Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh điều này tại Hội nghị Triển lãm và Lễ khởi công xây dựng Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia sáng nay 9/01 tại Hà Nội.
Công nghệ sẽ tạo khác biệt
Thủ tướng cho rằng, thực tiễn trên thế giới nhiều nước giàu tài nguyên nhưng không tăng trưởng cao được, nhưng có nhiều nước ít tài nguyên song vẫn phát triển. Yếu tố tạo khác biệt ở đây chính là con người và công nghệ.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. |
Thủ tướng nói: Trong 20 năm trở lại đây, thế giới đã minh chứng việc đổi mới sáng tạo có vai trò động lực quan trọng với tăng năng suất, tăng trưởng, hiệu quả phát triển cho quốc gia. Đổi mới sáng tạo là chìa khoá thành công và là lợi thế quan trọng nhất trong phát triển kinh tế - xã hội của bất kỳ quốc gia nào.
“Đảng và Nhà nước Việt Nam đã nhận thức rõ điều này, phát triển đổi mới sáng tạo theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 với tốc độ thay đổi nhanh chóng đã buộc Việt Nam phải thích nghi nhanh và hành động mạnh mẽ hơn”, Thủ tướng nói.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ rõ, kinh tế - xã hội nước ta năm 2020 tuy gặp khó khăn nhưng so với tình hình chung trên thế giới vẫn là điểm sáng. Nước ta được cộng đồng quốc tế vinh danh là nền kinh tế năng động, tăng trưởng nhanh ở châu Á, GDP tăng trưởng trung bình 10 năm gần đây đạt 6,3% và Việt Nam là một trong những nền kinh tế mới nổi thành công nhất đẩy lùi dịch bệnh, duy trì tăng trưởng dương trên thế giới.
“Các chỉ số kinh tế vĩ mô ổn định, Việt Nam có 130.000 doanh nghiệp mới được thành lập, trong đó có nhiều doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; quy mô xuất nhập khẩu trên 500 tỷ USD, lạm phát được giữ ở mức thấp... Những kết quả này cho thấy một triển vọng kinh tế Việt Nam tươi sáng, niềm tin thị trường, nhà đầu tư tin tưởng vào sự phục hồi, tăng trưởng kinh tế Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Thủ tướng, mục tiêu của Việt Nam đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành nước phát triển công nghiệp hiện đại trung bình cao và năm 2045 sẽ trở thành nước phát triển với thu nhập cao. Đây là khát vọng và là tầm nhìn để cho cả dân tộc vươn lên, vì vậy Việt Nam cần phải thực hiện những bước đi, giải pháp đúng hướng để hiện thực hoá khát vọng ấy.
Nghiên cứu thể chế
“Tất nhiên trên con đường này còn nhiều thách thức, vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ, vì thế phải đổi mới sáng tạo, có khát vọng vì một Việt Nam hùng cường mạnh mẽ. Tri thức, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là yếu tố nội sinh quan trọng của tăng trưởng, công nghệ mới là yếu tố quyết định tăng trưởng, là chìa khoá đột phá, giúp Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình”, Thủ tướng nói.
Phối cảnh Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, cơ sở Hòa Lạc. |
Theo Thủ tướng, hiện đầu tư cho khoa học và công nghệ trên phạm vi cả nước, các doanh nghiệp Nhà nước, khu vực tư nhân vẫn khá thấp. Tỷ lệ chi cho khoa học công nghệ/GDP của Việt Nam chỉ khoảng 0,44%/tổng GDP, thấp hơn tỷ lệ bình quân của thế giới 2,33% GDP. Chi cho đầu tư khoa học và công nghệ của Việt Nam đang tụt hậu so với thế giới, thấp hơn nhiều so với các nước như Trung Quốc, Malaysia và Singapore.
Người đứng đầu Chính phủ lý giải một trong những lý do là vì Việt Nam chưa có cơ chế, bài toán hay và đúng tầm kích thích sự sáng tạo của các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp và người dân. Bên cạnh đó, hành lang pháp lý thiếu đồng bộ, trong khi doanh nghiệp Việt Nam ít quan tâm đầu tư đổi mới sáng tạo bởi chính các ứng dụng khoa học công nghệ ít và kém hiệu quả, khiến hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia còn non trẻ manh mún.
“Nếu không đổi mới sáng tạo, chính chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong “bẫy” giá trị gia tăng thấp, "bẫy" thu nhập trung bình thấp. Tôi mong Việt Nam tới đây là điểm đến của đổi mới sáng tạo trong khu vực.
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng cần đặt doanh nghiệp, người dân là trọng tâm của đổi mới sáng tạo. Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan chính sách của trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia là nghiên cứu đề xuất chính sách, thể chế để phát triển đổi mới sáng tạo. Hỗ trợ phát triển sản phẩm quốc gia có công nghệ mới, công nghệ cao, hàm lượng gia tăng cao, nhất là sản phẩm của Việt Nam có thế mạnh.
Khởi công Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia Tham dự và nhấn nút Lễ khởi công xây dựng Dự án Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia sáng ngày 9/1, Thủ tướng cho rằng: “Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia có biểu tượng "đại bàng cất cánh bay lên” hứa hẹn sẽ là nơi tạo môi trường lý tưởng về khởi nghiệp sáng tạo, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam vươn mình ra thế giới. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhớ lại cách đây tròn 1 năm, ngày 9/1/2020, khi về làm việc với Bộ KH&ĐT, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã giao nhiệm vụ"trong giai đoạn phát triển tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải là cơ quan tổng tham mưu giải quyết những đầu bài lớn về tăng trưởng cho đất nước, là cơ quan tiên phong trong đổi mới tư duy và hành động, tham mưu hiệu quả các chính sách tạo đột phá cho tăng trưởng kinh tế". Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, Trung tâm sẽ là nơi quy tụ các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, nơi cung cấpcác cơ sở nghiên cứu, không gian làm việc, thử nghiệm sản phẩm và điều kiện hạ tầng tốt nhất phục vụ cho nghiên cứu phát triển các ý tưởng công nghệ theo chuẩn mực quốc tế, đưa các ý tưởng đổi mới sáng tạo vào một hệ sinh thái đầy đủ và hỗ trợthông qua các cơ chế thuận lợi, đặc thù, từ đó hoàn chỉnh vòng kết nối, thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư, nghiên cứu phát triển và thương mại hoá sản phẩm. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ lấy ngày 10/1 hàng năm trở thành "Ngày Đổi mới sáng tạo của Việt Nam" để chúng ta trình diễn, tôn vinh hoạt động đổi mới sáng tạo của con người Việt Nam, trở thành niềm cảm hứng, sự hứng khởi cho mọi người dân "biến sáng tạo trở thành tài nguyên vô hạn cho phát triển bền vững đất nước" như chính kỳ vọng, mong muốn của Thủ tướng Chính phủ. Trước đề xuất này, Thủ tướng Chính phủ đồng ý với đề xuất lấy ngày 10/1 là ngày đổi mới sáng tạo quốc gia. |
Lê Thúy