Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, lượng rượu, bia trung bình sử dụng trên thế giới không tăng trong vòng một thập kỷ qua, trong khi ở Việt Nam tăng mạnh.
Năm 2008, Việt Nam đứng thứ 8 châu Á về tiêu thụ bia, nhưng sau 8 năm, năm 2016, đã đứng thứ 3, xếp sau Nhật Bản, Trung Quốc và lọt vào Top 10 thị trường có dung lượng bia tiêu thụ lớn nhất thế giới.
Tiêu thụ 3,78 tỷ lít bia
Thông tin mới đăng tải từ Bộ Công Thương cho thấy, trong năm 2016, sản lượng bia các loại của cả nước đạt 3,786 tỷ lít, tăng 9,3% so với năm 2015. Tính ra, trung bình mỗi người Việt tiêu thụ khoảng 42 lít bia/năm, tăng gần 4 lít so với năm 2015.Trên thị trường bia hiện nay, 90% thị phần thuộc về bốn doanh nghiệp lớn. Đứng đầu là Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) chiếm khoảng 40% thị phần, tiếp theo là Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (Habeco), Heineken và Hue Brewery (do Carlsberg sở hữu 100%) đồng chiếm hơn 50% thị phần. Còn lại gần 10% thị phần thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài khá mới như Sapporo, AB InBev và những doanh nghiệp khác trong nước như Masan Brewery.
Sabeco đóng góp 1,640 tỷ lít, tăng 7,4%; Habeco đạt 717,4 triệu lít, tăng 2,1%; riêng khối các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài gồm Heineken, Carlberg và một số thương hiệu khác đạt 1,428 tỷ lít, tăng 15,7% so với năm 2015.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp sản xuất rượu, bia nội địa hiện nay mới chỉ chiếm lĩnh thị phần ở phân khúc trung bình với ba doanh nghiệp trong nước là Habeco, Hue Brewery và Sabeco có sự phân chia thị trường rõ rệt theo thứ tự Bắc, Trung, Nam, trong khi khối doanh nghiệp ngoại dẫn đầu phân khúc cao cấp.
Theo ông Võ Thanh Hà, Chủ tịch Hội đồng quản trị Sabeco, khu vực phía Nam vẫn là thị trường chủ lực, trong khi sản lượng và thị phần tại khu vực phía Bắc và miền Trung tăng trưởng tốt. Mục tiêu trong năm 2017 và các năm tiếp theo của Sabeco là mở rộng thị trường ra miền Bắc và miền Trung, cũng như đa dạng sản phẩm để tiếp cận thêm nhiều đối tượng khách hàng.
Trên thực tế, phân khúc cao cấp vừa túi tiền tăng trưởng mạnh nhất trong những năm qua, với thương hiệu Saigon Special của Sabeco và nhất là thương hiệu Tiger của Heniken NV. Trong khi đó, Carlberg duy trì thị phần nhờ vị thế vững chắc tại miền Trung, còn Habeco mất dần thị phần do không thành công tại phân khúc cao cấp bởi chiến lược tiếp thị và xây dựng thương hiệu kém.
Theo nhận định của giới phân tích thị trường, thời gian tới, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ tăng cường mở rộng thị phần, đặc biệt ở phân khúc cao cấp sẽ được tiếp thị rầm rộ tại các thành phố lớn.
|
90% thị phần thuộc về 4 doanh nghiệp lớn: Sabeco (40%), Habeco, Heineken và Hue Brewery.
Sản lượng bia tăng cao
Cuộc cạnh tranh sẽ càng gay gắt hơn. Cho nên, ngay từ bây giờ, các doanh nghiệp nội phải có những chiến lược tiếp thị, xây dựng thương hiệu một cách hiệu quả, có như vậy mới giữ được thị phần của mình.
Năm 2016, doanh thu toàn ngành Rượu, Bia, Nước giải khát đạt xấp xỉ 5 tỷ USD, song theo ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia, Rượu, Nước giải khát Việt Nam (VBA), tốc độ tăng trưởng trung bình từ 5 – 7% trong những năm gần đây mới là mức trung bình, không quá đột biến so với tiềm năng của thị trường.
Ông Việt phân tích, Việt Nam đang ở độ tuổi dân số vàng, với dân số có tuổi trung bình là 30 tuổi, thu nhập tăng, kinh tế tăng trưởng mạnh nên thị trường nước giải khát của Việt Nam khá hấp dẫn với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Năm 2016, mức sản xuất và tiêu thụ của các nhà máy bia trong nước tăng chậm ở mức 9,3% và chỉ bằng 85,6% theo kế hoạch năm. Chủ tịch VBA lý giải, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thêm 5%, lên mức 55% từ tháng 1/2016 là nguyên nhân khiến sản lượng sản xuất, tiêu thụ của các doanh nghiệp trong nước không đạt như kỳ vọng do gặp khó khăn khi phải tăng giá bán sản phẩm lên từ 5% để bù đắp chi phí, thuế.
Ông Võ Thanh Hà cũng cho biết, sau khi áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt mới, công ty đã phải tăng thêm 5% với các sản phẩm của mình. Ngoài ra, do phải nộp ngân sách tăng và bị truy thu thuế từ những năm trước nên cũng khiến công ty gặp khó khăn nhất định trong cân đối dòng tiền.
“Hiện nay Sabeco không chỉ đứng trước thách thức cạnh tranh của thị trường mà còn phải chịu rủi từ chính sách của Nhà nước đối với ngành bia, rượu, trong đó có việc điều chính thuế và các chính sách hạn chế tiêu dùng, lạm dụng rượu bia”, ông Hà nói.
Theo lộ trình điều chỉnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt, các doanh nghiệp rượu, bia hiện đang bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt là 60% từ đầu năm 2017, đến năm 2018 tăng lên 65%. Tuy nhiên, giới phân tích thị trường cho biết, mức tiêu thụ bia trong nước vẫn không ngừng tăng bởi có khả năng còn tăng cao hơn dự kiến lên 10% trong năm nay.
Theo quy hoạch phát triển ngành Bia, Rượu, Nước giải khát Việt Nam được Bộ Công Thương phê duyệt trong tháng 9/2016, mục tiêu đặt ra của ngành là sản xuất được 4,1 tỷ lít bia trong bốn năm tới và sẽ tăng lên 4,6 tỷ lít bia vào năm 2025, đến năm 2035 sẽ tăng lên 5,6 tỷ lít bia. Như vậy, dự báo sản lượng của ngành bia Việt Nam trong 5 năm tới sẽ tăng trưởng 4 – 5%/năm.
Thành Vinh
