Với những chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, nhất là cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng tin tưởng về triển vọng phục hồi tươi sáng của kinh tế Việt Nam trong năm 2022.
'Sau cơn mưa trời lại sáng'
Năm 2021 đã khép lại, dù tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 2,58%, thấp hơn mức 2,91% của năm 2020 và cũng là mức tăng thấp nhất trong thập kỷ gần đây, song những điểm sáng phải kể tới là chỉ tiêu kinh tế vĩ mô vẫn giữ ổn định như lạm phát cơ bản bình quân năm 2021 tăng 0,81% so với bình quân năm 2020, xuất siêu 4 tỷ USD, thu hút FDI đạt hơn 31 tỷ USD...
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng. |
Đáng chú ý, niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp đã trở lại thể hiện qua số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường. Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê, quý IV/2021, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đạt 31,4 nghìn doanh nghiệp với số vốn đăng ký 415,3 nghìn tỷ đồng và số lao động đăng ký là 205,1 nghìn lao động, tăng 70,4% về số doanh nghiệp, tăng 64,1% về số vốn đăng ký và tăng 24,7% về số lao động so với quý III/2021.
Như vậy, chỉ sau hơn hai tháng thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP, tình hình đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp trong những tháng cuối năm 2021 đã khởi sắc rõ nét.
Theo Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, dịch bệnh mang đến nhiều khó khăn, thách thức nhưng cũng đem đến cả bài học, cơ hội và tương lai cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Qua những tác động và thay đổi từ dịch bệnh, chúng ta mới nhận ra những khiếm khuyết, điểm yếu trong hệ thống, hạn chế của nền kinh tế - xã hội và quan trọng hơn là cơ hội để chúng ta kịp điều chỉnh cho một tương lai mới, tương lai hậu COVID-19 đang diễn ra.
Vì vậy, thông điệp trong năm 2022 mà Bộ KH&ĐT muốn gửi gắm tới người dân, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về một niềm tin rằng kinh tế sẽ phục hồi, thích ứng an toàn với dịch bệnh.
Niềm tin có được dựa trên những kết quả khả quan trong năm 2021, đó là các nền tảng kinh tế vĩ mô vẫn giữ ổn định, cân đối lớn về ngân sách được đảm bảo, hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư, lao động cơ bản vẫn đạt kết quả khả quan. Chống dịch đi kèm với việc thực hiện các giải pháp phục hồi kinh tế được thể hiện qua quyết tâm của cả hệ thống chính trị. Đến nay, các giải pháp thể hiện sự hợp lý, tác động tích cực tới nền kinh tế.
Trong đó, Bộ KH&ĐT được ví như "kiến trúc sư trưởng" của nền kinh tế, được Chính phủ giao nhiệm vụ xây dựng gói hỗ trợ phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 cho giai đoạn 2022-2023. Đây là nhiệm vụ cũng là trách nhiệm của ngành đối với "vận mệnh" của quốc gia.
Chia sẻ về quá trình xây dựng gói hỗ trợ phục hồi hay còn gọi là gói kích thích kinh tế, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết, kinh nghiệm quốc tế, khuyến nghị của các chuyên gia, tổ chức quốc tế đều cho rằng Việt Nam cần phải xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, để không lỡ nhịp khi bước vào trạng thái bình thường mới, để đẩy nhanh quá trình chuyển dịch mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế xanh, chuyển đổi số, công nghệ số, để chủ động tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị, chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng mới toàn cầu... cũng như xu thế chuyển đổi các hoạt động tài chính, thương mại, giáo dục, y tế, khám chữa bệnh... trên nền tảng trực tuyến.
Đảng, Quốc hội đã xác định đến năm 2025, nước ta trở thành nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Tăng trưởng GDP bình quân 5 năm khoảng 6,5-7%; đồng thời đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, nâng cao rõ rệt về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, kinh tế nước ta trong thời gian tới phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, áp lực về ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là ngân sách nhà nước, nguồn cung và giá cả nguyên vật liệu đầu vào nhập khẩu, tiêu dùng nội địa, thiên tai, biến đổi khí... Thách thức và yêu cầu đặt ra cho năm 2022 và năm 2023 là hết sức to lớn.
Trong nguy có cơ
TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2022 sẽ đạt được từ 6 - 6,5%, thậm chí có thể đạt 6,5-7%. "Nếu dịch bệnh được kiểm soát sớm thì mức tăng trưởng kinh tế ở trên có thể nằm trong tầm tay của chúng ta", ông chia sẻ.
Theo TS. Vũ Thành Tự Anh, xu thế chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo tới đây sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn. COVID-19 làm cho những lực cản chuyển đổi số được vượt qua và chuyển đổi số là điều bắt buộc phải làm nếu muốn tồn tại, phát triển chứ không còn là xu hướng như trước. Nếu doanh nghiệp tận dụng được điều này thì sẽ tăng trưởng, ngược lại sẽ tụt lại phía sau.
Trước tình hình đó, với quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu 5 năm đã đề ra, tinh thần đổi mới, sáng tạo, Bộ KH&ĐT đã xây dựng Chương trình hướng tới mục tiêu tạo nền tảng, hỗ trợ các động lực tăng trưởng trong giai đoạn phục hồi khi dịch bệnh được kiểm soát, đồng thời cũng cần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tạo việc làm và phát triển nguồn nhân lực bền vững, hạn chế làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu, định hướng, tầm nhìn dài hạn.
Để thực hiện mục tiêu này, Chương trình sẽ đưa ra được các giải pháp cụ thể gắn với nguồn lực đi kèm, phù hợp với năng lực của nền kinh tế, khả năng cân đối ngân sách nhà nước.
Để phục hồi và phát triển kinh tế sẽ xác định đối tượng ưu tiên hỗ trợ phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm, hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, các hoạt động kinh tế tạo động lực phục hồi và phát triển bền vững cho nền kinh tế.
Đồng thời, có giải pháp về y tế để chủ động “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả với dịch COVID-19”. "Chính sách sẽ tổng thể, tác động cả về phía cung để giảm chi phí sản xuất, phía cầu để tạo đầu ra sản phẩm và các khâu kết nối, lưu thông hàng hóa, logistics", Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết thực hiện điều này sẽ giúp kinh tế Việt Nam tăng trưởng từ 6,5 - 7%/năm.
Với các doanh nghiệp, trong năm 2022, Bộ KH&ĐT muốn gửi gắm niềm tin đó là qua giai đoạn khó khăn, thách thức hiện nay và dự báo còn có thể kéo dài hơn nữa, đã cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đó là càng khó khăn càng phải nêu cao tinh thần dân tộc, đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, phát huy tính chủ động, tự lực, tự cường, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức; liên kết, hỗ trợ lẫn nhau, tương thân tương ái, hợp tác chia sẻ (ví dụ như chia sẻ đơn hàng, hàng đổi hàng, sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của nhau, mua hàng trả chậm…).
Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động đổi mới mô hình sản xuất kinh doanh, tái cấu trúc doanh nghiệp trên nền tảng số, thông qua chuyển đổi số; nâng cao năng suất, sức cạnh tranh; quan tâm đến việc giữ chân người lao động, sắp xếp, cơ cấu lại lao động hợp lý; đầu tư hơn nữa cho công nghệ, đổi mới thiết bị, mạnh dạn ứng dụng công nghệ mới, giải pháp mới trong sản xuất kinh doanh; tạo chuẩn giá trị mới, quan tâm hơn đến phục vụ người dân và nhu cầu trong nước; mở rộng thị trường, tiến tới tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
"Trong đó, chúng ta cần lưu ý, trong khủng hoảng, công nghệ, thiết bị thường rẻ hơn rất nhiều so với thời điểm thông thường, đây chính là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhắn nhủ về thời cơ mà doanh nghiệp Việt phải nắm bắt.
Tại Hội nghị Chính phủ với địa phương triển khai kết luận của Trung ương và Nghị quyết của Quốc hội khóa XV về triển khai kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết trong năm 2022, Chính phủ sẽ tập trung thực hiện 3 trọng tâm: khôi phục, thúc đẩy sản xuất kinh doanh; đẩy mạnh xuất khẩu; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và huy động nguồn hợp tác công tư để phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược. Trong năm 2022, Chính phủ sẽ triển khai đồng bộ, hiệu quả Chương trình phòng chống dịch COVID-19 và chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu tăng trưởng GDP đạt 6-6,5%, GDP bình quân đầu người đạt 3.900 USD. Ở góc nhìn của tổ chức quốc tế với triển vọng kinh tế Việt Nam, ông Jacquet Morisset, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam bày tỏ rất lạc quan về triển vọng kinh tế Việt Nam, tất nhiên với hai điều kiện: Một là Chính phủ triển khai tốt hơn chính sách tài khóa và hai là nền kinh tế không bị đóng cửa trở lại vì đại dịch COVID-19. "Tôi tin rằng với việc triển khai cải cách mạnh mẽ hơn, Việt Nam sẽ lại một lần nữa vươn lên mạnh mẽ để đi trên con đường trở thành "con hổ châu Á", ông Jacquet Morisset nói. |
Nhật Linh