Sau Tết, ngân hàng ráo riết tìm khách mua nợ xấu

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng đánh giá: "Các ngân hàng được phép cơ cấu nợ, cơ cấu lãi, giãn hoãn nợ cho khách hàng theo Thông tư 01, nhưng nợ cơ cấu ấy là nợ xấu tiềm ẩn đã được ngân hàng cơ cấu, thì đều là những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch bệnh và nợ rất xấu”.

Nợ xấu vẫn... "xấu"

Những ngày đầu năm Nhâm Dần 2022, Vietcombank liên tục thông báo phát mại tài sản bảo đảm của Công ty TNHH Kỹ Nghệ Evergreen Việt Nam trị giá gần 1.100 tỷ đồng, bao gồm đất và toàn bộ máy móc.

Nhiều ngân hàng tăng cường trích lập dự phòng nợ xấu.

Trong khi đó, BIDV Thừa Thiên - Huế thông báo phát mại quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất có diện tích hơn 1.100 m2, là tài sản đảm bảo của Công ty TNHH Thanh Trang, với giá khởi điểm hơn 99 tỷ đồng.

Nhiều ngân hàng khác cũng dồn dập thông báo thanh lý tài sản bảo đảm của khách hàng, cả cá nhân và tổ chức, trong đó có những tài sản mới, nhưng cũng có không ít tài sản đảm bảo tồn đọng từ những đợt đấu giá trước đó.

Chẳng hạn như: Agribank chi nhánh Trung tâm Sài Gòn vừa tổ chức bán đấu giá 6 quyền sử dụng đất và công trình nhà cửa gắn liền với giá khởi điểm gần 430 tỷ đồng. Tổng diện tích khu đất này hơn 1.900 m2 tại địa chỉ 20 Trần Cao Vân (quận 1). Đây là tài sản thế chấp để thanh toán khoản nợ của Công ty TNHH Phát triển địa ốc Sài Gòn Mới. Trước đó, hồi cuối tháng 12/2021, khối tài sản này đã được thông báo phát mại với mức giá khởi điểm tương tự.

Diễn biến trên cho thấy, nợ xấu vẫn là câu chuyện nhức nhối, chưa kể đến các khoản nợ tái cơ cấu đến từ Thông tư số 01/2020/TT-NHNN (các ngân hàng được phép cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ, không phải chuyển nhóm nợ với phần dư nợ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19).

Ngân hàng Nhà nước thống kê sơ bộ, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đến cuối năm 2021 khoảng 1,9%, tăng 0,21% so với cuối năm liền trước. Tỷ lệ nợ xấu bán cho VAMC chưa xử lý và các khoản nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu khoảng 3,79%.

Đáng chú ý, nếu tính cả các khoản nợ đến hạn mà chưa trả được cơ cấu theo các Thông tư 01, 03, 14 cũng như nguy cơ chuyển thành nợ xấu thì tỷ lệ này có thể tăng lên 7,31%, gần tương đương với năm 2017.

Kỳ vọng khả năng trả nợ của doanh nghiệp tăng

Lý giải cho diễn biến nợ xấu tăng, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, đại dịch Covid-19 xuất hiện đã tác động nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh, theo đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Nợ xấu tăng lên là nợ xấu của nền kinh tế và tất cả cùng gánh vác, giải quyết.

"Ngân hàng Nhà nước đã và đang xác định quy mô, mức độ nợ xấu có thể diễn ra trong năm 2022 cũng như những năm tới để có giải pháp ứng xử thích hợp trên cơ sở vừa ngăn chặn, vừa kiểm soát không để nợ xấu tăng thêm”, ông Tú nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán SSI, năm 2022, rủi ro cho nợ xấu ngân hàng là Thông tư 14 về cơ cấu nợ không được gia hạn. Tuy nhiên, ngay cả khi trường hợp này xảy ra, tình hình cũng không đến mức báo động, vì nền kinh tế đang dần phục hồi, khả năng trả nợ của doanh nghiệp cũng được hồi phục. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng đã trích lập dự phòng 100% cho nợ cơ cấu.

Các chuyên gia SSI cho rằng, nếu việc mở cửa lại hoàn toàn diễn ra vào nửa cuối năm 2022 mà không có thêm bất kỳ đợt giãn cách nghiêm ngặt nào, các khoản vay tái cơ cấu sẽ được phục hồi. Theo đó, những nhà băng có tỷ trọng cho vay bán lẻ càng cao thì tỷ lệ phục hồi càng tốt. Một số ngành như du lịch và hàng không (chiếm 2,1% tổng dư nợ) có thể mất nhiều thời gian hơn để trở lại trạng thái thanh toán bình thường.

Tuy nhiên, tại các ngân hàng mà SSI nghiên cứu, tỷ lệ tài sản đảm bảo là nhà ở trên tổng tín dụng dao động từ 85% - 188%. Đứng đầu danh sách gồm có ACB (188%), VietinBank (168%) và Sacombank (166%). Các chuyên gia cảnh báo, giá nhà sụt giảm sẽ là rủi ro chính cần theo dõi trong trung hạn vì khoảng 60% tài sản thế chấp tại các ngân hàng là bất động sản. Tuy nhiên, nhóm phân tích kỳ vọng thị trường nhà ở sẽ vẫn có thể duy trì mức tăng trưởng trong năm 2022 do lãi suất cho vay mua nhà vẫn ở mức thuận lợi. Theo đó, giá nhà và đất được dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao.

Tại cuộc khảo sát mới đây về xu hướng kinh doanh, các tổ chức tín dụng nhận định, tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng có dấu hiệu “tăng nhẹ” trong quý IV/2021, nhưng kỳ vọng sẽ “giảm nhẹ” trở lại trong quý I/2022.

Huyền Anh