe tải) cũng là biện pháp nên được cân nhắc để giảm khó khăn và hạn chế áp lực lạm phát.
Bên cạnh đó, Chính phủ nên khuyến khích đầu tư nhằm giúp tăng tổng cung. Khuyến khích sản xuất và sử dụng năng lượng thay thế có thể sẽ giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế vào nhiên liệu nhập khẩu trong trung hạn và thúc đẩy tăng trưởng xanh hơn.
Thy Lê
