Trong suốt những năm qua, Hà Nội đã triển khai nhiều chính sách nhằm cụ thể hóa các chương trình hành động của Chính phủ cũng như Bộ Xây dựng trong lĩnh vực kiến trúc, xây dựng, quy hoạch, đô thị xanh, công trình xanh.
Xu thế phát triển công trình xanh
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh vừa ký ban hành Quyết định số 3102 về việc thành lập Ban Chỉ đạo đầu tư xây dựng mới, cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp các công viên, vườn hoa trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025.
Theo quyết định, Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc triển khai thực hiện đầu tư xây dựng mới, cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp các công viên, vườn hoa trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Thành phố dự kiến đầu tư xây dựng mới 6 công viên gồm Công viên Chu Văn An, khu công viên và hồ điều hòa CV1, công viên ở khu đô thị Tây Nam Hà Nội, công viên văn hóa Kim Quy, công viên hồ Phùng Khoang; công viên văn hóa - vui chơi giải trí, thể thao quận Hà Đông.
Ngoài ra, Hà Nội lên kế hoạch cải tạo, chỉnh trang và đầu tư xây dựng 5 công viên, gồm Thiên Văn học, Bách Thảo, Hữu Nghị, vườn hoa Lý Thái Tổ và công viên văn hóa thể thao quận Đống Đa. Bên cạnh đó, cải tạo, nâng cấp 45 công viên, vườn hoa hiện có gồm: Mức độ 1 có 3 công viên và 10 vườn hoa; mức độ 2 có 10 công viên và 22 vườn hoa.
Cần nhấn mạnh, việc được công nhận là công trình xanh là một quá trình dài, với nhiều tiêu chuẩn khắt khe. Tuy nhiên, việc thành phố Hà Nội có sự quan tâm đặc biệt trong việc xây dựng các công trình hướng tới mục tiêu phát triển không gian xanh chính là điểm tựa để hình thành các công trình xanh sau này.
Phát triển công trình xanh là yếu tố thúc đẩy xây dựng đô thị thông minh tại Hà Nội. |
Cũng chính sự quyết liệt của các ban, ngành chức năng, diện mạo của các công trình xanh tại Hà Nội đã có những chuyển biến tích cực trong những năm qua. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, kể từ năm 2015 đến nay, xu hướng xây dựng các công trình, dự án xanh đang dành được nhiều sự quan tâm, hỗ trợ và nguồn lực triển khai.
Đặc biệt, xu hướng công trình xanh đang diễn ra ở khắp các lĩnh vực từ các dự án văn phòng, nhà ở (khu đô thị, chung cư cao tầng, biệt thự...), đến các công trình xã hội (trường học, bệnh viện)… đều đang được đẩy mạnh phát triển theo xu hướng xanh nhằm bảo đảm sự thân thiện với môi trường, mang lại cảm giác an toàn cho người sử dụng và đạt được nhiều lợi ích về kinh tế - xã hội.
Trong hơn nửa thập kỷ qua, Hà Nội đã có hàng chục công trình xây dựng được cấp chứng chỉ công trình xanh, bước đầu cho thấy kết quả của một hướng đi đúng đắn. Điều này càng đáng được ghi nhận khi tính đến năm 2015, toàn địa bàn thủ đô chưa có công trình nào được cấp chứng chỉ xanh.
Cần động lực để bứt phá
Theo ông Nguyễn Công Thịnh – Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng), các công trình xanh, công trình bền vững cùng với các khu đô thị xanh, khu đô thị sinh thái sẽ đóng góp vào việc làm cho đô thị xanh hơn, bền vững hơn.
Kinh nghiệm của nhiều nước cho thấy đối với các khu vực đô thị hiện hữu như thành phố Hà Nội hiện nay, việc phát triển các công trình xanh độc lập, đơn lẻ sẽ đi đôi với việc cải tạo, chỉnh trang đô thị là hướng đi khả thi và phù hợp.
Dù đang có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên cần thẳng thắn thừa nhận việc thực thi, tốc độ xây dựng các công trình xanh tại Hà Nội vẫn chưa như kỳ vọng.
Theo Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia Đỗ Thanh Tùng, từ kinh nghiệm của các nước đi trước về phát triển công trình xanh có thể thấy, để đẩy nhanh tiến độ, công trình xanh cần được nhìn nhận và áp dụng tổng thể trên các khía cạnh môi trường, xã hội, văn hóa và kinh tế phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Cần xây dựng một chiến lược tổng thể để các sản phẩm xanh được triển khai bao trùm trên cả đô thị, công trình kiến trúc, vật liệu và các sản phẩm xây dựng. Những sản phẩm của công trình xanh là một quá trình khép kín. Giảm thiểu những đầu vào của đô thị và kiến trúc (những vật liệu thô), giảm thiểu đầu ra của đô thị và kiến trúc (ô nhiễm, rác thải, nước thải…). Sử dụng triết lý “nguồn gốc trở về nguồn gốc” để thực hiện việc tái sử dụng các vật liệu cũ càng nhiều càng tốt.
Trong khi đó, PGS.TS Hoàng Mạnh Nguyên, Trường đại học kiến trúc Hà Nội, cho rằng cần xây dựng cơ chế hỗ trợ và khuyến khích công trình xanh thông qua việc ban hành các hệ thống luật liên quan.
Cụ thể là xây dựng cơ chế, chính sách tài chính khuyến khích phát triển công trình xanh; quan tâm phát triển công trình xanh trong thể loại nhà ở, nhà công cộng, tòa nhà thương mại được đầu tư từ ngân sách nhà nước; hoàn thiện hệ thống định mức, quy chuẩn, tiêu chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật xây dựng công trình xanh…
Ngoài ra, cần tạo lập môi trường cho công trình xanh thông qua sự cân bằng giữa kinh tế và môi trường; đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ xây dựng công trình xanh và phát triển, sản xuất vật liệu xây dựng xanh, thân thiện môi trường.
Việc xây dựng các tiêu chuẩn ISO và hệ thống đánh giá cho các công trình và sản phẩm xây dựng xanh; xây dựng các mô hình thực hiện từ chính sách, thí điểm, lựa chọn hình mẫu chuẩn và áp dụng nhân rộng cũng là những giải pháp cần sớm thực hiện. Không chỉ ở thành phố Hà Nội mà nhiều địa phương trên cả nước được “phủ xanh” nhiều hơn nữa bằng các công trình xanh bền vững, thân thiện với môi trường.
Mỹ Chí