Tổng cục Thống kê cho biết tăng trưởng GDP năm 2021 đạt 2,58%, so với mục tiêu mà Quốc hội giao 6% và Chính phủ phấn đấu là 6,5%, kết quả thực tế đều không đạt do ảnh hưởng của dịch COVID-19, đặc biệt là biến chủng mới Delta.
Dấu hiệu phục hồi trở lại
Tuy nhiên, nhiều điểm sáng về phục hồi kinh tế cũng đã được nêu ra như GDP quý IV/2021 ước tính tăng 5,22% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng 4,61% của năm 2020.
Nhiều kỳ vọng cho thấy tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi trong năm 2022. |
Đặc biệt, niềm tin về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đã trở lại. Quý IV/2021, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đạt 31,4 nghìn doanh nghiệp với số vốn đăng ký 415,3 nghìn tỷ đồng và số lao động đăng ký là 205,1 nghìn lao động, tăng 70,4% về số doanh nghiệp, tăng 64,1% về số vốn đăng ký và tăng 24,7% về số lao động so với quý III/2021. Như vậy, chỉ sau hơn hai tháng thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP, tình hình đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp trong những tháng cuối năm 2021 đã khởi sắc rõ nét.
Theo ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, nếu chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế được thực hiện và triển khai nhanh chóng thì Việt Nam có thể đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm 2022 và đạt được mức tăng cao hơn trong năm 2023.
"Tăng trưởng kinh tế năm 2023, 2024, 2025 phải đạt trên 7% thì mới đạt được mục tiêu đặt ra cho cả giai đoạn 2021-2025", Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết.
Tất nhiên, để đạt được kết quả tăng trưởng như dự báo trên, kinh tế Việt Nam cần vượt qua những rào cản. Ông Phương đánh giá việc kiểm soát lạm phát sẽ là thách thức không hề nhỏ cho công tác điều hành. Lạm phát thế giới tăng lên, Việt Nam là nền kinh tế mở thì khó tránh khỏi ảnh hưởng.
Cụ thể, lý do lạm phát chi phí đẩy là nguồn cung đầu vào tăng, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao thì giá một số mặt hàng, giỏ hàng hoá, dịch vụ tăng lên. Bên cạnh đó, lạm phát do cầu kéo, năng lực sản xuất của doanh nghiệp thấp đi, sản phẩm thiết yếu, đáp ứng nhu cầu người dân không đủ, người dân trả nhiều tiền để mua một mặt hàng thiết yếu, điều này vô tình thiết lập mặt bằng giá mới.
"Về động lực tăng trưởng kinh tế trong năm 2022, công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ vẫn là 3 trọng tâm kích hoạt tăng trưởng. Nếu dịch vụ chưa quay trở lại thì nền kinh tế vẫn còn khó khăn. Du dịch đóng băng thì khách sạn, nhà hàng chưa thể quay trở lại", ông Phương nói.
Đáng chú ý, lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho biết điều quan trọng nhất là niềm tin vào triển vọng phục hồi của kinh tế Việt Nam. Hai năm đại dịch COVID-19, kinh tế Việt Nam cũng chịu tác động rất lớn nhưng quan trọng là nền tảng kinh tế vĩ mô vẫn giữ ổn định, cân đối về ngân sách được đảm bảo, hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư, lao động cơ bản đáp ứng yêu cầu đặt ra.
"Việc duy trì niềm tin đi kèm với các gói hỗ trợ sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam nhanh chóng phục hồi ngay sau khi đại dịch được kiểm soát", ông Phương nhấn mạnh.
Tương lai không chắc chắn thì phải nỗ lực hơn
Nếu chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế được thực hiện và triển khai nhanh chóng thì Việt Nam có thể đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm 2022 và đạt được mức tăng cao hơn trong năm 2023
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương
Theo ông Vũ Tiến Lộc, Đại biểu Quốc hội khoá XV, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), chúng ta đang trong những ngày giông bão, đối phó dịch bệnh COVID-19 với biến thể mới. Tuy vậy sống chung với dịch, mở cửa, tái khởi động gắn với phục hồi kinh tế vẫn là sự lựa chọn ưu tiên.
Tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, các đại biểu cũng đã thảo luận nhiều gói hỗ trợ tài khóa quan trọng nhưng ông Lộc cho rằng, quan trọng hơn là nỗ lực cải cách thể chế, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có thể huy động nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ thực thi dự án sản xuất kinh doanh.
Bên cạnh đó, gói hỗ trợ cũng cần đề ra cơ chế đặc thù cho địa phương, cơ chế, thủ tục đặc thù cho 2 năm tái khởi động, phục hồi kinh tế với thủ tục hành chính đơn giản, rút gọn, giảm bớt thanh tra, kiểm tra.
"Đẩy nhanh tiến độ cải cách thủ tục hành chính, thể chế sẽ là gói hỗ trợ lớn nhất với doanh nghiệp, nền kinh tế", ông Lộc nhấn mạnh.
Theo ông Lộc, cộng đồng doanh nghiệp đứng trước cơ hội phát triển, có nhiều cơ hội lớn nhưng cũng không ít chông gai. Cầu thị trường trong nước, xuất khẩu đang có tín hiệu khả quan.
Các chuỗi cung ứng toàn cầu đang trong quá trình định hình lại, Việt Nam là điểm đến hàng đầu cho nhà đầu tư. Tuy vậy, phần thắng chỉ thuộc về người nhanh chân, đòi hỏi cộng đồng doanh nghiệp cần nỗ lực hơn trong một tương lai không có gì chắc chắn. Các doanh nghiệp phải có nỗ lực vượt bậc.
Còn TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, đánh giá năm 2020, Việt Nam được đánh giá là "ngôi sao" khi đạt được mức tăng trưởng kinh tế dương trong bối cảnh ảm đạm của kinh tế thế giới. Tuy nhiên, năm nay bối cảnh hoàn toàn khác khi các nền kinh tế lớn trên thế giới đang dần lấy lại đà tăng trưởng.
Mặc dù vậy, ông Thành cho rằng kinh tế Việt Nam vẫn có những điểm sáng tích cực như các chỉ tiêu vĩ mô ổn định, xuất khẩu, thu hút FDI đạt kết quả tích cực. Ông dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2022 của Việt Nam nằm trong khoảng 6 - 6,5%. Tăng trưởng tốt hơn mức tăng trưởng dự báo so với các nền kinh tế thế giới.
Để đạt được kết quả tích cực trên, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng cần phải đẩy mạnh khâu thực thi chính sách hỗ trợ. Sau đợt dịch thứ 4, doanh nghiệp quan tâm nhất 3 điều để phục hồi sản xuất kinh doanh là: Kịch bản kiểm soát dịch bệnh, trong đó có cách thức kiểm soát; dòng tiền; lao động. Đặc biệt, việc triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế trong năm 2022 với quy mô lớn được đánh giá sẽ rất cần thiết với cộng đồng doanh nghiệp.
Trái ngược với lo ngại về lạm phát, ông Thành cho rằng có thể nhích chút ít nhưng không đáng ngại. Điều quan trọng nhất là doanh nghiệp cần phải chuyển đổi mô hình sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong một thế giới đầy bất chắc và thay đổi thì hành động quyết liệt, khôn khéo, linh hoạt sẽ giúp doanh nghiệp vượt nguy cơ, tận dụng cơ hội.
Bà Nguyễn Thị Hương Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguy cơ chậm phục hồi kinh tế, suy giảm tăng trưởng vẫn còn tiềm ẩn nếu không kiểm soát được dịch bệnh và mở cửa trở lại hoạt động kinh tế, rủi ro lạm phát có chiều hướng gia tăng. Bên cạnh đó, thiên tai, biến đổi khí hậu vẫn luôn là nguy cơ tiềm ẩn. Tuy vậy, cơ chế, chính sách và các giải pháp hỗ trợ tiếp tục được triển khai hiệu quả, giúp người dân, người lao động, doanh nghiệp chống chịu, vượt qua khó khăn, ổn định và phục hồi sản xuất. Ông Cao Chí Công Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Ngành gỗ đang gặp những khó khăn như giá cước vận chuyển tăng cao, chi phí nguyên nhiên liệu đầu vào tăng, tình trạng thiếu lao động ở các trung tâm chế biến do công nhân về quê hoặc chuyển ngành nghề... Theo đó, các doanh nghiệp mong muốn Bộ Công Thương, Bộ GTVT có chính sách hỗ trợ việc vận chuyển hàng hoá. Bộ Ngoại giao, các tham tán thương mại ở nước ngoài chú trọng, để cung cấp các thông tin kịp thời về thị trường, từ đó cảnh báo rủi ro cho các doanh nghiệp trong nước. TS. Lê Duy Bình Giám đốc Economica Việt Nam Tôi cho rằng quan trọng nhất là kiểm soát dịch bệnh - đây là nền tảng phục hồi và phát triển trong thời gian tới. Đặc biệt, tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, chấp nhận chi ngân sách, thâm hụt ngân sách ở mức cho phép. Trước biến chủng mới Omicron, Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực phòng chống và chữa trị của hệ thống y tế, đồng thời tuyệt đối không nên gây khó cho mình bằng các biện pháp như giãn cách xã hội trên diện rộng, các quy định ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới triển vọng kinh tế. |
Nhật Linh