Qua báo cáo của Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) và theo dõi nắm bắt hoạt động tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhận thấy rằng, bối cảnh hiện nay, người dân và doanh nghiệp (DN) đặc biệt là DNNVV đều đang rất khó khăn trong hoạt động kinh doanh. Đây cũng là khó khăn chung của thế giới không phải riêng Việt Nam. Trước thực tế này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất trăn trở, băn khoăn và chỉ đạo quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp trong đó có DNNVV.
Về phía NHNN, Thống đốc cho biết, NHNN rất quan tâm đối với việc tháo gỡ khó khăn cho DN nói chung, DNNVV nói riêng. Đơn cử, riêng chính sách giảm lãi, miễn lãi, giảm phí... trong giai đoạn vừa qua ngân hàng chia sẻ với DN tổng cộng 60 nghìn tỷ đồng.
![]() |
Thống đốc cho biết, chính sách tiền tệ luôn có độ trễ, cần có thời gian để thẩm thấu chính sách hạ lãi suất. |
Đối với vấn đề tiếp cận vốn của DN nhất là DNNVV luôn được NHNN quan tâm thông qua triển khai đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn. Đơn cử, đối với chính sách lãi suất, trong 6 tháng đầu năm trên thế giới các nước đang thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt, lãi suất tiếp tục tăng, nhưng riêng NHNN đã giảm 4 lần lãi suất điều hành. Đây là nỗ lực lớn của NHNN thực hiện chỉ đạo của Chính phủ.
“Để hạ lãi suất NHNN phải chèo lái và phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách để có thể làm sao ổn định không những thị trường tiền tệ mà còn thị trường ngoại hối và đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng”, Thống đốc chia sẻ và cho biết thêm, trong 6 tháng đầu năm các ngân hàng đã giảm 1%/năm mặt bằng lãi suất cho vay so với cuối năm 2022. Cũng có ý kiến cho rằng, lãi suất chưa giảm được như kỳ vọng nhưng theo Thống đốc, chính sách tiền tệ luôn có độ trễ, cần có thời gian để thẩm thấu chính sách hạ lãi suất.
Bên cạnh việc chủ động giảm lãi suất điều hành tạo cơ sở để các ngân hàng giảm lãi suất, NHNN yêu cầu TCTD tiết giảm chi phí hoạt động, nâng cao hiệu quả kinh doanh để có điều kiện giảm lãi suất cho vay, đồng thời xây dựng các chương trình, gói tín dụng phù hợp cho DNNVV. Mặt khác, NHNN chỉ đạo các TCTD tăng cường năng lực thu thập, khai thác thông tin về đánh giá tín nhiệm khách hàng để nâng cao hiệu quả thẩm định, qua đó tăng cường khả năng cho vay không có bảo đảm bằng tài sản.
Ngoài ra, có ý kiến cho rằng các ngân hàng thương mại cổ phần huy động lãi suất cao nên cho vay lãi suất cao hơn, có ngân hàng huy động ở tỉnh này lại cho vay ở tỉnh khác, DN không vay được của ngân hàng thương mại cổ phần. Với ý kiến này, Thống đốc giải thích việc quyết định lãi suất huy động và cho vay là do các TCTD tự quyết định, trường hợp DN đủ điều kiện vay vốn nếu không vay được của ngân hàng thương mại cổ phần thì vẫn có lựa chọn vay của các ngân hàng thương mại nhà nước. Hiện nay, toàn hệ thống có tới trên 2 nghìn chi nhánh trên khắp cả nước, các ngân hàng có hiện diện tới tận huyện, Ngân hàng chính sách xã hội còn có điểm giao dịch tới tận cấp xã.
Theo quy định cho vay, để vay vốn, DN phải có phương án sản xuất kinh doanh khả thi và chứng minh được khả năng trả nợ, sử dụng vốn đúng mục đích. Các DN cung cấp tài liệu để chứng minh là tình hình tài chính có khả năng trả nợ bởi tiền ngân hàng cho vay là của người dân nên phải đảm bảo khả năng thu hồi vốn…
Để tăng khả năng tiếp cận vốn cho DN, Thống đốc cho rằng, bản thân DNNVV cần khắc phục những hạn chế của mình đang gây cản trở trong việc ngân hàng đưa ra quyết định cho vay như giải pháp cải thiện khả năng quản trị tài chính bên cạnh sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhằm đẩy mạnh xúc tiến thương mại… Có như vậy mới khuyến khích khách hàng mua hàng, DN tháo gỡ đầu ra sản phẩm.
Ngoài ra, các quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương tăng cường bảo lãnh cho DN vay vốn. Vì hơn ai hết, các địa phương sẽ nắm rõ nhất về hoạt động của DN trên địa bàn. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, Thống đốc tin rằng, tín dụng sẽ tăng trưởng cao hơn và DNNVV được hỗ trợ nhiều hơn.
Tại buổi làm việc của Thường trực Chính phủ với Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) Việt Nam chiều ngày 6/7, làm rõ thêm một số vấn đề phản ánh của DNNVV về khó khăn trong tiếp cận vốn, lãi suất còn cao, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, quan điểm hai bên cần lắng nghe, chia sẻ nhiều hơn, cùng nhau tháo gỡ khó khăn, vướng. Đặc biệt, ngân hàng phải đặt mình vào vị trí các DNNVV, ngược lại, các DNNVV phải đặt mình vào vị trí của các ngân hàng.
Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh: NHNN và các ngân hàng thương mại cần tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh điều kiện cho vay thuận lợi hơn, tiết giảm chi phí để hạ lãi suất cho vay; đồng thời, theo dõi việc triển khai Thông tư 02 về cơ cấu lại nợ và Thông tư 03 về mua lại trái phiếu doanh nghiệp để điều chỉnh kịp thời nếu cần thiết.
Cho rằng, về vấn đề vốn của SME còn khiêm tốn, Thủ tướng chỉ đạo phải tìm cách cải thiện vấn đề này, các DN phối hợp, hợp tác với ngân hàng để nâng vốn.
Liên quan các gói tín dụng ưu đãi, Thủ tướng đề nghị ngành ngân hàng thúc đẩy gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho lĩnh vực nhà ở xã hội, 10.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp gỗ và lâm sản. Đồng thời, Thủ tướng giao NHNN nghiên cứu, triển khai các gói tín dụng để kích cầu tiêu dùng.
Thanh Hoa