Theo đại diện một doanh nghiệp (DN) giày dép ở khu công nghiệp Biên Hoà 2 (Tp.Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai), từ khi dịch bệnh Covid-19 đợt 4 lây lan diện rộng, 5 nhà máy của doanh nghiệp phải ngừng hoạt động trong cả tháng 7 và kéo dài cho tới những ngày đầu tháng 8 này. Trong khi đó, DN đã có đủ đơn hàng đến cuối năm, nhưng trước tình hình như hiện tại thì khó mà giữ được tiến độ giao hàng.
Thế kẹt của da giày
Thông tin từ Reuters và CNBC cho thấy, các nhà máy đối tác của hãng giày thể thao Nike tại Việt Nam trong thời gian gần đây đã phải tạm ngưng hoạt động vì dịch bệnh. Như ở Đồng Nai có thể kể đến các đối tác như Chang Shin Vietnam Co (Hàn Quốc), Pou Chen Corp (Đài Loan)...
XK giày dép được dự báo có xu hướng giảm xuống trong các tháng cuối năm 2021 do tác động của đại dịch Covid-19. |
Điều này có thể khiến lượng hàng cung ứng cho Nike trở nên eo hẹp. Và trước nhu cầu mua sắm giày dép thể thao trên thị trường thế giới, nhất là ở châu Âu và Bắc Mỹ được dự báo sẽ tăng cao trong dịp cuối năm 2021, khả năng hãng giày thể thao này khó đáp ứng nổi.
Giới chuyên gia nhận định, nếu các đối tác ở Việt Nam chậm hồi phục sản xuất và xuất khẩu (XK), dẫn đến chuỗi cung ứng bị cắt đứt thì Nike sẽ có khả năng “cháy hàng”, không đủ nguồn cung.
Cần lưu ý thêm, theo công ty nghiên cứu thị trường Panjiva, hãng Nike đã một lần nữa tăng cường sản xuất ở Trung Quốc, với số lượng sản phẩm sản xuất tăng 54,6% riêng trong quý II/2021.
Cho nên, nếu các đối tác gia công cho hãng giày thể thao này tại Việt Nam chậm trễ trong việc sản xuất giữa bối cảnh dịch bệnh còn căng thẳng, thì khả năng các đối tác ở Trung Quốc sẽ phần nào hưởng lợi từ việc dịch chuyển đơn hàng.
Theo Hiệp hội Da giày và Túi xách Việt Nam (Lefaso), việc thực hiện giãn cách xã hội kéo dài theo Chỉ thị 16 tại các tỉnh phía Nam, trong đó có Tp.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Kiên Giang, An Giang… là những địa phương tập trung nhiều DN da giày lớn trong các khu công nghiệp, đã khiến 90% các nhà máy sản xuất da giày tại các địa phương này phải đóng cửa do không đủ điều kiện thực hiện quy chế “3 tại chỗ”.
Lefaso cho biết, tại các DN còn hoạt động, sản xuất gặp khó khăn do phải giảm 50% số lao động làm việc để thực hiện giãn cách, đứt gãy nguồn cung nguyên phụ liệu, đồng thời phát sinh nhiều chi phí để thiết lập các biện pháp phòng chống Covid-19, xét nghiệm, tiêm chủng cho người lao động.
Lefaso dự báo xu hướng XK sẽ giảm xuống trong các tháng cuối năm 2021 do tác động của đại dịch Covid-19 dù cho 7 tháng đầu năm, ước tính tổng kim ngạch XK da giày đạt 14,2 tỷ USD, tăng 25,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Chờ các giải pháp gỡ khó
Ngoài vấn đề về dịch bệnh, mới đây, Hội đồng Da và Đồ da của Mỹ đã cùng với Hiệp hội May mặc và Da giày Mỹ, Hiệp hội các nhà phân phối và bán lẻ giày dép Mỹ và gần 100 hiệp hội khác yêu cầu chính phủ Mỹ xem xét lại các mức thuế đề xuất đối với Việt Nam sau các cuộc điều tra về “thao túng tiền tệ”.
Các hiệp hội ở Mỹ cho rằng, đây sẽ là một bước thụt lùi nghiêm trọng, đặc biệt khi Việt Nam đã nổi lên như một “sự thay thế đáng tin cậy cho hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc”.
Mức thuế đề xuất từ phía Mỹ nếu được áp dụng có thể sẽ ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh cho hoạt động XK giày dép Việt Nam khi thị trường Mỹ đang phục hồi tốt sau đại dịch và tăng chi tiêu cho tiêu dùng thời gian tới, trong đó có mặt hàng giày dép.
Không chỉ các DN da giày đối mặt vấn đề “rớt” đơn hàng, tình hình khó khăn tương tự cũng có thể thấy ở những lĩnh vực XK chủ lực khác như dệt may, đồ gỗ, thuỷ sản…
Các DN trong những lĩnh vực này, nhất là tại các tỉnh phía Nam, đang đối mặt những khó khăn dồn dập từ dịch bệnh cho đến việc duy trì sản xuất, ách tắc trong vấn đề logistics, nguồn cung nguyên vật liệu…
Đặc biệt là tình trạng thiếu container rỗng, chi phí logistics và vận chuyển tàu biển quốc tế tăng cao (gấp 5-10 lần) xảy ra từ năm 2020 đến nay vẫn chưa trở về bình thường.
Cùng với đó là chi phí nhiên liệu và giá nguyên phụ liệu nhập khẩu tăng cao đã ảnh hưởng nhiều tới sản xuất, gây nhiều khó khăn cho các DN XK trong việc đáp ứng các đơn hàng thoả thuận từ trước.
Hoặc như tình trạng ùn tắc giao thông bên ngoài cảng Cát Lái tại Tp.HCM như hiện tại làm các DN luôn rơi vào tình cảnh giao hàng không đúng thời gian quy định trong hợp đồng.
Bộ Công Thương cho biết, năng lực vận chuyển hàng hóa ở khu vực cảng Cát Lái giảm hẳn, thay vì một ngày vận chuyển được từ 13-14 container nhưng vì ùn tắc giảm chỉ còn 5-7 container.
Ngoài tình trạng ùn ứ giao thông thường trực trên Liên tỉnh lộ 25B, xa lộ Hà Nội..., xe của DN vận tải hàng hóa cho cảng Cát Lái chỉ được chạy vào ban đêm, do đó chi phí cho một lần vận chuyển hàng cũng tăng lên.
Theo Bộ Công Thương, nếu hàng hóa tiếp tục chậm luân chuyển như vậy sẽ làm cho cảng Cát Lái hết sức chứa, phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu, chờ giải phóng bớt hàng trên bãi dẫn đến nguy cơ phải gián đoạn hoạt động như đã xảy ra tại các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua.
Rõ ràng, với dồn dập khó khăn như vậy, việc “rớt” đơn hàng XK của DN là lẽ đương nhiên. Và trước những tác động tiêu cực cho hoạt động XK hàng hóa của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, rất cần hơn nữa những giải pháp gỡ khó quyết liệt và kịp thời.
Thế Vinh
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ. |