Khoảng từ năm 2020 đến 2022, tình hình xuất khẩu tôm nước ta sang khối thị trường này có xu hướng tăng trưởng liên tục. Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế thế giới không ổn định khiến ngành xuất khẩu thuỷ sản nói chung và tôm nói riêng nước ta gặp nhiều khó khăn. Mặc dù ngành tôm xuất khẩu sang thị trường Trung Đông có sự sụt giảm nhưng có phần nhẹ hơn so với các thị trường khác.
Trong 10 tháng đầu năm 2023, tôm Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Đông đạt hơn 39 triệu USD, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm nhẹ hơn so với các thị trường khác. Một số thị trường trong khu vực được ghi nhận tăng so với cùng kỳ năm ngoái là Ả Rập đạt 7,6 triệu USD tăng 42%, Iran đạt 1,7 triệu USD tăng gấp 8 lần, tại Kuwait và Libăng ghi nhận tăng trưởng 2 con số, sang Oman tăng 16 lần và sang Qatar tăng 4 lần.
Xuất khẩu tôm sang Trung Đông có nhiều dư địa tăng trường. |
Theo Vasep đánh giá, do tình hình hiện tại có nhiều thách thức đến từ các thị trường tiêu thụ chính, các doanh nghiệp hiện tại lựa chọn tìm tới các thị trường nhỏ hơn nhưng có nhiều tiềm năng.
Thị trường Trung Đông hiện chỉ chiếm 1,3% tổng xuất khẩu tôm của Việt Nam. Khu vực này không mạnh về nuôi trồng và sản xuất chế biến, phụ thuộc nhiều vào nguồn cung thực phẩm nhập khẩu nên được đánh giá là một môi trường tiềm năng cho xuất khẩu tôm. Do điều kiện tự nhiên như thời tiết, thổ nhưỡng không thuận lợi và phù hợp cho sản xuất nông nghiệp, để đáp ứng nhu cầu trong nước nên Trung Đông phải nhập khẩu tới 80% hàng hoá lương thực, thực phẩm, tương đương 40 tỷ USD mỗi năm. Nhu cầu thuỷ sản trong đó có tôm ngày càng tăng trưởng mạnh mẽ.
Tuy nhiên, Vasep cũng lưu ý tại thị trường này có những yêu cầu cao với các sản phẩm thực phẩm nhập khẩu như yêu cầu phải có chứng nhận Halal. Nhà cung cấp cần phải chế biến và đóng gói phù hợp để đáp ứng tiêu chuẩn này.
Đây là một thị trường tiềm năng của thuỷ sản Việt Nam, sức mua ngang với khu vực thị trường ASEAN và dư địa có thể tăng gấp 3 lần nếu được tập trung phát triển. Do đó, Vasep cho rằng cần có thêm các kênh thông tin về nhu cầu, yêu cầu của khu vực thị trường này cùng với hỗ trợ từ những chương trình của nhà nước về xúc tiến thị trường để doanh nghiệp có thêm kênh phát triển, tăng dư địa xuất khẩu sang Trung Đông.
Uyển Nhi