Tại tọa đàm: "Doanh nghiệp FDI trong tăng trưởng xanh của Việt Nam" vừa diễn ra, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) nhấn mạnh, con số 9 tỷ USD trên chiếm khoảng 2% GDP.
Số lượng doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào lĩnh vực tăng trưởng xanh chưa nhiều. |
Theo ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, nếu tổng kết trước năm 2021 (lũy kế), báo cáo về các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài vào Việt Nam cho thấy, 5% là công nghệ cao, 15% là công nghệ lạc hậu, 8% là công nghệ trung bình. Đây là con số đáng báo động. Đấy là chỉ số lũy tiến từ thời chúng ta thu hút đầu tư nước ngoài bằng mọi giá và thậm chí chưa quan tâm nhiều đến môi trường; thu hút nước ngoài chỉ cần vốn, giải quyết lao động, chỉ cần có xuất khẩu…
Nhưng, ông Toàn nhìn nhận, "rất mừng một số doanh nghiệp như Lego, Nestlé và rất nhiều các doanh nghiệp khác đã vào Việt Nam". Hiện nay, Bộ KH&ĐT chưa có số liệu cụ thể nhưng Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tin rằng, trong 3-4 năm gần đây, chỉ số đó thay đổi rất nhiều.
Tuy vậy, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài Nguyễn Anh Tuấn cũng thừa nhận, Việt Nam đang được xem là hình mẫu thành công trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài nhờ thể chế và môi trường đầu tư ngày càng được hoàn thiện; nền tảng chính trị ổn định và tiềm năng tăng trưởng kinh tế khá cao. Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng xanh là mục tiêu khó. Trên thực tế, số lượng doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nước ta chưa nhiều.
Hiện, Việt Nam đã có Chiến lược tăng trưởng xanh, có kế hoạch hành động đồng thời những nội dung này đã lồng ghép trong các quy hoạch chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương để thực hiện mục tiêu này. Nhưng, đại diện Cục Đầu tư nước ngoài nhìn nhận, điều đó là chưa đủ.
"Chính phủ sẽ cần tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, đảm bảo rằng khung khổ pháp lý thực sự thuận lợi, có tính khuyến khích. Trong đó, chúng ta cũng tìm ra cơ chế chính sách ưu đãi thực sự thiết thực, đúng và trúng để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thay đổi nhận thức và thực hiện một cách có hiệu quả trong việc sản xuất kinh doanh theo hướng xanh", ông Tuấn nhấn mạnh.
Về phía doanh nghiệp, tư duy về việc đầu tư sản xuất kinh doanh theo hướng xanh cho đến bây giờ chưa trở thành nhận thức tự thân. Đây là điều phải thay đổi.
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam (VBCSD), thách thức lớn cho tăng trưởng xanh, bền vững là nguồn lực tài chính xanh, con người. Chính vì vậy, Việt Nam muốn huy động được nước ngoài tham gia quá trình này thì phải có chiến lược, quy định thế nào để đáp ứng được khoản đầu tư xanh.
“Cuộc đua tăng trưởng xanh đang âm ỉ, kéo dài 2-3 thập kỷ của nhiều nền kinh tế như Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Tại Trung Quốc, sau khi họ trả giá tăng trưởng bằng mọi giá thì họ đã đầu tư vào công nghệ xanh, tài chính xanh và gặt hái được nhiều hiệu quả kinh ngạc. Đây là vấn đề Việt Nam cần học tập và gia nhập cuộc đua này”, ông Vinh nói.
Theo đại diện VCCI, ngày nay, trong bối cảnh khó lường mà chúng ta không đoán định được trước, việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh càng khó khăn hơn, nhất là chúng ta không phải nước giàu, chỉ là một nước đang phát triển.
“Đã đến lúc cộng đồng doanh nghiệp cần phải nhìn lại, soi mình vào những chiến lược, đặc biệt là chiến lược tăng trưởng xanh này, để định vị lại giá trị của mình, không chỉ là vai trò mà chính là doanh nghiệp tạo ra những giá trị gia tăng như thế nào trong việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh”, ông Vinh nói.
Nhật Linh